Nghị quyết 201 - “chính sách” đột phá cho phát triển nhà ở xã hội

Cả nước có 686 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai

Chia sẻ tại Tọa đàm “Đột phá để phát triển nhà ở xã hội” diễn ra sáng 5/6, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh nhấn mạnh: Phát triển NOXH là một chính sách quan trọng, gắn liền với an sinh xã hội. Việc này không chỉ đáp ứng nhu cầu về chỗ ở cho người dân mà còn thúc đẩy nguồn cung nhà ở giá phù hợp, góp phần điều tiết thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh. Với ý nghĩa đó, Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo sát sao để thúc đẩy đầu tư phát triển NOXH. Nhiều hội nghị toàn quốc, văn bản chỉ đạo, nghị quyết, công điện đã được ban hành nhằm đôn đốc các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp cùng vào cuộc. Các địa phương cũng đã rất nỗ lực triển khai đầu tư phát triển NOXH và đạt được nhiều kết quả đáng kể.

Về thể chế và chính sách, Quốc hội đã thông qua đồng bộ các luật quan trọng như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh Bất động sản, Luật Các tổ chức Tín dụng, và sửa đổi Luật Đầu tư. Các cải cách thủ tục hành chính được thực hiện nhằm thúc đẩy các dự án nhà ở nói chung, đặc biệt quan tâm đến NOXH cho người thu nhập thấp ở đô thị và công nhân khu công nghiệp. Luật Nhà ở đã bổ sung đối tượng là nhà ở cho lực lượng vũ trang, mở rộng chính sách phát triển NOXH. Các chỉ tiêu phát triển nhà ở đã được giao cho các địa phương.

Về triển khai thực tế, trên cơ sở chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các địa phương đã tích cực triển khai. Trên địa bàn cả nước đã quy hoạch 1.309 vị trí với quy mô 9.737 ha đất làm nhà ở xã hội.

Theo đó, hầu hết các địa phương đều dành đủ quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội. Nhiều địa phương đã quan tâm, dành quỹ đất nhà ở xã hội tại các vị trí thuận lợi, gần các trung tâm đô thị, khu công nghiệp, đảm bảo đáp ứng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội.

Cả nước có 686 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô 627.867 căn, trong đó có 117 dự án hoàn thành và hoàn thành một phần, quy mô 80.811 căn; 159 dự án đã khởi công xây dựng, quy mô 135.563 căn; 416 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư, quy mô 417.185 căn. Như vậy, số lượng dự án đã hoàn thành, khởi công xây dựng đạt 51% so với chỉ tiêu đã đặt ra tại Đề án đến năm 2025 (là 428.000 căn).

Kết quả đầu tư xây dựng nhà ở xã hội 5 tháng đầu năm 2025: Trên cả nước đã khởi công, đang triển khai đầu tư xây dựng 159 dự án, với quy mô 135.563 căn; trong đó khởi công mới 21 dự án, với quy mô 20.428 căn. Trong 5 tháng đầu năm, có 22.649 căn hộ nhà ở xã hội đã hoàn thành.

Mặc dù đã đạt một số kết quả quan trọng song Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cũng thừa nhận việc phát triển nhà ở xã hội vẫn còn một số tồn tại, hạn chế.

Thứ nhất, theo Thứ trưởng một số địa phương chưa thực sự quan tâm đến công tác phát triển nhà ở xã hội; chưa đưa chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm và 5 năm của địa phương; chưa thành lập Ban Chỉ đạo phát triển nhà ở xã hội.

Số lượng dự án hoàn thành chưa đạt mục tiêu. Một số dự án nhà ở xã hội đã khởi công nhưng chưa triển khai thi công hoặc triển khai thi công chậm tiến độ.

Mặc dù các địa phương đã dành quỹ đất lớn, đủ về số lượng để phát triển nhà ở xã hội, tuy nhiên "chất lượng" của quỹ đất này vẫn còn chưa đảm bảo, nhiều ô đất nhà ở xã hội được quy hoạch, bố trí không phù hợp, ở những nơi xa trung tâm, thiếu kết nối về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội do vậy chưa thể đưa vào sử dụng ngay.

Bên cạnh đó, công tác giải phóng mặt bằng chậm dẫn đến chưa bàn giao được mặt bằng cho chủ đầu tư, ảnh hưởng tiến độ dự án.

“Việc triển khai các dự án đầu tư NOXH vẫn còn nhiều vướng mắc về thủ tục, trình tự phải tuân thủ như một dự án nhà ở thương mại thông thường. Các thủ tục liên quan đến xác định chủ trương đầu tư, lựa chọn chủ đầu tư, cấp phép xây dựng, xác định giá bán, lựa chọn đối tượng mua nhà vẫn còn nhiều bất cập”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh nói.

Theo vị Thứ trưởng, để tháo gỡ khó khăn và thúc đẩy phát triển NOXH, đảm bảo mục tiêu đầu tư ít nhất 1 triệu căn hộ NOXH đến năm 2030 (riêng năm 2025 phải hoàn thành một lượng nhất định), Bộ Xây dựng đã chủ động tham mưu, trình Chính phủ và sau đó trình Quốc hội xem xét, rất đáng mừng là vào ngày 29/5/ 2025 vừa qua, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 201 về thí điểm cơ chế đặc thù để phát triển nhà ở xã hội.

“Đây có thể coi là một nghị quyết mang tính đột phá, nhằm tháo gỡ các thủ tục còn vướng mắc, cản trở quá trình đầu tư phát triển nhà ở xã hội, cũng như giải quyết những khó khăn từ thực tiễn đặt ra”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh nhận định.

Đồng quan điểm, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM nhấn mạnh, Nghị quyết 201 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế đặc thù phát triển nhà ở xã hội là một nghị quyết tuyệt vời, có đóng góp rất lớn của Bộ Xây dựng đã lắng nghe, tiếp thu và đã trình Chính phủ để trình Quốc hội thông qua.

Nghị quyết này được thông qua ngày 29/5 và có hiệu lực ngay từ ngày 01/06/2025, thể hiện quyết tâm lớn của Đảng, Nhà nước, các cấp có thẩm quyền và đáp ứng mong đợi của toàn xã hội, kể cả cộng đồng doanh nghiệp bất động sản.

“Việc ra đời Nghị quyết 201 của Quốc hội về một số cơ chế đặc thù sẽ thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, thực hiện được mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội chẳng những đến năm 2030 mà cả giai đoạn sau năm 2030. Chúng tôi kỳ vọng những cơ chế chính sách trong Nghị quyết 201 này sau thời gian thực hiện thí điểm, sau khi sơ kết tổng kết, có thể sớm được luật hóa vào Luật Nhà ở và các luật liên quan để chúng ta chính thức thể chế hóa một cách đầy đủ trong các văn bản quy phạm pháp luật”, ông Châu nói.

Cũng theo ông Châu, Nghị quyết 201 có các quy định chuyển tiếp rất sát thực tế. Giải đáp, tháo gỡ được nhiều vướng mắc thực tiễn mà nhiều nghị quyết, nhiều văn bản quy phạm pháp luật trước đây ít quan tâm giải quyết, xử lý chuyển tiếp nên doanh nghiệp rất vui.

Sẽ sớm ban hành các quy định chi tiết hướng dẫn thực hiện Nghị quyết 201

Thứ trưởng cho biết, trong thời gian tới Bộ Xây dựng sẽ xây dựng và ban hành các quy định chi tiết để hướng dẫn thực hiện Nghị quyết 201.

“Hiện nay, Bộ Xây dựng đã cơ bản hoàn thiện dự thảo nghị định hướng dẫn thực hiện Nghị quyết. Nội dung dự thảo tập trung vào các điều khoản được Quốc hội giao, bao gồm: Điều 4, Điều 5, khoản 2 và khoản 3 của Điều 7, Điều 8. Bộ Xây dựng đã gửi lấy ý kiến từ các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp và tổ chức chính trị - xã hội. Dự kiến, việc tiếp nhận ý kiến sẽ hoàn tất trước ngày 8/6.

Do đó, Bộ Xây dựng mong các địa phương, bộ ngành sớm có ý kiến giúp cho chất lượng nghị định được tốt, đảm bảo thực tiễn triển khai. Dự kiến trình Chính phủ ban hành trong tháng 6, mục tiêu là đảm bảo nghị định có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, đúng như kế hoạch đặt ra”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho hay.

Ông đề nghị các địa phương sớm ban hành quy định liên quan đến điều kiện nhà ở thuộc sở hữu của cá nhân, cũng như khoảng cách địa điểm đối của người được mua nhà trên địa bàn theo khoản 2, Điều 9 của Nghị quyết 201, và cần ban hành trong tháng 6 để đảm bảo nhiệm vụ đề ra.

Bên cạnh đó, vị Thứ trưởng cho rằng các bộ, ngành đã được giao nhiệm vụ trong Nghị quyết số 155 của Chính phủ và các địa phương cần tích cực tuyên truyền, phổ biến và quán triệt Nghị quyết 201, để sớm đưa Nghị quyết vào cuộc sống. Đặc biệt, các cấp chính quyền, đặc biệt là cấp địa phương, cần đặc biệt quan tâm công tác lãnh đạo, chỉ đạo để thúc đẩy thực hiện hiệu quả Đề án phát triển ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội từ nay đến năm 2030. Trước mắt, trong năm 2025, phải quyết tâm hoàn thành các chỉ tiêu của Quyết định số 444 do Thủ tướng Chính phủ giao.