Diễn biến sự việc về cái gọi là 'Khu đô thị sinh thái kinh tế mở Long Hưng': Cuộc 'đối thoại' giữa Đồng Nai với Báo PLVN

1. Cũng cần nhắc lại, trước thư mời họp phát hành ngày 19/7/2018 gửi Báo PLVN, các động thái của Đồng Nai đối với những phản ánh của PLVN cũng như của người dân không thể hiện sự cầu thị, khách quan trong việc đánh giá, nhìn nhận sự việc. Có thể thấy qua việc, sau khi PLVN có các bài viết, địa phương này và Tập đoàn Donacoop (chủ đầu tư dự án nêu trên) không phản hồi khiếu nại tới Báo, không rà soát, nhìn nhận lại sự việc mà gửi đơn thư tới các cơ quan Trung ương, Quốc hội… vu khống PLVN nhiều nội dung như “viết theo kiểu “đánh, đấm” để làm hại doanh nghiệp”, “có thế lực đứng sau kích động, cổ súy, “tài trợ”...

Trong các loạt bài đã đăng, từ tố cáo của hàng trăm người dân, ý kiến chuyên gia và so sánh quy định pháp luật, PLVN phản ánh dự án nêu trên “xóa trắng” cả một xã diện tích hơn 1000ha để lập khu đô thị sai quy định. Từ năm 2010, Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến yêu cầu Đồng Nai sửa sai, nhưng Đồng Nai vẫn không thực hiện.

Đồng Nai sau đó còn báo cáo sai khi viện dẫn ra những văn bản không liên quan. Ví dụ như trong Nghị quyết số 56/NQ-CP ngày 27/11/2009 là văn bản về định mức sử dụng đất, không có một chữ nào nói về “dự án Khu đô thị sinh thái kinh tế mở Long Hưng”. Cái mà Đồng Nai gọi là “phù hợp với quy hoạch kinh tế - xã hội tỉnh”, chỉ là phù hợp với ý chí – văn bản của riêng tỉnh Đồng Nai; nhưng những ý chí – văn bản này là sai thẩm quyền, sai luật.

Do sai từ cái nền khi không tuân thủ chính sách của Đảng và Nhà nước, quy định pháp luật, nên việc bồi thường, hỗ trợ, bố trí tái định cư cho các hộ dân của Đồng Nai giá bèo bọt, sai trái, bất công. Chính sách an sinh xã hội với các hộ dân bị lấy đất rất tồi tệ. Dự án lấy nhà cửa của cả một xã hàng ngàn hộ. Hàng vạn dân mất tư liệu sản xuất, phải “tha phương cầu thực” khắp nơi, nhưng dự án chỉ bố trí được công việc cho vài trăm người với mức thu nhập không cao. 

Hiện ở Long Hưng vẫn còn hàng trăm người dân (thuộc ít nhất hai nhóm), liên tục có đơn gửi và nhiều lần đến tận các cơ quan Trung ương phản đối dự án.  

Do lòng dân oán thán nên đã xảy ra sự việc gây rối mất trật tự công cộng khi người dân bị một số đối tượng lạ kích động. Tuy nhiên, tòa án Đồng Nai sau đó đã kết án 46 người và theo tìm hiểu của PLVN, một số trường hợp có dấu hiệu bị án oan.

Một người dân Long Hưng miêu tả lại cảnh bị bắt trói, đánh đập khi phản đối cưỡng chế trái pháp luật (Hình chụp ngày 11/5/2018)

Sau khi Báo đăng các vấn đề trên, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã có ý kiến yêu cầu làm rõ vấn đề. Ngày 27/4/2018, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình tiếp tục có ý kiến yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai khẩn trương, nghiêm túc xem xét cụ thể, làm rõ các vấn đề Báo nêu.

Đầu tháng 6/2018, Đồng Nai đã có công văn phản bác những nội dung PLVN nêu, cho rằng loạt bài “có nội dung thông tin không chính xác, thiếu khách quan”.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình sau đó có văn bản yêu cầu UBND tỉnh Đồng Nai công khai trả lời báo chí về nội dung Báo PLVN phản ánh.

2. Trong thư mời họp Báo PLVN, nêu thành phần dự họp chỉ có các cơ quan địa phương của Đồng Nai. Tuy nhiên, trong cuộc họp ngày hôm qua, có ông Đỗ Văn Đương, Phó trưởng Ban Dân nguyện của Quốc hội. Đáng tiếc ở chỗ cuộc họp lại không có sự có mặt của các cơ quan chuyên ngành có thể phân xử vấn đề này như Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Xây dựng… Và đặc biệt rất bất thường, là không có sự có mặt của Donacoop, chủ đầu tư dự án.

Chủ trì buổi họp, ông Võ Văn Chánh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai cho biết, thời gian vừa các cơ quan kiểm toán, thanh tra Trung ương có tiến hành giám sát dự án Khu đô thị sinh thái kinh tế mở Long Hưng. Hiện tổ liên ngành Thanh tra Chính phủ đang trong quá trình hoàn thiện nội dung báo cáo Thủ tướng. 

Ông Chánh cho rằng, vừa qua Báo PLVN “có loạt bài phản ánh về dự án với nhiều ngôn từ so sánh, có tính suy diễn nặng nề, gây khó khăn cho việc thực hiện dự án cũng như công tác quản lý của chính quyền địa phương”. 

Ông Chánh cho rằng Đồng Nai đã thành lập tổ công tác rà soát các nội dung báo chí phản ánh và “đây là cuộc họp thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng, tổ chức buổi đối thoại mà báo chí phản ánh với sự tham gia của các bên liên quan”. 

Trong buổi họp, các nội dung Báo PLVN phản ánh được đại diện Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh nêu. Sau đó ông Chánh đề nghị đại diện Báo PLVN và các cơ quan báo chí có ý kiến, đối thoại.

Nhà báo Hà Ánh Bình, Trưởng Cơ quan đại diện Báo PLVN tại TP HCM khẳng định PLVN chỉ nhận được thư mời với nội dung “dự họp phúc đáp phản ánh của báo chí về dự án khu đô thị sinh thái kinh tế mở Long Hưng” chứ không phải một buổi đối thoại.

Nhà báo Hà Ánh Bình cho hay, Phó Thủ tướng chỉ đạo UBND tỉnh Đồng Nai hai nội dung: 1. Yêu cầu Đồng Nai sớm công khai trả lời báo chí về nội dung Báo PLVN phản ánh về dự án. 2. Tổ chức đối thoại với sự tham gia của các cơ quan liên quan.

Tuy nhiên Báo PLVN chưa nhận được văn bản trả lời báo chí của Đồng Nai trước đó nên chưa thể đối thoại. Nhà báo Hà Ánh Bình cũng đề nghị cung cấp đầu mối liên hệ với UBND tỉnh để cung cấp tài liệu báo chí yêu cầu về dự án Long Hưng vì trước đó nhiều lần Báo PLVN đến liên hệ làm việc với các cơ quan, ban ngành và câu trả lời nhận được là “im lặng”. 

UBND tỉnh Đồng Nai sau đó tiếp nhận các ý kiến báo chí phản ánh trong cuộc họp và hứa sẽ có văn bản trả lời báo chí cũng như sớm tổ chức buổi đối thoại với sự tham gia của các cơ quan liên quan. Ông Chánh cũng giao ông Nguyễn Hữu Nguyên, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư làm đầu mối cung cấp thông tin về dự án khu sinh thái kinh tế mở Long Hưng khi cơ quan báo chí yêu cầu.