Mạo hiểm nghề đi săn “ngón tay quỷ Lucifer”

Được biết, ở Bồ Đào Nha người ta gọi nó là “những ngón tay quỷ Lucifer”, bởi bề ngoài thân dài trông giống hình ngón tay và những ‘bàn chân’ có hình giống các vết cắt kim cương tựa như móng vuốt. Nhìn lần đầu sẽ có cảm giác hơi rùng mình trước vẻ ngoài xấu xí của nó. 

Thứ sản vật hiếm có khó tìm

Đằng hồ là thực vật thân mềm, chỉ sống ở những nơi có nguồn nước rất sạch. Nó bám vào các vùng đá có nhiều sóng lớn, khi sóng dập mạnh vào vách đá sẽ đem đến cho chúng nguồn thức ăn là đám sinh vật phù du. Chúng là loài sinh vật không thể nuôi nhân tạo, lại sống ở vùng biển dữ, cho nên khét tiếng là gây nguy hiểm cho những thợ lặn muốn mò bắt. Loài ốc này thường được tìm thấy ở những nơi khác trên thế giới như Canada, được coi là món ăn hiếm ở Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha. 

Và đặc biệt ở vùng Galicia, Tây Ban Nha là được đánh giá cao nhất. Chính quyền Galacia chỉ cho mỗi người thợ săn, có bằng bơi lặn đi săn ‘ngón tay quỷ’ mỗi ngày là 6kg, nếu vi phạm sẽ ngay lập tức bị tước bằng và nghiêm cấm săn bắt. Vì lợi nhuận cao nên những người thợ săn sẽ không ngần ngại nguy hiểm, tìm mọi cách để săn bắt loại ốc này. Nhất là ở thời điểm cao, giá của chúng có thể lên tới 200-300 euro. 

Tương tự như vậy, ở Bồ Đào Nha, việc săn đằng hồ cũng được quản lý rất chặt chẽ. Toàn bộ các hoạt động lặn đều được kiểm soát từ thị trấn Villa do Bispo, nơi đặt trụ sở của hiệp hội đằng hồ Bồ Đào Nha có tên là Associacao Dos Marisqueiros Da Vila Do Bispo. Chỉ có 80 giấy phép lặn được cấp mỗi năm; hầu hết các thợ lặn đều sinh sống ở đây hoặc ở thị trấn duyên hải Sagres gần bên.

Chợ các địa phương ở Sagres là nơi duy nhất các thợ lặn được phép bán đằng hồ hợp pháp cho các chủ nhà hàng và các nhà cung cấp. Mỗi thợ lặn không được bắt quá 15kg đằng hồ mỗi ngày, với giá bán đạt mức từ 30 đến 60 euro/1kg, tùy vào chất lượng và kích cỡ.

Tuy nhiên, bất chấp các quy định ngặt nghèo, việc săn bắt trộm đằng hồ vẫn diễn ra. Đây là một ngành màu mỡ và cảnh sát biển thì không thể tuần tra khắp nơi. Đây cũng là một ngành làm ăn bí mật, ngay cả các thợ lặn được cấp phép cũng không chia sẻ thông tin về việc họ đã hay sẽ lặn bắt ở đâu, bởi món đặc sản này là thứ hiếm, quý, khó kiếm.

Một tay săn bắt trộm ở chợ cá thị trấn duyên hải Portimão, cách Sagres 55km về phía đông, nói: “Tôi chẳng quan tâm tới luật lệ. Costa Vicentina thuộc về nhân dân chứ không phải chính quyền. Đằng hồ là máy rút tiền của chúng tôi trên biển. Chúng tôi có quyền đi rút tiền của mình”.

Công việc nguy hiểm

Do món này rất được ưa chuộng và rất được giá, sản vật mà người địa phương đôi khi gọi là ‘nấm cục của biển cả’, cho nên cánh thợ lặn luôn tranh thủ lúc thời tiết yên ả để đi lặn bắt.

Ở Costa Vicentina có câu ngạn ngữ: “Đừng bao giờ quay lưng lại với Thượng đế khi bạn lặn tìm những ngón tay quỷ”, theo giải thích của João Rosário, một thợ lặn chuyên nghiệp thì trong trường hợp này, Thượng đế nhằm để chỉ vị thần biển cả. “Khi bạn lặn tìm đằng hồ mà lại quay lưng lại với sự khó khăn khôn lường của biển cả thì bạn sẽ bị thương hoặc thậm chí là bị mất mạng”, anh nói.

“Đã có nhiều trường hợp các thợ lặn bị bất tỉnh nhân sự ngay dưới biển rồi chết đuối. Những người may mắn thì thoát chết nhưng việc bị gãy chân, gãy tay hoặc bị trầy trụa khi những tảng đá sắc nhọn cắt rách bộ đồ lặn của họ là điều không tránh khỏi”. 

Để săn được đằng hồ, người thợ lặn phải trèo từ vách đá xuống hoặc lặn từ dưới biển rồi trèo lên những vách đá. Cho đến bây giờ chưa có ai biết được đâu là cách tốt nhất và an toàn nhất, chỉ có thể dựa vào kinh nghiệm và địa hình để lựa chọn cách săn bắt đỡ nguy hiểm nhất. Nếu như trèo xuống vách đá từ độ cao 100m bằng sợi dây thì thường có nguy cơ bị ngã rất cao hoặc đang leo bị những con sóng lớn đánh văng, va đập vào đá mà gây thương tích.

Còn nếu đi thuyền rồi neo ở vị trí cách vách đá một khoảng an toàn vào lúc thủy triều đã lên một chút, rồi bơi tới chỗ bề mặt vách đá, thì phải tính toán thời điểm thích hợp để đục bắt đằng hồ theo độ lên xuống của thủy triều.

Thợ săn đằng hồ cần làm việc theo từng cặp đôi để đảm bảo an toàn, và người này cần hết sức tin tưởng trao gửi mạng sống của mình cho người kia, Damas, người từng lặn cùng một thợ lặn trẻ hơn là Tiago Craca trong suốt hơn 6 năm, nói. Họ tạo thành một cặp hoàn hảo, cùng quyết định xem lúc nào là an toàn để đi lặn, và ngày nào là ngày nên đi.

“Cậu ấy chỉ bằng phân nửa tuổi tôi, vậy mà đã cứu mạng tôi”, Damas nói. “Bạn không thể lo lắng về chuyện này chuyện kia được - sẽ rất nguy hiểm nếu bạn không tập trung săn bắt. Hôm đó, trong đầu tôi suy nghĩ đầy những chuyện không đâu. Do vậy,tôi đã không nhìn thấy một ngọn sóng cồn lớn, và bàn chân tôi bị kẹt trong một khe đá nứt. May mắn là Tiago phát hiện ra rằng tôi đã ở dưới nước quá lâu, nên cậu ấy nhảy xuống tìm”.

Một cách chế biến duy nhất

Nếu được hỏi về mùi vị của  món ốc này, những người vinh dự từng được ăn nói rằng không biết phải dùng từ ngữ nào để diễn tả hương vị tuyệt vời của nó, chỉ có cách nếm thử rồi bạn sẽ có đầy đủ câu trả lời. Hãy tưởng tượng một buổi chiều lười biếng nằm dài trên bãi biển trong dịp đi nghỉ: hoàng hôn bắt đầu buông xuống và ánh sáng lấp lánh đỏ rực chiếu trên mặt đại dương. Đó chính là vị của đằng hồ. 

Để bắt được đằng hồ thì rất khó khăn thậm chí là mất mạng, nhưng cách chế biến và cách ăn món này lại vô cùng đơn giản. “Để ăn món này, không cần cầu kỳ dao dĩa, cách duy nhất đó là dùng tay. Bạn cần tóm thật chắc cái càng sặc sỡ của nó, rồi bẻ lôi phần thịt từ cái cổ dai như cao su ra”, Sergio Meudes, viên quản lý tại nhà hàng Marisqueira Azul tại Lisbon, nơi thỉnh thoảng phục vụ món đằng hồ trong thực đơn, “Và dĩ nhiên phần việc tiếp theo thì dễ rồi- thưởng thức thôi”. 

Người dân Bồ Đào Nha hầu như đều đồng ý với nhau rằng,  chỉ có một cách duy nhất để chế biến món đằng hồ một cách đúng điệu: Bỏ nó vào nước muối đang sôi trong khoảng thời gian đọc lời cầu nguyện Kinh Lạy Cha (Lord's Prayer). “Ngay cả khi bạn cầu nguyện rất chậm rãi thì cũng không bao giờ cần quá một phút”, Adriano Lemes, bếp trưởng của Marisqueira Azul nói. “Sau đó, dùng thìa xúc nó bỏ vào đá lạnh để kết thúc quá trình nấu nướng. Chớ bỏ thêm bất kỳ gia vị gì, đặc biệt là không cho bất kỳ loại nước xốt nào vào”, ông nhấn mạnh.

Và bạn chớ dại nhắc tới chuyện đầu bếp danh tiếng của Anh Gordon Ramsay từng có lần dọn món đằng hồ với xốt kem. Dân địa phương mà nghe được thì họ sẽ lập tức vung tay lên mà gào rằng ‘falando como um verdadeiro idiota’, mà dịch thanh thoát ra thì có nghĩa là ‘đúng là thằng ngu!"