Tại Nghị quyết 61/NQ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 02/NQ-CP về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh , hỗ trợ thị trường, giải quyết nợ xấu, Chính phủ đã “mở” đối tượng vay vốn gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng thêm cả đối tượng cán bộ, công chức, ngoài mua nhà theo quy định còn được vay xây nhà trên đất có sẵn.
Tuy nhiên, suốt mấy tháng qua, quy định này vẫn “trên giấy” chờ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) hướng dẫn trong Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 11/2013/TT-NHNN quy định về cho vay hỗ trợ nhà ở theo Nghị quyết 02/NQ-CP đang được cơ quan này soạn thảo.
Ai đáp ứng điều kiện “thu nhập thấp được vay vốn”?
Một trong những điều kiện tiên quyết vốn được đặt ra từ khi bắt đầu xây dựng chính sách cho vay ưu đãi mua nhà là dành cho đối tượng thu nhập thấp, nhưng suốt hai năm qua, ai là người thu nhập thấp vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể, thống nhất.
Bộ Xây dựng hướng dẫn, đối tượng được mua nhà thu nhập thấp phải có mức thu nhập bình quân hàng tháng không thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân từ thu nhập thường xuyên theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên, một vòng luẩn quẩn đã hình thành từ quy định này: ngân hàng phải chịu trách nhiệm về khoản vay, mà người thu nhập thấp ở mức quy định nói trên ít có khả năng đáp ứng để vay khoản vay đủ mua nhà.
Theo các chuyên gia trong lĩnh vực bất động sản, để đáp ứng nhu cầu có thực của nhiều người mua nhà, đồng thời cải cách hành chính và thúc đẩy giải ngân gói 30.000 tỷ đồng, trong Dự thảo sửa đổi Thông tư 11/2013/TT-NHNN mà NHNN đang xây dựng, cơ quan này cùng các bên hữu trách nên xem xét việc bỏ áp dụng cho đối tượng “có thu nhập thấp” hoặc định nghĩa lại khái niệm này, nếu không sẽ tiếp tục khó khăn trong việc triển khai thực hiện.
Băn khoăn “tài sản hình thành trong tương lai”
Đây là băn khoăn của nhiều cán bộ, công chức và các ngân hàng. Nghị quyết 61/NQ-CP bổ sung đối tượng: “Cán bộ công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động tại đô thị đã có đất ở phù hợp với quy hoạch, đang khó khăn về nhà ở nhưng chưa được Nhà nước hỗ trợ dưới mọi hình thức được vay để xây dựng mới hoặc cải tạo sửa chữa lại nhà ở của mình”.
Tuy nhiên, vấn đề này sẽ liên quan tới thế chấp tài sản hình thành trong tương lai. Theo Thông tư liên tịch số 01/2014/TTLT-NHNN-BXD-BTP-BTNMT ngày 25/4/2014 Hướng dẫn thủ tục thế chấp nhà ở hình thành trong tương lai thì: “Tổ chức, cá nhân mua nhà ở hình thành trong tương lai của DN kinh doanh bất động sản trong dự án đầu tư xây dựng nhà ở (bao gồm cả tổ chức, cá nhân nhận chuyển nhượng hợp đồng mua bán nhà ở) và thế chấp để vay vốn mua chính nhà ở đó hoặc mua nhà ở khác của DN kinh doanh bất động sản trong dự án đầu tư xây dựng nhà ở”.
Như vậy có thể hiểu, Thông tư liên tịch nói trên không áp dụng đối với việc thế chấp nhà ở hình thành trong tương lai của hộ gia đình, cá nhân được xây dựng trên khuôn viên đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp của mình để vay vốn tại các tổ chức tín dụng. Điều này, nếu không được giải quyết sẽ khiến cho loại tài sản này không thể đăng ký giao dịch bảo đảm. Đây chắc chắn là một “điểm nghẽn” cần phải được hướng dẫn cụ thể tại Thông tư sửa đổi Thông tư số 11/2013/TT-NHNN.
Xây, sửa nhà được vay bao nhiêu, thời gian bao lâu?
Nghị quyết 61/NQ-CP quy định NHNN quy định cụ thể mức vốn tối thiểu của hộ gia đình, cá nhân tham gia đầu tư, cải tạo hoặc xây dựng mới nhà ở xã hội khi tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội. Đây cũng là nội dung được mong chờ trong hướng dẫn tới đây của NHNN, vì điều này cũng đồng thời xác định mức khả thi của quy định này.
Bên cạnh đó, quy định “Cán bộ công chức, viên chức, người lao động có thu nhập thấp có khó khăn về nhà ở, khi mua nhà ở thương mại tại các dự án phát triển nhà ở, dự án đầu tư xây dựng khu đô thị trên địa bàn đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt có tổng giá trị hợp đồng mua bán nhà (kể cả nhà và đất) không vượt quá 1.050.000.000 đồng”. Giám đốc một phòng giao dịch Ngân hàng Bưu điện Liên Việt băn khoăn, hướng dẫn cho vay cần quy định rõ “giá trị hợp đồng mua bán không vượt quá 1.050.000.000 đồng” là giá đã bao gồm thuế giá trị gia tăng (VAT) hay chưa?
