Giải pháp “xử lý tại chỗ, bổ cập cấp nước tại chỗ”
Theo đó, giải pháp xử lý nước thải tại chỗ từ các cống trước khi xả thải ra sông để xử lý cả sông Tô Lịch bằng Công nghệ Nano-Bioreactor Nhật Bản gồm 2 nhóm. Nhóm 1: Hệ thống Nano-Bioreactor xử lý nước thải tại chỗ trong ngày (24h) tại bể ngầm ở các cống rồi mới xả vào sông nước sau xử lý đạt QCVN, là nguồn cấp nước bổ cập tại chỗ cho sông Tô Lịch; Nhóm 2: Hệ thống Nano-Bioreactor xử lý mùi, chất ô nhiễm và phân hủy bùn hữu cơ ở trong lòng sông, tạo dòng chảy cho sông Tô Lịch.
Giải pháp này sẽ đảm bảo nước thải từ các cống sẽ được xử lý tại chỗ tại bể ngầm dưới đất bằng hệ thống Nano-Bioreactor nhóm thứ 1 tạo ra nước đạt QCVN rồi mới chảy vào sông Tô Lịch.
Trong trường hợp phát sinh nước thải tràn vào lòng sông thì vẫn có hệ thống Nano-Bioreactor nhóm thứ 2 đặt ở giữa sông (có tính toán hợp lý, khoa học theo công thức tính toán của phát minh tại Nhật Bản) ngoài nhiệm vụ xử lý mùi, chất ô nhiễm và phân hủy bùn hữu cơ ở trong lòng sông, sẽ xử lý tiếp khâu phát sinh này và tạo dòng chảy cho sông Tô Lịch. Hệ thống vận hành hoàn toàn tự động, có điều khiển đáp ứng cả khi có mưa bão lớn.
Theo một số chuyên gia, nếu áp dụng xử lý tại bể ngầm mà không dùng công nghệ Nano của Nhật thì rất khó khả thi. Công nghệ xử lý nước thải thông thường không phân hủy được bùn hữu cơ mà phải dùng các bể lắng ly tâm để hút bùn ra và cuối cùng là ép bùn cơ học ở công đoạn cuối. Nếu áp dụng tại các bể ngầm tại các cống thì bài toán xử lý ép bùn là không khả thi.
Sở dĩ, chuyên gia Nhật Bản vừa rồi họ đưa ra giải pháp xử lý bằng bể ngầm tại các cống là do Công nghệ Nano của Nhật Bản họ phân hủy được bùn hữu cơ nên gần như không còn bùn trong các bể xử lý thì mới xử lý tại chỗ được.
 |
| Trước khi xử lý bằng công nghệ Nano Bioreactor |
 |
| Sau khi xử lý bằng công nghệ Nano Bioreactor, chỉ số mùi giảm 1000 lần |
Từ đó đến nay, đã tròn 1 năm, dư luận quan tâm về việc sau khi kết thúc thí điểm tại một đoạn sông Tô Lịch và một góc Hồ Tây thì hiện nay Công nghệ có được triển khai tại đâu hay không?
Theo thông tin chúng tôi có được, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, đoàn chuyên gia Nhật Bản hiện nay chưa thể nhập cảnh vào Việt Nam nên hiện nay chưa thể tiếp tục triển khai tiếp các vấn đề liên quan đến sông Tô Lịch và Hồ Tây.
Tuy nhiên, theo Chuyên gia Kỹ thuật JVE, sau khi thí điểm công nghệ Nano-Bioreactor của Nhật Bản tại một đoạn sông Tô Lịch và một góc Hồ Tây, JVE đã triển khai mở rộng tại một số tỉnh không chỉ trong lĩnh vực xử lý ô nhiễm sông hồ mà còn trong lĩnh vực xử lý nước thải trong nhà máy xử lý nước thải công nghiệp, xử lý nước thải chăn nuôi và tại đầm nuôi tôm tại một số tỉnh.
Trước khi áp dụng công nghệ Nano mùi tại bờ hồ trung hòa là rất nồng nặc, nhưng chỉ sau 3 ngày vận hành hệ thống máy Nano thì mùi tại bờ hồ trung hòa khu vực xử lý đo bằng thiết bị đo mùi chuyên dụng của Nhật Bản đã giảm mạnh theo từng ngày. Sau khoảng 10 ngày thì giá trị mùi đã giảm nhiều nhất khoảng 1000 lần (999 giảm về 1), mùi đã giảm rõ rệt cả về cảm quan lẫn định lượng qua con số thực tế.
Mùi hôi thối phát sinh từ đâu và tại sao sục khí nano lại hết mùi nhanh chóng
Trao đổi với chúng tôi, chuyên gia kỹ thuật của JVE cho biết: “Nước thải mới chảy đến không phải là tác nhân gây ra mùi hôi thối ngay. Mà căn nguyên mùi hôi thối là do chất hữu cơ, lớp bùn tầng đáy tích tụ trong môi trường yếm khí và sinh ra các khí độc như H2S, NH3, CH4 và chính các khí này bốc lên tạo ra mùi hôi thối và bọt sủi tăm lên mặt nước.
Do vậy, không phải cứ sục khí đưa oxy vào bằng máy sục khí thông thường là khử được mùi hôi thối mà mấu chốt nằm ở chỗ chúng ta đưa oxy vào nhưng oxy đó phải tồn tại lâu được dưới tầng đáy thì mới phân hủy được các khí gây ra mùi ở trên.
Sục khí thông thường tạo ra bọt khí to chỉ tồn tại khoảng 5 giây là nổi lên mặt nước và vỡ ra. Do vậy, bọt khí thông thường không tồn tại ở dưới đáy được nên không phản ứng được với các khí gây ra mùi thôi hối ở tầng bùn đáy. Do vậy, nếu sục khí thông thường (như tại một địa phương ở miền Trung đã làm) thì càng sục càng hôi thối vì các khí độc chưa được phân hủy và bay lên. Còn sục khí nano thì càng sục càng hết mùi nhanh chóng.
Sục khí nano tạo ra bọt khí siêu nhỏ kích thước nano (đường kính <50nm), tồn tại tối thiểu 8 tiếng (tức thời gian tồn tại lâu gấp 5760 lần so với bọt khí thông thường) trong tầng bùn đáy và phân hủy các khí độc như H2S, NH3, CH4 tức thì do vậy hiệu quả xử lý mùi rất nhanh chỉ trong một vài ngày và càng sục càng hết mùi hôi thối.
 |
| Hình ảnh mô phỏng xục khí thông thường và xục khí nano |
Công nghệ Nano Nhật Bản có oxy hóa được chất hữu cơ không?
Theo chuyên gia Kỹ thuật của JVE, công nghệ sục khí Nano của Nhật Bản với nguyên lý tạo ra sóng siêu âm, bắn phá điện li phân tử nước tạo ra các gốc hydroxyl (•OH) hay đơn giản gọi là OH－ là gốc oxy hóa mạnh hơn cả O3 (ozon) và H2O2. Gốc tự do OH－ này có thể oxy hóa thành tế bào của cả những chất hữu cơ khó bị phân hủy sinh học, rồi sau đó vi sinh vật được kích hoạt “ăn” chất ô nhiễm hữu cơ.
Và kết quả thực tế ở trên có thể thấy tại dự án này chất hữu cơ như váng xanh nổi trắng mặt hồ trung hòa nhưng bị phân hủy chỉ sau 2 tuần hoàn toàn bằng nguyên lý công nghệ sục khí Nano mà không cần sử dụng hóa chất và thể hiện qua cả chỉ số ô nhiễm COD.
Dòng sông, hồ ô nhiễm như cơ thể sống bị ung thư, cần xử lý tận gốc tế bào ung thư
Chuyên gia kỹ thuật JVE cho biết, để dễ hiểu, chúng ta hình dung như cơ thể chúng ta đang bị ung thư ở bên trong, nhưng chúng ta nghĩ rằng “nguồn” gây bệnh ung thư chính là “cửa miệng” do ăn các thức ăn như rau nhiễm hóa chất, thịt bẩn, thực phẩm bẩn qua “cửa miệng” nên cần chỉ cần “chặn” thực phẩm bẩn lại bằng cách từ ngày mai chúng ta không ăn thực phẩm bẩn nữa nhưng thử hỏi, tế bào ung thư đã hình thành trong cơ thể có tự mất đi không. Rõ ràng là không.
 |
| Trước xử lý bằng công nghệ xục khí nano |
 |
| Sau khi thực hiện xục khí bằng công nghệ Nano Bioreactor |
Như hình ảnh hồ trung hòa đang ô nhiễm nặng ở trên cũng vậy, nó là cơ thể sống đã bị ung thư nên nếu chỉ thu gom ngăn nước thải không cho chảy vào bên trong thì rõ ràng các chất ô nhiễm hữu cơ nổi váng trên mặt hồ sẽ không thể tự bị phân hủy và hết ô nhiễm được mà cần có công nghệ nano trực tiếp vào bên trong để xử lý các tế bào ung thư đó và kết quả chúng ta đã nhìn thấy là lớp váng hữu cơ đã tan hết và mùi hôi thối không còn nữa.
Do vậy, khi sông, hồ đang bị ô nhiễm tức cơ thể sống đang bị ung thư thì nếu chỉ thu gom bên ngoài không thôi thì chưa đủ mà cần áp dụng giải pháp công nghệ để xử lý tận gốc ô nhiễm trong lòng sông hồ (tức xử lý tận gốc triệt để tế bào ung thư đã hình thành trong cơ thể sống) thì mới hết được ung thư ở bên trong.
Thời gian qua, kênh hào thành cổ Vinh, TP Vinh (Nghệ An) ô nhiễm làm đảo lộn cuộc sống của người dân ở khu vực lân cận. Cụ thể, quần thể di tích thành cổ Vinh kiến thiết theo hình lục giác, được xây dựng năm 1831. Hào bao quanh thành cổ sâu 3m, rộng 28m.
Trước năm 2018, hào thành cổ Vinh được bao phủ bởi bèo, rác thải. Sau đó, hào được nạo vét, xây dựng tường chắn dọc hai bờ mương, có tuyến cống bao thu gom nước thải. Công trình từng được kỳ vọng sẽ cải thiện môi trường, tạo diện mạo mới cho di tích hào thành cổ Vinh. Thế nhưng dù đã được cải tạo nhưng kênh hào vẫn đầy rác và mùi hôi, chưa có cách khắc phục.
Nhà chỉ cách kênh hơn 10m, bà Nguyễn Thị Lưu (80 tuổi, ngụ khối 2, phường Đội Cung) than thở vào những ngày bình thường kênh đã bốc mùi hôi thối, trời nắng và mỗi lần có gió Nam thổi thì ô nhiễm khủng khiếp hơn.
Đến nay, dòng nước ở đây vẫn đen ngòm, đóng váng, rác thải ứ đọng, bốc mùi hôi thối, cá chết phơi mình. Tình trạng ô nhiễm nguồn nước tại kênh này ngày càng nặng nề, ảnh hưởng đến hàng ngàn người dân sống quanh đây.
Với trường hợp Kênh hào thành cổ Vinh, chuyên gia kỹ thuật của JVE cho biết, trường hợp Kênh hào Thành cổ Vinh đã xử lý thu gom tức mới là xử lý ở phía bên ngoài, đưa nước thải về Nhà máy xử lý tập trung.
Nếu việc thu gom đó làm trước khi Kênh Hào bị ô nhiễm (tức trước khi cơ thể sống bị ung thư) thì có thể xử lý được, nhưng việc xây cống bao thu gom là sau khi Kênh hào bị ô nhiễm (tức sau khi cơ thể sống đã bị ung thư, đã hình thành tế bào ung thư ở bên trong) thì chỉ thu gom thôi thì chưa đủ vì không tác động xử lý ở bên trong thì không thể hết được ô nhiễm (tức không thể hết được ung thư ở bên trong) nếu như không có giải pháp như áp dụng công nghệ sục khí nano để phân hủy toàn bộ chất ô nhiễm, bùn hữu cơ tích tụ và các khí độc như H2S, NH3, CH4. Ngay cả việc nạo vét cơ học ở bên trong nếu có thực hiện cũng không giải quyết được tận gốc vấn đề ô nhiễm và mùi hôi thối và một thời gian sau lại bị tái ô nhiễm và tầng bùn đáy lại tích tụ.
 |
| Nước hồ Tây (Hà Nội) khi áp dụng công nghệ Nano - Bioreactor để làm sạch |
“Thời gian tới, Chúng tôi sẽ đề xuất với tỉnh Nghệ An áp dụng công nghệ Nano để “cứu” kênh hào Thành cổ Vinh. Từ đó, thì mùi hôi thối chỉ 3 ngày sẽ giảm gần như không còn và một thời gian sau chất ô nhiễm và tầng bùn hữu cơ sẽ bị phân hủy, nước sẽ trong trở lại”, Chuyên gia kỹ thuật JVE cho biết.”
Hiện nay ở Hồ Tây vẫn duy trì công nghệ Nano-Bioreactor với 2 máy Nano và các tấm Bioreactor đặt chìm ở dưới lòng hồ từ thời điểm ban đầu. Tuy nhiên, theo chuyên gia Nhật Bản, sau một thời gian nước đã được xử lý đạt QCVN thì không cần vận hành máy nano 24/24h như ban đầu nữa, mà chỉ cần vận hành 6/24h vào ban tối khi hàm lượng oxy hòa tan DO xuống thấp hoặc hoàn toàn không cần vận hành (0/24h) máy nano tùy vào tình trạng nước trong khu xử lý.
