Rời phố về quê, ấp ủ xây dựng thương hiệu quê hương
Năm 2013, sau khi tốt nghiệp cử nhân văn của Trường Đại học Cửu Long, chị Trần Thị Xa (hiện là Chủ tịch HĐQT, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Ba khía Đầm Dơi) cùng chồng là anh Nguyễn Văn Miên (kỹ sư thủy sản) tình nguyện về huyện Đầm Dơi công tác theo đề án trí thức trẻ về nông thôn. Gắn bó với nông dân, nông thôn, vợ chồng chị Xa luôn ấp ủ về việc tạo chỗ đứng cho ba khía muối của quê nhà.
Theo chị Xa, chọn nghề muối ba khía để phát triển thương hiệu đặc sản của Đầm Dơi là một bước đi mạo hiểm. Bởi bấy lâu nay khi nhắc đến sản phẩm này, người ta nghĩ ngay ba khía ở thị trấn Rạch Gốc (huyện Ngọc Hiển).
“Cách đây 6 năm, tôi dành dụm ít vốn cùng chồng thực hiện ý tưởng. Trải qua những ngày đầu gian khó, khi không nhận được sự ủng hộ từ gia đình, bạn bè. Chúng tôi tự tay bắt từng con ba khía, tự mình mày mò học hỏi cách làm muối ba khía. Thời gian đầu, rất nhiều mẻ ba khía muối bị thất bại. Mỗi lần thất bại tôi lại tìm tòi làm lại từ đầu. Cứ như vậy cho tới khi ra được mẻ ba khía ngon, chất lượng nhất”, chị Xa kể lại.
Theo chị Xa, ban đầu mỗi tuần chị chỉ bán được 30kg ba khía thành phẩm, đến năm 2019 con số này đã tăng lên 1,5 tấn thành phẩm thu lợi nhuận trên 100 triệu đồng. Anh Miên cho biết: “Thời gian gần đây, mỗi ngày cơ sở phải sản xuất 200kg ba khía thành phẩm mới đáp ứng đủ số lượng đơn đặt hàng của khách. Hiện tại cơ sở có hơn 20 nhân viên làm việc”.
Cũng theo anh Miên, kể từ năm 2017 sau khi thành lập HTX Ba khía Đầm Dơi, lợi nhuận trung bình mỗi năm đạt 150 triệu đồng, giải quyết việc làm cho 50 lao động ở địa phương làm nghề bắt ba khía. Hiện, vợ chồng anh đã đầu tư hơn 800 triệu đồng nâng quy mô sản xuất với sản lượng 5 - 10 tấn sản phẩm mỗi tháng, 10 lao động thường xuyên làm việc tại cơ sở thu nhập từ 4 - 5 triệu đồng/tháng. Mỗi tháng cơ sở của anh chị lãi khoảng 50 triệu đồng.
 |
Ba khía muối HTX ba khía Đầm Dơi được được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao tỉnh Cà Mau. |
Với những sản phẩm chất lượng, tiếng lành đồn xa nên thị trường ba khía muối của vợ chồng anh ngày càng mở rộng. Năm 2019, mỗi tháng cơ sở của anh chị cho ra lò 1,5 tấn sản phẩm, thu lợi 250 triệu đồng mỗi năm. Qua năm 2020, công suất, lợi nhuận tăng gấp đôi. Những thành quả đầu tiên vượt xa dự tính tạo động lực để vợ chồng chị Xa, anh Miên cố gắng vươn lên.
Hiện tại, HTX Ba khía Đầm Dơi có những sản phẩm chủ lực từ ba khía như: Ba khía muối, ba khía muối trộn sẵn (chua cay và mặn ngọt), riêu ba khía, ba khía tươi cấp đông và ba khía cốm (ba khía đang trong giai đoạn lột vỏ) cấp đông, ba khía rang me…
Giành giải Nhất cuộc thi Khởi nghiệp ĐBSCL
Năm 2020, dự án “Ba khía Đầm Dơi - xây dựng thương hiệu sản phẩm quê hương” của chị Trần Thị Xa đã xuất sắc vượt qua 476 dự án khác và đạt giải Nhất cuộc thi do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - Chi nhánh TP Cần Thơ và Mạng lưới khởi nghiệp Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) tổ chức.
Ngoài ra, sản phẩm ba khía muối của HTX Ba khía Đầm Dơi còn được Cục Công Thương địa phương (Bộ Công Thương) công nhận vào top 200 sản phẩm nông thôn tiêu biểu khu vực phía Nam 2022.
Theo đánh giá của ông Lê Minh Hiền - Chủ tịch UBND huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau, HTX Ba khía Ðầm Dơi là một trong những mô hình tiêu biểu của phong trào khởi nghiệp về đặc sản Cà Mau nói chung và huyện Đầm Dơi nói riêng. HTX có nhiều sản phẩm OCOP sử dụng nguồn nguyên liệu trực tiếp trên địa bàn huyện. Sau khi tham gia OCOP, sản lượng sản phẩm tăng từ 10 đến 15 tấn/năm lên từ 45 đến 50 tấn/năm, doanh thu hàng năm tăng từ 15% đến 30%. Đặc biệt trong những tháng đầu năm 2023 doanh thu tăng vọt từ 40 đến 50% so với cùng kỳ.
“HTX Ba khía Đầm Dơi có tính sáng tạo và linh hoạt trong cách quảng bá hình ảnh sản phẩm. Đây là sản phẩm ba khía muối duy nhất đạt OCOP 3 sao của tỉnh Cà Mau. Đồng thời, cũng là HTX đầu tiên trên địa bàn huyện”, ông Hiền nhấn mạnh.
Cũng theo Chủ tịch UBND huyện Đầm Dơi, để nâng cao chất lượng, thương hiệu sản phẩm OCOP, năm 2023 huyện Đầm Dơi phấn đấu có thêm 6 sản phẩm tham gia nâng hạng từ 3 sao lên 4 sao. Trong đó, HTX Ba khía Đầm Dơi có 4 sản phẩm tham gia nâng hạng như: ba khía muối, rêu ba khía, ba khía trộn sẵn và mắm tôm chua ngọt.
