Đình Trung thuộc thôn Châu Trung, xã Tùng Ảnh, huyện Đức Thọ (Hà Tĩnh), đây là di tích không những có giá trị lịch sử mà còn có giá trị về văn hóa và nghệ thuật kiến trúc…
Đình Trung nằm trong tổng thể hệ thống di tích như mộ Phan Đình Phùng, khu lưu niệm Tổng Bí thư Trần Phú…của huyện Đức Thọ, được xếp hạng di tích văn hóa cấp tỉnh. Thế nhưng, sự thiếu quan tâm của chính quyền, cơ quan chức năng khiến di tích này đang xuống cấp trầm trọng.
 |
| Mái ngói, gỗ bị hư hỏng, “lở loét”... |
Đây là di tích có niên đại thời Nguyễn còn giữ được nét chạm tinh tế của nghệ thuật điêu khắc cổ, đình có ba gian hai chái, mái ngói âm dương, cột đền và các xà, kèo nhà được khắc chạm hoa văn tinh tế công phu với nhiều đề tài dân gian phong phú, đây thực sự là sản phẩm của văn hóa làng xã nơi tập trung cao độ nhất về hoạt động vật chất và tinh thần của làng nông nghiệp là nơi lưu giữ thành quả lao động của nhân dân ta về nghệ thuật kiến trúc gỗ.
Đình Trung gổm 2 khu chính. Khu vực 1, bao gồm Đình Trung và các khu liên quan với chiều dài là 20,976m, chiều rộng 8.71m, tổng diện tích là 182.65m2. Khu vực 2: là khu vực tiếp giáp với khu vực 1, là khu vực được điều chỉnh nhằm tôn vẽ đẹp của di tích, chiều dài 40m, chiều rộng 30m, diện tích 1.200m2.
Trong chiến tranh, đình là cơ sở hoạt động cách mạng của cán bộ địa phương, nơi cất dấu vũ khí của quân đội phục vụ kháng chiến. Với những ý nghĩa về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật, năm 1978 bảo tàng Hà Tĩnh lập kiểm kê di tích nghệ thuật, năm 1996 đưa vào chương trình công nhận di tích cấp tỉnh, quốc gia.
Nhưng hiện nay đình Trung đang xuống cấp một cách nghiêm trọng, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến sự xuống cấp của di tích này nhưng nguyên nhân chính là do sự lơ là trong công tác quản lý, bảo vệ của chính quyền và sự thiếu ý thức của người dân nơi đây.
Có mặt tại di tích chúng tôi chứng kiến cảnh ngôi đình bị người dân tự ý chiếm dụng làm nơi phơi lúa, chất củi…xung móng đình, sân đình, quanh đình cỏ dại mọc um tùm, mái đình dần bị hư hại, ngói bị rơi rụng, đặc biệt những cột chống bên trong đình hư hỏng nặng. Và nhiều lúc đình đã trở thành nơi trú tạm của trâu, bò, phóng uế bừa bãi…
 |
| ...móng, sân đình cỏ mọc um tùm |
Trao đổi với phóng viên, ông Phan Tiến Dũng Chủ tịch UBND xã Tùng Ảnh cho biết: “Hiện nay trên địa bàn toàn xã có nhiều di tích được xếp hạng, trong lúc đó nguồn chi phí để trùng tu, nâng cấp các di tích này thì quá ít nên chúng tôi không thể cùng một lúc nâng cấp tất cả các di tích được”.
Với hiện trạng nói trên đề nghị chính quyền địa phương, huyện Đức Thọ sớm có giả pháp để tránh tình trạng một di tích có giá trị có nguy cơ trở thành “phế tích”.
Phan Quyên
