Hiện trạng sử dụng đất có nhiều thay đổi
Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) TP Đà Nẵng, tổng diện tích đất tự nhiên trong địa giới hành chính TP Đà Nẵng đến ngày 31/12/2019 là 128.473 ha (chưa tính phần diện tích đất tranh chấp 760,8 ha với tỉnh Thừa Thiên - Huế). Trong đó, diện tích đất nông nghiệp là 71.408 ha, chiếm 56% tổng diện tích đất tự nhiên; Diện tích đất phi nông nghiệp là 55.656 ha (chiếm 43%); Diện tích đất chưa sử dụng là 1.408 ha (chiếm 1%).
Cùng với sự tăng trưởng nhanh về kinh tế của thành phố trong những năm qua, đặc biệt cùng với việc thu hút ngày càng nhiều các dự án đầu tư nước ngoài cũng như các nhà đầu tư trong nước, Đà Nẵng là một trong những địa phương đi đầu trong công tác quy hoạch, chỉnh trang đô thị, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng các khu công nghiệp, khu đô thị mới.
Nhu cầu sử dụng đất (SDĐ) phục vụ cho các ngành công nghiệp, du lịch - dịch vụ cũng phát triển rất nhanh làm thay đổi cơ cấu SDĐ trên địa bàn toàn thành phố.
Tại Đà Nẵng, so với kỳ kiểm kê năm 2014, biến động đất đai giảm 20 ha diện tích tự nhiên. Việc giảm diện tích đất tự nhiên này nguyên nhân là do thực hiện Công văn 211/ĐĐBĐVN-BGĐG của Cục Đo đạc, Bản đồ và Thông tin địa lý Việt Nam.
Theo đó diện tích đất tranh chấp với tỉnh Thừa Thiên - Huế là 761 ha, tăng 15 ha so với kỳ kiểm kê 2014 (diện tích đất tranh chấp với tỉnh Thừa Thiên - Huế trong kỳ kiểm kê đất đai 2014 là 746 ha), dẫn đến diện tích tự nhiên phường Hòa Hiệp Bắc, quận Liên Chiểu giảm 15 ha.
Ngoài ra, việc tăng, giảm diện tích trong kỳ kiểm kê 2019 không phải do chuyển đổi cơ cấu SDĐ mà do sử dụng với bản đồ nền thực hiện kiểm kê đất đai năm 2019 (bản đồ đo đạc địa chính chính quy theo dự án đo đạc tổng thể thành phố) khác với bản đồ nền thực hiện việc kiểm kê đất đai năm 2014 (bản đồ đo đạc theo Nghị định 64/CP) tại huyện Hòa Vang, các quận Cẩm Lệ, Liên Chiểu và Ngũ Hành Sơn. Do có dịch chuyển vị trí các loại đất trên bản đồ kiểm kê đất đai năm 2014 và 2019 nên dẫn đến biến động các loại đất trên địa bàn thành phố. Những thay đổi này khiến cho công tác kiểm kê đất đai của Đà Nẵng vẫn đang chậm tiến độ.
Lúng túng trong xác định tổng diện tích đất tự nhiên
Đến nay, công tác kiểm kê đất đai, lập bản đồ hiện trạng năm 2019 cấp xã, cấp huyện trên địa bàn tỉnh Sơn La cơ bản đã hoàn thành. Tuy nhiên, vẫn còn một số vướng mắc về xác định tổng diện tích đất tự nhiên theo đường địa giới theo Quyết định 513/QĐ-TTg ngày 2/5/2012 của Thủ tướng Chính phủ (đường địa giới hành chính 513). Đường địa giới hành chính 513 thời gian qua vẫn đang trong quá trình hoàn thiện, đến tháng 8/2020 mới trình thẩm định, phê duyệt.
Khi đơn vị tư vấn thông qua kết quả kiểm kê, Ban Chỉ đạo kiểm kê một số xã, huyện chưa nhất trí về tổng diện tích đất tự nhiên của đơn vị mình khi có sự chênh lệch diện tích đất tự nhiên giữa kỳ kiểm kê năm 2014 so với năm 2019. Việc chênh lệch diện tích đất giữa 2 kỳ kiểm kê là do trước đây áp dụng đường địa giới hành chính 364, nay áp dụng đường địa giới hành chính 513.
Trước đây, việc tính diện tích theo đường địa giới hành chính 364 thực hiện trên bản đồ địa chính tỷ lệ 1:50.000 (bản đồ giấy, tỷ lệ nhỏ), nhiều điểm được xác định theo sông, dông, khe núi không được thể hiện chính xác. Nay tính diện tích theo đường địa giới hành chính 513, thực hiện trên bản đồ địa hình tỷ lệ 1:5.000 hoặc 1:10.000 (có dữ liệu bản đồ số, tỷ lệ lớn) nên có độ chính xác cao hơn trước đây, cho nên có biến động về diện tích dẫn tới chênh lệch về diện tích đất tự nhiên.
Thêm vào đó, khi kiểm kê đất đai năm 2014, một số xã lấy theo đường địa giới hành chính thực tế cấp xã quản lý. Trong khi đó, đường địa giới thực tế không trùng với đường địa giới 364. Kiểm kê đất đai năm 2019 lấy theo đường địa giới hành chính 513 (đường này trùng với đường địa giới hành chính 364), dẫn đến tình trạng diện tích kiểm kê đất đai năm 2014 chênh lệch so với năm 2019.
Ngoài ra, diện tích đất tại khu vực chuyển từ xã này sang xã khác ghi trong biên bản hiệp thương khi điều chỉnh đường địa giới 364 có chênh lệch so với diện tích đất kiểm kê năm 2019.
Do số liệu tính toán 2 lần kiểm kê đất đai khác nhau, trên cơ sở xác định từng trường hợp, Sở TN&MT Sơn La đã đề ra phương án giải quyết, thống nhất về đường địa giới hành chính, số liệu diện tích đất tự nhiên. Theo đó, về đường địa giới hành chính, lấy theo đường địa giới hành chính 513. Về tổng diện tích đất tự nhiên, lấy theo diện tích đất kiểm kê năm 2019.
Những vướng mắc của TP Đà Nẵng hay Sơn La không phải là cá biệt. Để việc kiểm kê đất đai, lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất năm 2019 đúng tiến độ đã gia hạn, thiết nghĩ Bộ TN&MT nên có hướng dẫn cụ thể.
