Cưu mang cháu
Bà Gơi sinh ra trong một gia đình nghèo có 5 anh chị em. Khi mới 12 tuổi bà đã đi làm công tác liên lạc nuôi dưỡng cán bộ tập kết miền Bắc. Đơn vị của bà đóng tại xã A2 (thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai).
Sau khi xuất ngũ, bà Gơi không đi tìm hạnh phúc riêng cho mình cũng vì hoàn cảnh bấy giờ nghèo khổ quá, cái ăn còn lo chưa được nên không dám nghĩ đến chuyện có chồng con.
Bà Gơi cho biết: “Sau khi đất nước giải phóng, tôi thấy xung quanh mình, anh chị em đều phải làm ngày làm đêm để lo cho con cái, còn mình thì ở một mình, chỉ biết lo cho bản thân. Nghĩ vậy nên tôi đến nói với anh chị Hai là để tôi nuôi bớt cho một đứa, đứa nào cũng được, cho anh chị đỡ vất vả. Nghe tôi nói vậy nên anh Hai gửi tôi nuôi con bé Mang lúc ấy mới 4 tuổi”.
Nói rồi, bà Gơi bảo: “Khi lớn lên, biết đi làm, tôi bảo con Mang về giúp bố mẹ nhưng nó nhất quyết không chịu và ở với tôi luôn. Nó coi tôi như mẹ ruột vậy, từ nhỏ đến giờ lúc nào nó cũng xưng mẹ con với tôi cả. Bây giờ thì nó có chồng, có con cũng lớn hết rồi”.
Một năm sau ngày nhận nuôi con của anh Hai thì tai họa ập đến với gia đình người anh kế, bà Gơi lại dang rộng vòng tay đón đàn cháu bé bỏng về nuôi dưỡng.
“Cuối năm 1976, anh chị kế tôi đột ngột qua đời chỉ cách nhau hai tháng. Nhìn đàn cháu 3 đứa nheo nhóc, tôi thương lắm nên đưa tụi nó về nhà nuôi nấng. Cứ nghĩ mình có cơm thì tụi nó ăn cơm, mình có cháo thì tụi nó ăn cháo. Lúc ấy, đứa nhỏ nhất còn chưa biết bò, nó cứ khóc ê a nên khổ lắm. Hồi đó khổ, còn bây giờ thì cũng nhờ được tụi nó rồi, tụi nó thương tôi lắm”, bà Gơi cho biết.
Chị Đinh Thị Mén (SN 1976, được bà Gơi nuôi dưỡng) cho biết: “Anh chị em chúng tôi may mắn được mẹ Gơi đem về cưu mang, nuôi dưỡng. Công ơn của mẹ Gơi chúng tôi không bao giờ quên được. Hồi ấy tôi còn nhỏ nên chưa biết cái khổ của mẹ, khi lớn lên, biết đi làm mới thấy được cái khổ của mẹ. Mẹ thương chúng tôi như con ruột của mình vậy. Mà đâu chỉ những đứa cháu như chúng tôi, những đứa trẻ không thân thích, không dòng họ mẹ cũng nuôi”.
“Má Nuôi” của những đứa trẻ bị bỏ rơi
Bà Gơi không chỉ nhận nuôi con của anh chị ruột mình mà còn nhận nuôi cháu những đứa trẻ bị bỏ rơi, hoặc những người xa lạ đem con đến gửi gắm khi mới lọt lòng bà cũng nhận lấy bằng tất cả tình thương và lòng nhân hậu. Bà không thể nhớ nổi con số chính xác là bao nhiêu, nhưng có lẽ cũng gần 20 chục người.
“Hồi tôi nuôi 4 đứa cháu đã thấy vất vả rồi, nhưng không hiểu sao ra đường thấy đứa trẻ bị bỏ rơi tôi cũng đem về nuôi vì không thể bỏ chúng được. Như thế thì tội đứa nhỏ lắm, tôi không làm được. Bây giờ tôi cũng không nhớ nổi là bao nhiêu đứa nhưng chắc cũng gần 20 chục vì bây giờ đã mười 16 đứa rồi, nhưng hồi nuôi có vài ba đứa bị bệnh rồi chết mất”, bà Gơi tâm sự.
Trong trí nhớ của bà Gơi vẫn còn in rất rõ hình ảnh đứa bé bị bỏ rơi lúc đêm mưa vào mùa đông năm 1990. Với bà, đó là một đêm kinh hoàng. Đứa bé ấy bây giờ đã lớn khôn, đã có chồng và ở riêng nhưng hễ có thời gian là về thăm bà ngay.
Bà Gơi nhớ lại: “Hôm đó tôi đi rẫy về muộn, chắc cũng 7 giờ tối, trời mưa tầm tã. Khi đi ngay qua chòi rẫy gần nhà thì nghe tiếng đứa bé khóc, tôi liền đến xem thì thấy một bé gái non ợt bọc trong chiếc khăn trắng. Lấy tay sờ vào thì người bé lạnh tanh, tôi liền ẵm cháu chạy vào nhà vào rồi bảo đứa cháu lớn nhóm lửa lên để sưởi ấm. Bây giờ ngồi nhớ lại, cũng may là lúc đó tôi về kịp, nếu không thì nó chết rồi. Giờ thì nó có chồng rồi, nhà chồng nó ở xa lắm nhưng nó về thăm tôi liên tục. Thương nó lắm”.
 |
| Bà Gơi và con gái Đinh Thị Liên |
Chị Đim là đứa trẻ đầu tiên bà Gơi nhặt nuôi không phải là con cháu trong gia đình. Thế rồi từ đó trong suy nghĩ của bà, dù nghèo khổ thế nào cũng phải cưu mang những đứa trẻ bị bỏ rơi, nếu không sẽ có lỗi với cuộc đời lắm.
“Từ khi nhận nuôi con Đim, người làng đặt cho tôi cái tên Má Nuôi. Thế là từ đó đi đâu họ cũng cứ bảo Má Nuôi. Thú thật là tôi cũng vui lắm. Rồi sau đó tôi nhận nuôi mười mấy đứa nữa. Có đứa thì lượm ngoài đường, có đứa thì bố mẹ tụi nó đem tới nhà nhờ nuôi, có đứa thì bố mẹ đem bỏ trước cửa nhà tôi nên tôi nhặt nuôi”, bà Gơi tâm sự.
Đang trò chuyện với chúng tôi thì một cô gái từ ngoài bước vào gọi bà Gơi bằng mẹ. Nhìn cô gái, bà Gơi cười bảo: “Đây này, con bé này tôi nhặt ở trước của nhà cách đây hơn 20 năm. Bây giờ chỉ có mình nó ở với tôi, còn tất cả đã đi lấy chồng, lấy vợ hết rồi. Nó bảo với tôi là ở vậy suốt đời để phụng dưỡng trả công ơn cho tôi, chứ không lấy chồng. Nhưng tôi thì la nó miết, bảo nó lấy chồng đi, con gái phải lấy chồng đừng như mẹ, nhưng nó không chịu nghe”.
“Mình gieo hạt giống tốt thì bây giờ gặt quả ngọt”
Nhớ lại những ngày tháng nuôi những đứa con dại, bà Gơi kể: “Khổ lắm, khổ trăm bề, ai cũng nói tôi vậy. Nhưng mình thì không than thân trách phận. Hàng ngày tôi vẫn đeo gùi lên nương rẫy mong kiếm trái bắp, củ khoai về cho tụi nó. Đứa lớn thì coi đứa nhỏ, cứ để nó ở nhà vậy đó. Lớn hơn một chút, các con biết theo mẹ lên nương để kiếm cơm qua ngày nên tôi cũng đỡ vất vả. Còn bây giờ thì sướng rồi”.
Nụ cười móm mém, bà Gơi vui vẻ cho biết: “Hồi ấy tôi nghĩ, mình thương người thì sau này mình sẽ nhận điều tốt đẹp thôi. Nó đúng hết cháu à, vì bây giờ tụi nó đều lớn khôn hết cả, dù đã có chồng, có vợ nhưng rất hiếu thảo với tôi, mỗi lần nghe tôi bệnh là tụi nó chạy về hết. Tụi nó bảo, tôi đã cứu sống cuộc đời tụi nó thì dù như thế nào tôi vẫn là trên hết. Nghe mà vui lắm, sướng cái bụng lắm. Ở cái tuổi này tôi chỉ cần như thế là đủ rồi”.
Em Đinh Thị Liên (SN 1995, được bà Gơi nhặt trước nhà) cho biết: “Mẹ cứ bảo em lấy chồng nhưng em muốn ở vậy nuôi mẹ vì mẹ là tất cả cuộc đời em. Em mà có chồng là có con, lúc ấy em san sẻ tình thương cho chồng con mất. Em không muốn như thế, muốn dành hết tình cảm cho mẹ, muốn chăm sóc cho mẹ suốt đời”.
Giờ đây, ở cái tuổi “thất thập cổ lai hy” bà Gơi mới chịu dành thời gian cho bản thân, nhưng lâu lâu lại thích đi làm chứ thấy khó chịu. Niềm vui mỗi ngày của bà bây giờ là được nhìn con cháu lớn khôn nên người. Hiện bà đã có 20 đứa cháu nội ngoại và có 5 người con lập gia đình, đang sinh sống trong làng. Có thời gian rảnh là bà trông cháu và nhà cửa để các con lên rẫy chăm sóc cây trồng, vật nuôi.
Bà cười bảo: “Tôi không chồng nhưng có lẽ là người nhiều con nhất là tỉnh Gia Lai này đấy. Mình gieo hạt giống tốt thì bây giờ gặt quả ngọt. Quy luật ở đời là vậy mà. Bây giờ con đàn cháu đống thế là vui lắm rồi”.
