Trầm cảm, rối loạn lo âu tăng
Theo các kết quả phân tích từ 66 nghiên cứu về COVID-19 trên thế giới cho thấy, tỷ lệ số người mắc rối loạn trầm cảm là 31,4%, rối loạn lo âu là 31,9%, căng thẳng là 41,9%, rối loạn giấc ngủ là 37,9%. Đây là những con số đáng lo ngại.
Tại Việt Nam, theo thông tin từ Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Khoa học về Giới – Gia đình – Phụ nữ và Vị thành niên (CSAGA), trong 6 tháng đầu năm 2021, Văn phòng hỗ trợ người bị bạo lực của CSAGA đã tiếp nhận và xử lý tổng cộng 1.268 cuộc tư vấn thông qua các hình thức khác nhau, bao gồm cả tư vấn qua đường dây nóng và tư vấn qua tin nhắn trên Facebook. Trong số đó, 56,1% các cuộc tư vấn là các ca khẩn cấp và ca cần được hỗ trợ lập tức trong đêm.
Bà Khuất Thu Hồng – Trưởng Mạng lưới Ngăn ngừa và Ứng phó Bạo lực giới tại Việt Nam (GBVNet) cũng đã chia sẻ một số kết quả chính trong nghiên cứu về vấn đề bạo lực gia đình trong thời kỳ COVID do GBVNet phối hợp với Trường Đại học Y tế Công cộng thực hiện vào tháng 6 - 8/2020: có đến 99% người tham gia nghiên cứu nói rằng trong thời gian dịch COVID-19, gia đình họ xảy ra nhiều mâu thuẫn; 88% nói rằng họ đã bị bạo lực về tinh thần, bị hành hạ, xúc phạm nghiêm trọng. Và đáng nói là có đến 60% trong số đó chia sẻ rằng con cái họ phải chứng kiến cảnh bố bạo hành mẹ…
Một trong những sự việc tiêu cực được cho là do tâm lý ảnh hưởng do ở nhà quá lâu, thêm áp lực học tập, làm việc đó là nữ sinh lớp 12 ở Hà Nội dùng dao rạch tay mình. Gia đình cho biết, trước đây em được cho là người hòa đồng, vui vẻ, hoạt bát nhưng gần đây nữ sinh sau thời gian học online quá dài có biểu hiện buồn chán, suy nghĩ tiêu cực.
Bác sĩ Trần Thị Sáu - Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương cho biết, sau khi thăm khám, các bác sĩ nhận thấy nữ sinh trên có biểu hiện của trầm cảm nặng. Bác sĩ Sáu cũng thông tin thêm, sau khi Hà Nội nới lỏng giãn cách, số người đến khám sức khỏe tâm thần tăng cao. Bệnh nhân ở mọi lứa tuổi, nhưng cao nhất là nhóm tuổi vị thành niên, thanh niên chiếm tỷ lệ cao nhất.
Đa số bệnh nhân đến khám đều chung nguyên nhân do ảnh hưởng dịch bệnh và học online lâu dài. Trong đó xuất hiện người bị biểu hiện rối loạn lo âu, trầm cảm đến mức tự hành hạ cơ thể và trường hợp như nữ sinh lớp 12 trên là điển hình.
Tư vấn qua tin nhắn phát huy hiệu quả
Từ những câu chuyện và con số có thực trên có thể thấy giãn cách xã hội cùng với việc ở nhà quá lâu, thêm vào đó là áp lực học tập, làm việc khiến nhiều người bị ảnh hưởng tâm lý và cần có giải pháp tháo gỡ với sự chung tay, kết nối của nhiều bên, nhiều nguồn lực.
Theo bà Trương Thị Thu Thủy, Trưởng ban Gia đình – Xã hội, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, để giúp mỗi gia đình thực sự có sức khỏe trong và sau đại dịch, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam mang đến cho phụ huynh và các em thêm một liều vaccin đó là “Vaccine Hạnh phúc” - Nâng cao sức khỏe thể chất, tinh thần vượt qua đại dịch COVID-19” nhằm tạo ra một sân chơi bổ ích cho các em thông qua các hoạt động hấp dẫn, sinh động, để từ đó các em được thấu hiểu, sẻ chia, giải tỏa những ức chế, lo lắng và có kỹ năng vận dụng, ứng phó tốt hơn trong cuộc sống và học tập.
Điều đáng mừng là tại diễn đàn, nhiều em nhỏ đã dám nói với cha mẹ, thầy cô về những tâm tư, suy nghĩ trong “mùa COVID-19” mà các em đang gặp phải, về phần mình người lớn đồng hành và giải đáp những vướng mắc, từng bước tháo gỡ những tác động tiêu cực giúp các em.
Theo bà Nguyễn Vân Anh – Giám đốc Trung tâm CSAGA, qua kinh nghiệm hỗ trợ người bị bạo lực, CSAGA nhận thấy trong bối cảnh giãn cách xã hội, khi mà người bị bạo lực có thể đang “mắc kẹt” trong chính ngôi nhà của họ cùng với người gây bạo lực thì hình thức tư vấn qua nhắn tin trên Facebook đã phát huy hiệu quả. Trong các trường hợp tư vấn qua tin nhắn, có tới 75,9% là các vụ việc liên quan tới bạo lực với phụ nữ trong gia đình.
Do đó, mới đây, CSAGA đã phối hợp cùng Facebook tổ chức lễ ra mắt chính thức Messenger Bot Yêu thương và Tự do – công cụ hỗ trợ nạn nhân của bạo lực giới trực tuyến qua nền tảng tin nhắn Facebook Messenger đầu tiên tại Việt Nam do CSAGA xây dựng và vận hành, với sự hỗ trợ từ Facebook.
Bà Nguyễn Phương Chi, Quyền Giám đốc Chính sách công Việt Nam tại Facebook cho biết: “Chúng tôi tin rằng phụ nữ cần được bình đẳng trong tiếp cận các cơ hội về kinh tế, giáo dục, giao tiếp xã hội và đã có nhiều chính sách và giải pháp giúp nâng cao an toàn cho phụ nữ trên mạng cũng như thế giới thực. Messenger Bot Yêu thương và Tự do là công cụ hỗ trợ trực tuyến trên nền tảng Messenger đầu tiên được Tập đoàn Facebook trực tiếp tài trợ xây dựng tại Việt Nam cùng CSAGA cho các cộng đồng người yếu thế, để hiện thực hóa những giải pháp nhằm ứng phó với bạo lực giới, một vấn nạn có thể coi là đại dịch thứ hai sau COVID-19”.
Được biết, Messenger Bot Yêu thương và Tự do với các tính năng trả lời tự động, phân loại nhu cầu của người dùng và cung cấp các kiến thức, chỉ dẫn cơ bản để ứng phó bạo lực giới bằng cả tiếng Anh và tiếng Việt hiện đang hoạt động trên trang Fanpage chuyên hỗ trợ người bị bạo lực của CSAGA.
