“Hãy suy nghĩ trước khi bắt đầu”
Trường hợp trên chỉ là một trong số ít những minh chứng cho tác hại của việc sử dụng các chất kích thích trong giới trẻ hiện nay. Những chất ma túy tổng hợp mà nhiều người đang lầm tưởng về tác hại và khả năng gây nghiện của chúng.
“Hãy suy nghĩ trước khi bắt đầu” đó là thông điệp của lễ mít tinh hưởng ứng ngày quốc tế và ngày toàn dân phòng, chống ma túy do Bộ Công an phối hợp với UBND tỉnh Nghệ An tổ chức tại TP Vinh vào tối 23/6/2019.
Theo Bộ Công an, tội phạm ma túy ngày càng tinh vi, manh động, tự trang bị vũ khí nóng để chống trả lại lực lượng chức năng khi bị phát hiện, bắt giữ. Chúng hình thành các toán, nhóm vũ trang vận chuyển ma túy từ bên kia biên giới vào trong nội địa, câu kết chặt chẽ với người nước ngoài càng tạo ra sự phức tạp.
Năm 2018, Việt Nam có gần 50.000 người sử dụng trái phép chất ma túy đang ở cộng đồng (gấp đôi so với năm 2008). Sự bùng nổ của các loại hình kinh doanh có điều kiện như vũ trường, quán bar, nhà hàng… là một trong các nguyên nhân dẫn tới hệ quả này.
Cũng theo Bộ Công an, nhiều trường hợp sử dụng ma túy, nhất là ma túy tổng hợp dẫn tới “ngáo đá”, dù mới chỉ sử dụng lần đầu nhưng đã gây ra nguy hiểm cho chính bản thân và xã hội. Thống kê cho thấy có tới 15,36% số người sử dụng trái phép chất ma túy vi phạm pháp luật, 1,46% gây bất ổn an ninh trật tự và 7,57% đang chấp hành án.
 |
| Những chất kích thích thế hệ mới khiến nhiều người mất kiểm soát trở thành tội phạm |
Nghiêm trọng nhất là việc người sử dụng ma túy tổng hợp gây ra các vụ thảm án, tai nạn thảm khốc làm hoang mang trong dân. Điển hình, ngày 11/3/2019, vụ án Nguyễn Hoàng Nam (SN 1993, ngụ huyện Hóc Môn, TP HCM) sau khi sử dụng ma túy đá thì bị ảo giác đã giết chết 4 người. Do nghĩ gia đình ngăn cấm mình yêu cô gái ở Long An nên rất tức giận, quyết định “giết hết”.
Hắn chạy xe máy xuống nhà cô này, sát hại bà Trịnh Thị Nết (sinh năm 1961, bà ngoại của cô gái). Tiếp đó, Nam quay về nhà ở xã Tân Hiệp (huyện Hóc Môn) giết mẹ ruột, chạy sang nhà bà nội gần đó chém chết bà và cha. Khi hắn cầm dao đi tìm chị mình thì bị cảnh sát bắt.
Theo PGS. TS Nguyễn Hữu Đức, Trường ĐH Y dược TPHCM, ma túy tổng hợp kích thích như ma túy đá đang được lạm dụng là thuốc gây nghiện thuộc loại nguy hiểm và gây tác hại khôn lường. Lưu ý rằng, nghiện thuốc là tình trạng không ngưng bỏ mà bắt buộc như nô lệ phải tiếp tục dùng thuốc. Nghiện ma túy đá cũng thế, đã quen dùng sẽ có sự lệ thuộc ghê gớm là cứ muốn tiếp tục dùng, nếu không sẽ cảm thấy rất khó chịu, tìm mọi cách dùng lại ma túy tổng hợp kích thích này.
Hiện nay, chưa có phác đồ “dùng thuốc” cai nghiện ma túy đá, mà chỉ trị triệu chứng (như người bệnh được cho dùng thuốc an thần khi bị kích động, dùng thuốc chống trầm cảm khi bị trầm cảm, dùng thuốc trị tâm thần phân liệt khi bị loạn thần…).
Đặc biệt, Bộ Y tế vừa ban hành phác đồ điều trị cho người dùng ma túy tổng hợp. Thực chất, đây là phác đồ hoàn toàn dựa vào các biện pháp hỗ trợ tâm lý, nâng đỡ tinh thần của người bệnh, không có dùng thuốc cai nghiện đặc hiệu. Hiệu quả cai nghiện đương nhiên phụ thuộc rất nhiều vào nỗ lực của bệnh nhân.
Cũng theo PGS.TS Nguyễn Hữu Đức, mỗi người cần có sự phản kháng tự thân để nói “không” với ma túy. Đã đến lúc cần tập trung sức mạnh của các kênh thông tin đại chúng, trường học từ tiểu học đến đại học, các tổ chức, tôn giáo... tuyên truyền cho người dân (nhất là giới trẻ) hiểu đúng về tác hại của ma túy để mỗi người tự ý thức, tự thân nói "không" với ma túy.
Tác hại của thuốc phiện, heroin là người nghiện gây tội ác khi đói thuốc, họ làm bất cứ hành động gây hại ghê gớm nào để có tiền mua ma túy. Còn tác hại của ma túy tổng hợp kích thích là thuốc lắc, ma túy đá làm người nghiện gây tội ác khi no say thuốc. Chính hai tác dụng: kích thích tăng động và gây ảo giác của ma túy làm cho người dùng nó mất hết lý trí có thể gây tội ác có thể tày trời.
Gọi là chất gây ảo giác vì khi sử dụng đưa vào cơ thể sẽ gây nên sự hư hỏng tạm thời về mặt ý thức, liên quan đến sự nhận định sai lạc về không gian và thời gian. Chất gây ảo giác khi đưa vào cơ thể sẽ gây tác dụng như: Thay đổi tâm lý (khóc cười không kềm chế), thay đổi rối loạn nhận thức, thị giác, thính giác làm cho thấy, nghe những gì không có thật.
Tự giết mình bởi chất kích thích
Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Phụ trách Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, trước đây các ca nhập viện vì ma túy đá chủ yếu có dấu hiệu loạn thần, ảo giác, kích thích, rất ít ca tử vong. Thế nhưng, thời gian gần đây, Trung tâm đã tiếp nhận nhiều bệnh nhân bị ngộ độc nặng sau khi dùng methamphetamin (thường gọi là ma túy đá) với biểu hiện chính là hôn mê, co giật, suy tim cấp, tụt huyết áp… Do bị tác động tim mạch, có người tử vong nhanh chóng, thậm chí chết trước khi tới được bệnh viện.
Chắc hẳn nhiều người vẫn không quên được “Đêm nhạc hội chết chóc” tại Công viên nước Hồ Tây ngày 16/9/2018, trong lễ hội âm nhạc đó 7 người trẻ tử vong, 5 người hôn mê sâu do sử dụng chất kích thích. Nạn nhân trẻ nhất khi đó mới sinh năm 2000. Tại hiện trường lễ hội, cảnh sát thu được “bóng cười”, một số viên nén nghi ma túy tổng hợp. Kết quả xét nghiệm cho thấy các bệnh nhân dương tính với ma túy đá, ma túy tổng hợp, cần sa, thuốc lắc.
Lễ hội âm nhạc mang tên Du hành tới mặt trăng (Trip to the moon) diễn ra vào buổi tối hôm đó đã thu hút hàng nghìn người tham dự và đa phần là giới trẻ. Việc nhiều lễ hội âm nhạc, quán bar, liên hoan, sinh nhật... của giới trẻ có sử dụng các chất kích thích không còn xa lạ. Nhiều bạn trẻ coi đó là điều hết sức bình thường và trở thành một thú vui phổ biến.
 |
| Lễ hội âm nhạc "Trip to the moon" tại Công viên nước Hồ Tây đêm 16/9/2018 trở thành nỗi kinh hoàng khi có 7 người trẻ chết vì sử dụng ma túy thế hệ mới (Ảnh: Dân Trí) |
Theo Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, giới trẻ Việt Nam hiện nay không nhiều người hiểu rằng, các chất ma túy thế hệ mới gây nhiễm độc thần kinh, tim mạch, loạn nhịp tim, tăng huyết áp, thận. Ma túy đá độc hại gấp 500 lần so với heroin. Sử dụng ma túy đá trong một thời gian dài dẫn đến suy nhược cơ thể. Người nghiện sẽ mất đi cảm giác thèm ăn, thèm uống. Nghiên cứu trên thế giới cho thấy bệnh nhân bị co mạch, loạn nhịp tim, tổn thương cơ tim do ma túy đá, trên 60% tử vong do ảnh hưởng đến hệ tim mạch.
Mặc dù các cơ quan chức năng, các kênh tuyên truyền của Việt Nam đã tăng cường, triển khai một cách mạnh mẽ việc phổ biến về tác hại của các loại ma túy thế hệ mới này nhưng dường như chưa thực sự có hiệu quả với giới trẻ. Không ít bạn trẻ hiện nay vẫn còn mơ hồ về sự nguy hại của các chất hướng thần và chỉ coi chúng là các chất kích thích đơn thuần, vô hại. Do đó không ít thanh, thiếu niên bước chân vào con đường nghiện và phải gánh chịu hậu quả đáng tiếc.
