Mấy năm gần đây các doanh nghiệp sản xuất đường trong nước luôn vất vả với tình trạng được mùa mất giá, được giá mất mùa, đường nhập lậu giá rẻ, đường trong nước tồn kho nhưng vẫn khập khẩu... Niên vụ mía đường năm nay cũng không ngoài quy luật, tuy được mùa nhưng giá xuống thấp, doanh nghiệp sản xuất đường trong nước đang “kêu trời ” vì sản phẩm không tiêu thụ được.
Tồn kho hàng trăm nghìn tấn
Hiện giá bán đường trắng loại 1 đã có thuế VAT tại kho các nhà máy ở mức 18.000 - 18.500 đồng/kg, giá bán sỉ giao dịch tại Sàn giao dịch đường Sacom-STE (TP.HCM) ở mức 19.950 đồng/kg (đối với đường RE 1), 18.000 đồng/kg (đối với đường RS 1), mức giảm từ 1.200-2.000 đồng/kg. Mặc dù, giá các loại đường đã giảm so với đầu tháng 3 và giảm khoảng 20% so với đầu năm.
Tính đến đầu tháng 4, các nhà máy đường trong nước đã sản xuất được 860.400 tấn đường, cao hơn cùng kỳ năm trước 70.300 tấn. Nếu trừ đi lượng tiêu thụ theo hợp đồng thì lượng đường tồn kho của các nhà máy hiện nay ở mức gần 420.000 tấn. Nhà máy đường Tây Ninh hiện đã sản xuất được 76.000 tấn, nhưng vẫn còn 50.000 tấn tồn kho chưa tiêu thụ hết; Nhà máy đường Khánh Hòa sản xuất 30.000 tấn, tồn kho 29.000 tấn Nhà máy đường Việt - Đài, sản xuất 40.500 tấn, tồn kho 30.000 tấn.
Hiện giá đường thế giới đang có xu hướng giảm, mặt khác thuế nhập khẩu một số mặt hàng đường cũng vừa được Bộ Tài Chính điều chỉnh giảm 15% nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong việc nhập khẩu phục vụ sản xuất, dẫn đến sức tiêu thụ của thị trường chậm. Đây là các lý do cơ bản khiến nhiều nhà máy đường hiện nay phải tiết giảm hoạt động sản xuất.
Bà Phạm Thị Sum, Chủ tịch HĐQT Công ty Đường Biên Hoà cho biết, giá đường thế giới đã giảm hơn 100 USD/tấn so với thời điểm đầu tháng 3/2011, hiện một tấn đường có giá khoảng 700 USD.
Trong năm nay, Công ty Đường Biên Hoà được nhập gần 30.000 tấn đường thô để tinh luyện nhưng tới nay mới chỉ nhập khoảng 10.000 tấn, số còn lại chưa dám nhập vì hiện không phải là mùa cao điểm tiêu thụ đường, sức tiêu thụ sản phẩm đường của thị trường khá chậm.
Nếu so với việc mua nguyên liệu mía trong nước thì giá nhập khẩu (NK) đường thô khoảng gần 700 USD/tấn như hiện nay, DN sản xuất được lời hơn vì giá mía trong nước đang ở mức cao (1,2 triệu đồng/tấn). Tuy nhiên, để đảm bảo xây dựng vùng nguyên liệu bền vững và cân đối kinh doanh, một mặt công ty vẫn tích cực mua mía trong dân, mặt khác tính toán NK theo số lượng vừa đủ để nhà máy không phải ngừng hoạt động chờ nguyên liệu.
Nhà máy hết tiền
Ông Nguyễn Thành Long, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Mía đường Cần Thơ, kiêm Chủ tịch Hiệp hội Mía đường Việt Nam cho biết, nhiều nhà máy đường đang vào vụ sản xuất, rất cần tiền để mua mía nguyên liệu, trong khi đó nếu sản phẩm tiêu thụ chậm, lượng đường tồn còn lại nhiều thì sẽ không thể có đủ vốn quay vòng.
Các nhà máy đường hiện nay hầu hết đều phải huy động vốn bằng cách ép mía tới đâu bán đường tới đó, nếu không bán được đường là không có tiền. Thực tế, trong tuần qua hai nhà máy đường Cà Mau và Kiên Giang đã phải ngưng hoạt động do không còn tiền mua mía nguyên liệu. “Trong vài tháng tới các DN sản xuất đường sẽ gặp khó khăn rất lớn vì giá đường trên thế giới sẽ còn tiếp tục giảm nếu sản lượng đường ở Brazil trúng lớn như dự báo”- ông Long nói.
Mấy năm gần đây mặt hàng đường cát luôn “bị sốt giá ” do độ chệnh lệch giữa đường trong nước và thế giới cùng với nạn đầu cơ, găm hàng, làm giá của thương buôn. Nhưng năm nay, thương buôn lĩnh vực đường cũng hầu như dừng giao dịch vì giá đường trên thị trường đang “rớt thảm”. “Đường đang giảm giá và không biết dừng vào ở mức nào, nếu mua trữ hàng vào thời điểm này sợ rằng không đủ trả lãi ngân hàng” - ông Lâm Thành Lâm, một doanh nhân kinh doanh đường ở quận 6 – TP.HCM cho biết.
Khó khăn chồng chất, doanh nghiệp sản xuất đường lại còn gánh một nỗi lo khác, đó là cạnh tranh với đường nhập lậu giá rẻ. Hiện nay, đường nhập lậu từ Thái Lan vẫn rẻ hơn giá sỉ tại nhà máy 200 - 500 đồng, tức khoảng từ 17.000 - 17.500 đồng/kg.
Do giá đường trong nước hồi đầu vụ 2010 quá cao, nên nhà máy đẩy giá mía lên 1.300-1.500 đồng/kg, vì vậy nếu giá đường tiếp tục giảm xuống dưới 17.000 đồng/kg thì nhà máy bị lỗ, trong khi sản phẩm của nhà máy vẫn không tiêu thụ được do giá đường nhập lậu luôn rẻ hơn giá đường trong nước.
MỊ NA
