Thương hiệu “đình đám” trước năm 1975
Năm 1951, tại Sài Gòn, một doanh nhân đặt xưởng nước tương có biểu tượng Con Mèo Đen tại bến Bình Đông. Thời điểm đó, thị trường có một nhãn hiệu nước tương nổi tiếng là Chuột Mickey thì tàu vị yểu Con Mèo Đen ra đời như một tuyên ngôn cạnh tranh trên thị trường.
Với chiến lược phát triển tập trung vào chất lượng và hương vị, đến năm 1970, nước tương Nam Dương đã có số nhân viên lên đến 400 người và mở rộng nhà máy ở Lào, Campuchia, trở thành một trong những biểu tượng của sản phẩm gia vị Việt Nam những năm 1970- 1980.
Trong ký ức của nhiều người, nhà xưởng thương hiệu Con Mèo Đen tại khu Chợ Lớn ngày đó là một tòa nhà 3 tầng sầm uất, có quán cà phê, hội trường, phòng thể thao… như một khu phố thu nhỏ. Đến năm 1981, Nam Dương được chuyển giao về Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại Sài Gòn (Saigon Co.op).
Những năm sau đó, Công ty đạt được nhiều giải thưởng như Sao Vàng Đất Việt, Doanh nghiệp xanh vì thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường… và liên tục nhiều năm liền được bình chọn là hàng Việt Nam chất lượng cao, đi vào đời sống của hàng triệu gia đình Việt như một thức chấm không thể thiếu trên mâm cơm. Tiếp nối thành tựu trong nước, nước tương Nam Dương tiếp tục chinh phục thị trường nước ngoài, xuất khẩu sang các nước Mỹ, Nga, Ba Lan, Hungary, Campuchia...
 |
| Nhà máy sản xuất nước tương Nam Dương. |
Đến thời điểm đất nước mở cửa, Nam Dương gặp phải rất nhiều khó khăn như bất cứ thương hiệu nào tồn tại trong giai đoạn đó. Song nhờ những cải cách kịp thời, Nam Dương đã theo kịp sự phát triển kinh tế của thị trường trong và ngoài nước.
Tuy vậy, sự cạnh tranh gay gắt với những làn sóng mới trong xu hướng tiêu dùng khiến thị phần của Nam Dương ngày một thu hẹp. Từ năm 2007, chai nước tương dán nhãn chú mèo đen gần như chỉ được thấy trên kệ hàng của Co.opmart.
Thấy thực trạng trên, Saigon Co.op bèn tận dụng lợi thế của mình là hệ thống phân phối rộng khắp để đẩy mạnh việc tiêu thụ Nam Dương. Ở thời điểm đó, chỉ cần bán trong vòng tròn khép kín này, Nam Dương vẫn có thể phát triển vì hệ thống bán lẻ của SaiGon Co.op vốn được xem là hệ thống phân phối hiện đại lớn nhất Việt Nam.
Tuy nhiên, để thương hiệu này vươn xa hơn nữa lại có nhiều vấn đề khác phải giải quyết. Thứ nhất, Saigon Co.op chuyên bán lẻ, mảng sản xuất chỉ chiếm một phần rất nhỏ. Trong bối cảnh ngành bán lẻ ngày một cạnh tranh, để đứng vững trên thị trường, đơn vị phải tập trung phát huy thế mạnh của chính mình - hệ thống phân phối; theo đó cần tìm đơn vị khác có chuyên môn đảm nhận khâu sản xuất Nam Dương.
Thứ hai, cũng là vấn đề sản xuất. Trong bối cảnh hiện đại, nếu không bắt tay cùng một đơn vị có thế mạnh sản xuất, xây dựng thương hiệu thì Nam Dương khó tạo đột phát như kỳ vọng. Lúc này, việc tìm đến một nguồn lực bên ngoài có chuyên môn để quản trị sản xuất, phát triển nghiên cứu sản phẩm, phân phối ra các nước khác... là cần thiết.
Cái bắt tay bất ngờ
Vào thời điểm ấy, Tập đoàn Wilmar (Singapore, có mặt tại Việt Nam từ năm 1996 qua liên doanh với Tổng công ty Dầu thực vật Việt Nam) cũng đang tìm kiếm một thương hiệu Việt Nam phù hợp để tiến tới hợp tác liên doanh, mở rộng thị trường và nước tương Nam Dương là cái tên nhiều tiềm năng nhất. Trước đề nghị của Wilmar, Saigon Co.op đồng ý hợp tác liên doanh.
Hai bên thành lập Công ty TNHH Thực phẩm Quốc tế Nam Dương (NDFC)năm 2015, bổ nhiệm ông Thái Kim Sơn làm Tổng giám đốc. Tỷ lệ cổ phần Wilmar và Saigon Co.op lần lượt là 51% và 49%. Từ liên doanh này, nhà máy mới tại Khu công nghiệp Hiệp Phước đã thành lập với số vốn đầu tư 25,6 triệu USD, đi vào hoạt động vào tháng 12/2017, công suất 50.000 tấn một năm.
Từ năm 2015, NDFC được vận hành theo một hình thức mới nhưng chiến lược quan trọng nhất của Nam Dương vẫn nhất quán với con đường trước đây: phải bảo tồn hương vị truyền thống đặc trưng từ năm 1951. Thời điểm hiện tại, chai nước tương Nam Dương đã có nhiều thay đổi đáng kể trên bao bì nhưng hình ảnh con mèo đen quen thuộc vẫn giữ nguyên. Và trên hết, công thức nước tương trọn vị nguyên bản suốt gần 70 năm qua vẫn không thay đổi, đó chính là hương vị đặc trưng quen thuộc của bao thế hệ.
Sau 5 năm liên doanh, cột mốc đáng nhớ nhất của Nam Dương là nhận được danh hiệu “Hương vị nước tương Việt Nam ngon nhất 2019” do tạp chí Culture Magazine của Canada(tạp chí văn hóa song ngữ Việt – Anh tại khu vực Bắc Mỹ, đứng top 5 thế giới) trao tặng cho dòng sản phẩm nước tương Nam Dương đậm đặc. Đây là kết quả được công bố sau hơn 2 tháng Culture Magazin tổ chức khảo sát và bình chọn.
Theo thông cáo của Culture Magazin, nước tương Nam Dương đậm đặc xứng đáng nhận danh hiệu vì đã hội đủ các tiêu chí: Có hương vị được bầu chọn nhiều nhất trong cuộc bình chọn do Culture Magazin tổ chức; hội đủ các loại chứng từ kinh doanh hợp pháp (theo luật Việt Nam) và các chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm; được người tiêu dùng trong nước yêu thích và được chuyên gia ẩm thực đánh giá cao về hương vị.
Ngay sau khi nước tương Nam Dương nhận danh hiệu "Hương vị nước tương Việt Nam ngon nhất 2019", nhiều người tiêu dùng Việt Nam đã đi tìm lại chai nước tương Con Mèo Đen vốn một thời quen thuộc và thân thương với họ.
Đặc biệt, nhiều nghệ sỹ tên tuổi cũng lên mạng xã hội bày tỏ sự vui mừng trước sự công nhận của tạp chí uy tín dành cho thương hiệu truyền thống Việt Nam bởi nước tương Nam Dương là loại gia vị đã có mặt trong bữa cơm thời thơ ấu, thời khốn khó của họ. Có thể kể đến như NSƯT Hồng Vân, Quyền Linh, Đại Nghĩa… rồi có cả những nghệ sỹ trẻ như cây bút Nguyễn Ngọc Thạch, nữ diễn viên Ngọc Lan cũng đồng lòng “mê đắm”.
Về kỳ vọng trong doanh thu, ông Thái Kim Sơn cho biết mỗi giai đoạn sẽ có một mục tiêu nhất định. Chặng đường phía trước còn rất dài, nhưng Nam Dương chỉ có một mục tiêu trọng tâm: tập trung vào chất lượng, đem đến cho người dùng những sản phẩm không chỉ ngon mà còn tốt cho sức khỏe.
Khác biệt của sản phẩm là hương vị được nghiên cứu kỹ, phù hợp với khẩu vị của đa số người Việt. Ngoài ra, sản phẩm nước tương Nam Dương Đậm Đặc còn được nghiên cứu bổ sung vi chất sắt, góp phần cải thiện sức khỏe cho người dùng. Trong quá trình sản xuất, các nguyên liệu như chất tạo ngọt, màu... đều sử dụng nguồn gốc tự nhiên và được chọn lọc.
Với thế mạnh là một nhãn hiệu truyền thống Việt Nam cũng như được đa số người tiêu dùng đánh giá cao về chất lượng, Nam Dương là một trong những thương hiệu nước chấm, gia vị được yêu thích với danh mục các sản phẩm đa dạng như: nước tương, tương ớt, tương cà, dầu giấm, dầu hào… tiếp tục đáp ứng nhu cầu ẩm thực tinh tế của người tiêu dùng Việt.
Chia sẻ với báo chí, ông Thái Kim Sơn kỳ vọng: "Tôi có niềm tin vững chắc là khi chúng tôi còn nỗ lực trau chuốt, sản phẩm sẽ còn tiếp tục được mọi người đón nhận, để nước tương Nam Dương không chỉ là một nước chấm mà còn có thể thổi hơi thở truyền thống vào từng bữa cơm nhà".
Nhờ sự cân bằng trong việc phát triển theo quy trình hiện đại nhưng vẫn giữ giá trị cốt lõi là chất lượng sản phẩm không thay đổi, dù trải qua nhiều thăng trầm của nền kinh tế thì Nam Dương vẫn duy trì một sức sống bền bỉ. Nắm vững chìa khóa thành công này, chắc chắn trong tương lai, thương hiệu truyền thống Nam Dương sẽ có thêm nhiều bước đột phá.
