Lễ tảo mộ Tết thường diễn ra từ ngày 10 đến trưa ngày 30 tháng Chạp hàng năm. Giáp Tết, từ tờ mờ sáng, khá đông gia đình đến các nghĩa trang để tảo mộ cho người thân. Tảo mộ trước Tết Nguyên đán là nét đẹp văn hoá của người Việt, là cách để con cháu nhớ về tổ tiên, để gia tiên phù hộ cho con cháu sức khỏe, tài lộc.
Một số nghĩa trang đã trang hoàng, dọn dẹp tinh tươm để đón người thân người đã khuất tới tảo mộ. Đặc biệt năm nay, một số nghĩa trang còn tổ chức Hội chợ hoa Tết Nhâm Dần dành cho… người đã khuất. Tại Công viên - Nghĩa trang Lạc Hồng Viên (Hòa Bình), những chậu quất vàng mọng, những cành đào phớt hồng khoe sắc, những cây hoa giấy, hoa lan, hoa cúc, hoa thược dược, hoa hồng… đầy sắc màu được sắp xếp gọn ghẽ, đẹp mắt trong Hội chợ hoa Tết 2022.
Bà Nguyễn Thị Nga, 64 tuổi (Hai Bà Trưng, Hà Nội) không khỏi ngỡ ngàng tưởng đi lạc vào vườn hoa xuân. Bà Nga hồ hởi: “Năm nay, tôi và các con cháu đi tảo mộ ông xã. Tôi hoàn toàn bất ngờ vì Hội chợ hoa Tết với đủ loại cây lại có mặt ở đây. Ông xã quá cố của tôi khi còn sống rất thích ngắm chợ hoa ngày Tết và thường rủ vợ đi cùng. Giờ thác, ông chắc hẳn cảm thấy ấm áp khi tôi và các con cháu đi “thưởng lãm” Hội chợ hoa Tết với ông ấy”.
Anh Nghiêm Văn Hùng, 35 tuổi (Mỹ Đình, Hà Nội) lựa chọn từng cây quất. Anh kể, vợ anh mất cách đây 3 năm trong một vụ tai nạn lao động. Vợ anh khi còn sống năm nào cũng mua quất về nhà đón Tết. Năm nay, anh định sẽ chở cây quất từ Hà Nội lên để trồng ở mộ vợ nhưng ý định bất thành do chở 2 con nhỏ bằng xe máy tới nghĩa trang, đi lại khó khăn. May sao ở đây có Hội chợ hoa Tết dành cho người đã khuất, anh mua luôn một cây quất xinh xinh trang trí mộ. “Có cây quất bên mộ ngày Tết, chắc người vợ trẻ đã khuất của tôi đỡ tủi. Có nhiều gia đình cũng sắm quất, đào, hoa Tết cho người thân đã khuất như tôi”.
Trong Hội chợ Tết đặc biệt này còn có âm nhạc dân tộc. Tiếng đàn tranh, đàn bầu, đàn tam thập lục, tiếng sáo, tiếng nhị… với sự thể hiện của các cô gái trong tà áo dài đỏ thắm tại Lạc Hồng Viên tô điểm ngày xuân thêm rộn rã. Những bản nhạc: “Hoa thơm, bướm lượn”, “Việt Nam, quê hương tôi”, “Quảng Bình, quê ta ơi”, “Xuân đã về”, “Điệp khúc mùa xuân”, “Lắng nghe mùa xuân về”… đầy lạc quan, hy vọng.
“Đi tảo mộ em gái, nghe những bản nhạc Việt được vang lên từ những nhạc cụ cổ truyền dân tộc, gia đình tôi xúc động lắm. “Trần sao, âm vậy”, chắc hẳn em gái tôi ở suối vàng cũng cảm thấy ấm lòng” – anh Nguyễn Đức 30 tuổi (Hoàn Kiếm, Hà Nội) rưng rưng.
Nghệ sĩ trẻ đàn tranh Thu Giang chia sẻ: “Nhóm của em - các nghệ sĩ đàn dân tộc sẽ biểu diễn tại đây từ 9h - 11h30 sáng, chiều từ 2h - 4h30. Hội chợ xuân và âm nhạc truyền thống dành cho người đã khuất kéo dài tới hết ngày 25/12 âm lịch. Đây là lần đầu tiên em biểu diễn tại nơi đặc biệt này. Được thể hiện âm nhạc cho người dương và người âm, em thấy dâng lên niềm xúc động, hạnh phúc vì mang sự ấm áp, yên bình, đem lại không khí Tết cho tất cả mọi người”.
Đại Đức Thích Trí Thịnh, Phó Trưởng ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Hòa Bình cho hay: “Cao nấm, ấm mồ”, người Việt quan niệm, việc tảo mộ là một trong những việc hiếu đạo của con cháu, thể hiện lòng kính trọng đối với đấng sinh thành và các bậc tổ tiên đã khuất.
Theo Đại đức Thích Trí Thịnh, thời gian tốt nhất khi đi tảo mộ là những ngày ấm áp, tạnh ráo. Thông thường, tảo mộ là dịp để mọi người quây quần bên nhau, cùng nhớ về người đã khuất với lòng thành kính. Chính vì vậy, tất cả mọi người trong gia đình đều có thể tham gia hoạt động này. Tuy nhiên, riêng với trẻ nhỏ và bà bầu nên hạn chế bởi khi cơ thể yếu rất dễ bị vi khuẩn xâm nhập, ảnh hưởng đến sức khỏe. Hoặc khi về nhà dễ bị nhiễm phong hàn hoặc một số bệnh thời khí. Đặc biệt, các gia chủ nâng cao thực hiện 5K phòng chống dịch bệnh COVID-19.
