Đẩy mạnh chuyển đổi số để tạo bước đột phá trong bảo tồn giá trị di sản ở Cố đô Huế

Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế với trọng trách quản lý, bảo tồn, phát triển kho tàng di sản văn hóa vật thể và phi vật thể quốc gia và thế giới với các hình thức đa dạng. Thời gian qua, đơn vị này đã ứng dụng hàng loạt công nghệ số hiện đại, tạo bước đột phá trong quản lý, bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa, thay đổi cách thức tiếp cận với di sản.

Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, Đại Nội Huế - với diện tích lên đến hơn 32.000 m2, là một quần thể rộng lớn bao gồm nhiều di tích, hệ thống các trục đường trong Hoàng cung Huế không có tên gọi. Điều này gây khó khăn cho du khách lần đầu tham quan, nếu không có hướng dẫn viên thì khó có thể đi hết các điểm cũng như định vị được vị trí của mình trên bản đồ giấy.

Để giải quyết vấn đề này, Trung tâm đã triển khai ứng dụng Di tích Huế (App di tích Huế) với chức năng chính của ứng dụng này là hỗ trợ chỉ đường cho du khách trong phạm vi Hoàng Cung Huế. Qua ứng dụng này, du khách được trang bị một hành trang đầy đủ và tiện lợi để tham quan Hoàng Cung Huế. Đối với du khách nước ngoài có thể lựa chọn, chuyển đổi các ngôn ngữ trong quá trình sử dụng app chỉ đường tham quan, bao gồm: Anh, Nhật, Pháp, Trung Quốc.

Theo ông Hoàng Việt Trung (Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế), thời gian qua, Trung tâm đã triển khai nhiều giải pháp ứng dụng công nghệ phục vụ công tác quản lý vận hành, dịch vụ bán vé điện tử cũng như quét mã QR phục vụ du khách tham quan tìm hiểu tại các điểm di tích. Bên cạnh đó, đơn vị cũng đã khai thác các sản phẩm trải nghiệm thực tế ảo VR, XR tại Đại Nội Huế, góp phần đưa di sản đến gần với cộng đồng du khách.

Tới hết tháng 9/2024, Trung tâm đã triển khai số hóa nguồn tư liệu, hiện vật, các giá trị văn hóa phi vật thể, lễ hội, phục vụ cho việc bảo tồn và phát huy giá trị về lâu dài. Đã có hơn 25.000 trang tài liệu Hán Nôm, 172 hồ sơ (hồ sơ di tích, hồ sơ khảo cổ, hồ sơ di sản…), 250 ảnh sắc phong, 295 ảnh thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế cũng đã được số hóa…

Riêng cổ vật, hiện vật quý triều Nguyễn, đến nay đã có 207 cổ vật quý, đặc trưng bao gồm 33 hiện vật/bộ hiện vật là bảo vật quốc gia đã được scan, số hóa 3D. Những cổ vật được số hóa, vừa phục vụ lưu trữ, vừa được giới thiệu đến du khách bằng các sản phẩm công nghệ số.

Ngoài ra, Trung tâm đã tiên phong trong việc tích hợp công nghệ để định danh số 10 cổ vật triều Nguyễn bằng công nghệ Nomion của Phygital Labs. Từ đây, du khách có thể dùng smartphone tương tác với chip NFC Nomion gắn trên cổ vật, mở ra tương tác đa chiều với toàn bộ thông tin lịch sử, nguồn gốc, ý nghĩa văn hóa, ảnh 3D… của cổ vật.

Vừa qua, Trung tâm cũng đã ứng dụng công nghệ 360 để số hóa Kinh thành Huế, Lầu Tàng Thơ, và một số địa điểm thuộc Quần thể di tích Cố đô Huế. Dự kiến, thời gian tới sẽ tiếp tục triển khai ở các công trình di tích khác; ra mắt không gian triển lãm văn hóa metaverse đầu tiên tích hợp Apple Vision Pro tại museehue.vn, đưa các cổ vật “đến gần” với công chúng.

Ông Hoàng Việt Trung khẳng định, việc định danh các cổ vật trên môi trường mạng giúp cho du khách ở mọi nơi trên thế giới biết đến nhiều hơn về cổ vật, về bảo tàng. Du khách có nhiều trải nghiệm tham quan hấp dẫn hơn với các công nghệ khác nhau. Đồng thời, xác định được bản quyền, các sản phẩm có nguồn gốc, giúp cho việc phát triển ngành công nghiệp văn hóa, kinh tế văn hóa theo hướng bảo tồn và phát huy các giá trị của di sản.

Tại các công trình di tích ở khu di sản Hoàng cung Huế và nhiều điểm tham quan thuộc Quần thể Di tích Cố đô Huế, Trung tâm cũng đã triển khai ứng dụng cung cấp thông tin qua mã QR. Có thể kể đến như: điện Long An, cung An Định, bia tiến sĩ tại Văn Miếu, bảo vật quốc gia Cửu đỉnh, hệ thống thông tin tại khu vực điện Phụng Tiên…

Có thể nói, việc ứng dụng công nghệ số tại Quần thể di tích Cố đô Huế đã nâng cao trải nghiệm cho du khách khi đến với các điểm tham quan di tích, lăng tẩm, bảo tàng như hướng dẫn đường đi nội bộ, hướng dẫn tham quan, khám phá các điểm đến giúp cho du khách chủ động trong hành trình của mình.