Nằm tại km10, đường 5 thuộc khu công nghiệp Phú Thị, Gia Lâm, Hà Nội, Bệnh viện Hy vọng mới đã xây dựng thành công mô hình hoạt động khoa học và công nghệ khép kín từ nghiên cứu đến sản xuất và điều trị. Với chức năng và nhiệm vụ nghiên cứu khoa học các nguồn dược liệu và ứng dụng điều trị các bệnh hiểm nghèo, không ít người bệnh đã hồi sinh lại cuộc đời ở đây.
| |
| Các BS điều trị cho bệnh nhân u não bằng Gamma Knife |
Triển vọng mới cho người mắc bệnh u não
Đối với u não trước đây thường được mổ mở lấy bỏ u, song có những u nhỏ được phát hiện sớm lại nằm ở sâu trong não vùng nguy hiểm, nếu mổ mở sẽ có nhiều biến chứng sau mổ, hoặc những u vùng tuyến yên, tuyến tùng, u sọ hầu, u trong não thất, u nhỏ ở nền sọ, u nằm trên rãnh trượt nền sọ…mổ mở cũng gặp nhiều khó khăn, thường không lấy được hết u và hay tái phát.
Những u xuất hiện ở người cao tuổi, ở người có kèm theo bệnh mãn tính, u di căn lên não…người bệnh khó có thể chịu đựng được cuộc mổ mở và thường tái phát sau mổ và chỉ mổ mở lại lần 2, lần 3 là điểm dừng. Đồng thời để giải quyết những tồn tại chỉ còn cách điều trị bằng hóa chất và xạ trị.
Song, với phương pháp xạ phẫu u não bằng dao Gamma hiện nay mang tính vượt trội, khắc phục được các hạn chế của các phương pháp điều trị u não khác. Năm 1968, dao Gamma đầu tiên đã được triển khai trong điều trị u não tại Thụy Điển và từ năm 1993, dao Gamma đã được sử dụng rộng rãi ở tất cả các châu lục…
Theo đó, áp dụng phương pháp xạ phẫu u não bằng dao Gamma thì tiêu chuẩn chọn bệnh nhân và chỉ định mổ là những bệnh nhân trên phim chụp MRI (cộng hưởng từ) hoặc CTScaner (CLVT) có u não đường kính ≤ 4cm; u não tái phát sau mổ hở; không phân biệt giới tính và từ 10 tuổi trở lên.
Như vậy, để đánh giá trước mổ cần xác định tính chất, vị trí, kích thước khối u não trên phim MRI hặc CLVT và dự kiến liều điều trị bằng tia Gamma; gây tê tại chỗ (4 điểm) lắp khung định vị vào đầu người bệnh để xác định tọa độ tổn thương; chụp CHT (MRI) sọ não cùng với khung định vị (có phần mềm riêng chụp cho dao Gamma).
Truyền các hình ảnh MRI (đã được kết nối sẵn) sang phòng lập trình điều trị để lập kế hoạch điều trị dựa vào các hình ảnh của MRI và các thông số tọa độ của tổn thương. Bệnh nhân nằm trên bàn phẫu thuật dao Gamma, khung định vị được điều chỉnh theo các thông số của kế hoạch điều trị để hội tụ các chùm tia Gamma vào đúng vùng tổn thương cần phá hủy.
Tác dụng trực tiếp của tia xạ
Quá trình vật lý học của bức xạ (điện ly, kích phát, hình thành các gốc tự do) có tác dụng gián tiếp sinh lý, trao đổi chất, kết cấu tế bào và phụ thuộc vào liều lượng hấp thụ. Sau phẫu thuật tổn thương tự tiêu hủy, vùng lân cận không bị tổn thương do độ tia xạ giảm mạnh. Kỳ hoại tử từ 3 – 4 tuần, hoại tử ngưng kết, phản ứng viêm cấp tính. Trong đó kỳ hấp thụ từ 3 tuần – 1 năm và kỳ cuối sau 1 năm, dừng phản ứng viêm, hoại tử tiến triển. Thời gian bệnh nhân nằm viện trước 1 ngày mổ và 1-3 ngày sau mổ. Sau khi mổ theo dõi từ 3 tháng, 6 tháng và 1 năm sau khi mổ sẽ tiến hành kiểm tra kết quả lâm sàng, chụp MRI sọ não để so sánh kích thước u trước và sau mổ.
Kết quả bước đầu về điều trị u não bằng dao Gamma từ tháng 3/2009 đến tháng 10/2011, Bệnh viện Hy vọng mới đã phuật thuật được 169 ca u não các loại, kết quả cho thấy năm giới 99 bệnh nhân, tỷ lệ thành công đạt 58,57%; nữ giới 70 bệnh nhân, tỷ lệ thành công 41,43%. Lứa tuổi 45-55 dưới 45 trường hợp, 56-70 tuổi trên 70 trường hợp và độ tuổi thấp nhất là 11 tuổi, cao nhất là 77 tuổi, trong đó độ tuổi gặp u não nhiều nhất là dưới 45 tuổi, chiếm 45,56%.
Theo thống kê của Bệnh viện Hy vọng mới, đã có 26 tỉnh thành có bệnh nhân đến để điều trị u não bằng dao Gamma, trong đó bệnh nhân ở Hà Nội chiếm tỷ lệ cao nhất với 45 bệnh nhân, Thái Nguyên 17 bệnh nhân, Hải Dương 13 và Thái Bình 12…Trong đó, u tuyến yên là 26 bệnh nhân, chiếm 15,38%; u màng não 24 bệnh nhân, chiếm 14,20%; trong đó chiếm tỷ lệ cao nhất là u bán cầu đại não 82 bệnh nhân, chiếm 48,52%...với nhiều kích thước u, vị trí khối u.
Trong đó 81,06% có kích thước ≤ 4 cm; 18,94% có kích thước từ 4,1 đến 5cm ở những bệnh nhân sức yếu, tuổi cao không chịu đựng được mổ hở hoặc ở những bệnh nhân đã mổ hở từ 1 – 4 lần nhưng vẫn tái phát vv…Theo đó, tùy tính chất khối u, vị trí u, kích thước u và tùy sức khỏe người bệnh để điều chỉnh liều điều trị bằng dao Gamma.
Phương pháp xạ phẫu u não bằng dao Gamma chưa gặp tử vong trong mổ; sau mổ 1-3 ngày đầu đa số bệnh nhân có phản ứng cấp tính (đau đầu, buồn nôn, nôn); nhưng chỉ sau 6 tháng bắt đầu giảm, từ 01 năm giảm rõ rệt và nhanh hơn. Với phương pháp này, bệnh nhân không phải gây mê, không có sẹo mổ nên không mất máu, không bị nhiễm trùng sau mổ, tuổi cao, sức khỏe yếu, có kèm bệnh mãn tính vẫn điều trị được u não bằng Gamma Knife.
Đặng Vũ