Phí mới không được trùng lặp với phí đã có
Cùng với Đề án “Phân vùng hoạt động của xe máy phù hợp với cơ sở hạ tầng và năng lực phục vụ của hệ thống vận tải hành khách công cộng tiến tới dừng hoạt động của xe máy trên địa bàn các quận vào năm 2030”, Đề án “Thu phí phương tiện giao thông cơ giới vào một số khu vực trên địa bàn thành phố có nguy cơ ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường để hạn chế số lượng xe cơ giới đi vào” được đánh giá là đề án quan trọng nhằm hạn chế phương tiện giao thông cá nhân góp phần giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, đây lại là những vấn đề phức tạp, nhạy cảm liên quan đến cuộc sống của đại bộ phận nhân dân trong và ngoài thành phố cũng như động chạm đến các nhóm lợi ích khác nhau trong xã hội.
Góp ý vào Đề án này tại Hội thảo chuyên đề do Sở Giao thông vận tải tp. Hà Nội tổ chức hôm nay – 25/10, các chuyên gia, nhà nghiên cứu đã tập trung vào làm rõ bản chất của các loại phí này và loại phí mới không trùng lặp với các loại phí đã có trong Luật phí và lệ phí, về xác định phạm vi thu phí, các điều kiện cần thiết để thu phí và lộ trình thực hiện…
| |
| Các đại biểu dự Hội thảo góp ý Đề án. |
Về phạm vi thu phí, các ý kiến thống nhất là phạm vi thu phí là khu vực có nguy cơ ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường cần hạn chế số lượng phương tiện giao thông đi vào. Để đảm bảo phân luồng giao thông cho các phương tiện giao thông không muốn đi vào khu vực thu phí vẫn có thể đảm bảo sự đi lại đến các điểm cần thiết ngoài phạm vi thu phí, vùng thu phí cũng được xác định tại các đường vành đai. Vì vậy khu vực lựa chọn vùng thu phí cũng dựa trên các tuyến đường vành đai để giới hạn phạm vi thu phí và có điều kiện phân luồng giao thông không đi vào khu vực thu phí.
Về đối tượng thu phí được xác định là các phương tiện xe ô tô với nguyên tắc xe gây ô nhiễm nhiều và dễ gây ùn tắc giao thông thì thu nhiều, trong khi ưu tiên các loại xe với khối lượng chở lớn, phương tiện giao thông sạch.
Áp dụng công nghệ thu phí không dừng
Để giảm ùn tắc giao thông, các chuyên gia cho rằng, việc thu phí phải đảm bảo ứng dụng thu phí không dừng với tốc độ thu phí nhanh, thuận tiện. Như vậy, điều kiện khả thi cho việc này là các phương tiện giao thông cơ giới (ô tô) phải lắp đặt các thiết bị thu phí không dừng. Việc này phải đảm bảo đồng bộ trong phạm vi cả nước về công nghệ thu phí.
“Để có thể xử lý phạt đối với các xe đi qua phạm vi thu phí mà không nộp phạt (do không lắp đặt các thiết bị hoặc tài khoản thiết bị hết tiền) thì cần có biện pháp nhận dạng xe vi phạm để xử lý (phạt nguội). Việc này chỉ có thể thực hiện được khi chúng ta có cơ sở dữ liệu số hóa hệ thống phương tiện giao thông trên phạm vi cả nước” – ông Vũ Văn Việt, Giám đốc Sở Giao thông vận tải Hà Nội, nói. Ông Việt cho rằng, cùng với hệ thống văn bản pháp lý phục vụ việc xử lý “phạt nguội” để đảm bảo hiệu lực và khả thi kể cả với chủ phương tiện và người lái xe, thì quy định này cần được đưa vào Luật giao thông đường bộ sửa đổi.
| |
| Sơ đồ phạm vi 3 vùng hạn chế phương tiện cơ giới cá nhân, dùng công cụ thu phí để điều tiết được các chuyên gia đề xuất |
Đối với việc hạn chế ảnh hưởng do người có phương tiện tham gia giao thông cơ giới sống trong khu vực thu phí, Đề án cũng cần phải nghiên cứu giảm chi phí hoặc miễn phí có giới hạn số lần đi vào khu vực thu phí.
Như vậy, có thể nói việc bổ sung loại phí phương tiện giao thông đi vào khu vực có nguy cơ ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường là cần thiết, song để đảm bảo tính khả thi thì cần có các điều kiện đồng bộ từ cơ sở hạ tầng, căn cứ pháp lý và việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý phương tiện giao thông đường bộ.