Ông đánh giá như thế nào về tình trạng lừa đảo xuất khẩu lao động (XKLĐ) hiện nay?
- Hiện có khoảng 500 DN được Bộ LĐ-TB&XH cấp giấy phép đưa người đi lao động ở nước ngoài theo hợp đồng. Danh sách các Cty này được công khai trên Cổng thông tin điện tử của Cục Quản lý lao động ngoài nước (www.dolab.gov.vn).
Trong những năm gần đây, nhu cầu đi làm việc ở nước ngoài của người lao động trong nước lớn, dẫn đến những cá nhân hoặc tổ chức không có chức năng, không được cấp giấy phép hoạt động nhưng vẫn đứng ra tuyển dụng, thu tiền của người lao động dẫn đến tình trạng lừa đảo người lao động.
Hằng năm, Cục đều có chương trình tuyên truyền phổ biến thông tin trên các cơ quan truyền thông về lĩnh vực này đến nhân dân, nhất là bà con vùng sâu, vùng xa cần tìm hiểu kỹ, không cả tin khi đi lao động ở nước ngoài. Trước các thông tin này, cần tìm hiểu cẩn thận qua trang website của Cục để không bị lừa đảo, “tiền mất, tật mang”.
Bên cạnh đó, chúng tôi đã có các văn bản yêu cầu các Sở LĐ-TB&XH trong cả nước triển khai công tác tuyên truyền đến các tầng lớp nhân dân.
Chúng tôi đã cung cấp và phối hợp với cơ quan công an để xác minh, điều tra làm rõ khi nhận được các đơn tố cáo, khiếu kiện. Đến nay, CQĐT các cấp đã xử lý nhiều vụ lừa đảo XKLĐ. Tuy nhiên, thẳng thắn mà nói, chúng ta vẫn chưa xoá được hết tình trạng lừa đảo này vì thông tin có khi không đến được với bà con vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.
Cần giải pháp nào trong việc ngăn chặn tình trạng các Cty “ma” lừa đảo XKLĐ hiện nay?
- Chúng tôi thực hiện cả phòng và chống. Đối với phòng, chúng tôi đã chỉ đạo các cơ quan trực thuộc và địa phương về đẩy mạnh truyền thông qua nhiều kênh, nhất là Cổng thông tin của Cục tại www.dolab.gov.vn, Cổng thông tin điện tử của Bộ LĐ-TB&XH (www.molisa.gov.vn) thường xuyên đăng tải các thông tin liên quan đến XKLĐ như về thị trường lao động mà người Việt Nam có thể sang làm việc, thông tin về nhu cầu, thông tin cụ thể từng hợp đồng đã được DN đăng ký và được Cục chấp thuận cho triển khai để làm các thủ tục cần thiết.
Chúng tôi tha thiết kêu gọi những người lao động có mong muốn, nguyện vọng đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, trước khi đến gặp các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp hay người môi giới, cần kiểm tra thông tin trên Cổng thông tin điện tử của Bộ, của Cục về tất cả thông tin đi làm việc ở nước ngoài để tìm đúng người, đúng địa chỉ mà ở đây là những DN có giấy phép.
Người lao động cũng có thể đến Sở hoặc Phòng LĐ-TB&XH để tìm hiểu thông tin cụ thể.
Người lao động khi đến các Cty mà họ quảng cáo đưa người đi làm việc ở nước ngoài thì có thể đề nghị họ đưa xem giấy phép của Bộ cấp. Trong quá trình ký hợp đồng, yêu cầu DN công khai tất cả các điều kiện, quyền và nghĩa vụ, nhất là khi nộp các khoản tiền, loại phí thì yêu cầu DN phải có phiếu thu có đóng dấu để làm căn cứ cơ quan có thẩm quyền xử lý khi phát sinh tranh chấp, khiếu kiện.
Về công tác chống, chúng tôi đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan bảo vệ pháp luật để cùng vào cuộc xử lý. Mỗi khi chúng tôi nhận được thông tin về các vụ việc có dấu hiệu vi phạm quy định của pháp luật, chưa nói đến là lừa đảo, chúng tôi đều vào cuộc ngay. Nếu công ty có giấy phép, chúng tôi sẽ xử lý ngay nếu sai phạm. Nếu cá nhân hoặc tổ chức không có giấy phép là lừa đảo thì chúng tôi sẽ cung cấp thông tin ngay cho cơ quan công an vào cuộc điều tra, xử lý.
Cục có hỗ trợ trực tiếp, cụ thể gì khi người lao động cần giúp đỡ, thưa ông?
- Hiện Cục có số điện thoại đường dây nóng để người lao động có thể liên hệ trực tiếp qua số điện thoại: 04 38249517, các số máy lẻ: 511, 512, 513 để người lao động có thể liên hệ thường xuyên mà bất cứ người lao động khi gặp khó khăn để được sự trợ giúp từ việc kiểm tra thông tin, nghi ngờ mức phí tuyển dụng cao chưa đúng theo quy định đều được giải đáp và chúng tôi sẽ kiểm tra ngay.
Chúng tôi xin được nhắc lại, nếu bất cứ khi nào người lao động từ khi tìm hiểu thông tin đến quá trình làm thủ tục, đóng tiền hoặc đưa đi đều có thể liên hệ với chúng tôi để được tư vấn kịp thời, xử lý nghiêm minh và chuyển cơ quan công an khi có dấu hiệu lừa đảo.
Lãnh đạo Bộ LĐ-TB&XH khẳng định, nếu DN XKLĐ nào có giấy phép mà có dấu hiệu lừa đảo sẽ tước giấy phép ngay. Vậy thời gian qua, các ông đã thực hiện chỉ đạo này ra sao?
- Chúng tôi đã làm nghiêm việc này. Chỉ tính từ tháng 7/2020 đến nay chúng tôi đã tước giấy phép của 5 DN sai phạm.
Vậy trách nhiệm quản lý nhà nước của chính quyền địa phương như thế nào khi để các Cty lừa đảo treo biển quảng cáo đưa người đi XKLĐ mà không biết, thưa ông?
- Đã có rất nhiều cuộc họp về vấn đề này như Hội nghị của ngành Lao động đều nêu rõ trách nhiệm của chính quyền địa phương về quản lý nhà nước trên địa bàn của mình. Người ta trưng biển về XKLĐ thì cần kiểm tra xem Cty, chi nhánh này có phải thật hay không? Có được cấp phép hay không? Hoạt động có vấn đề gì trên địa bàn hay không?
Chúng tôi mong muốn các địa phương cùng đồng lòng với ngành LĐ-TB&XH để hạn chế thấp nhất những sai phạm, lừa đảo đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài.
Các DN trưng biển mà địa phương nói không biết là điều khó tin. Ngay việc rất nhỏ thì người dân địa phương cũng biết, chính quyền cũng biết như việc sửa cái nhà, thay cái cửa nếu không xin phép thì đều bị phát hiện, xử lý.
Xin cảm ơn ông!
