Nỗi buồn không quê hương
Nhạc sĩ Quốc Dũng (SN 1951) là một hiện tượng đặc biệt của nhạc Việt khi ông không chỉ sáng tác, thể hiện mà còn là một nhạc sĩ hòa âm phối khí tài ba. Âm nhạc của ông cũng rất đa dạng từ nhạc xưa, bolero trữ tình đến nhạc trẻ sôi động…
Nhưng ít ai biết được rằng, cuộc đời của Quốc Dũng là những chuỗi ngày lạ kỳ. Ông rõ ràng người Việt tóc đen da vàng, nhưng cho đến bây giờ vẫn mập mờ quê quán của mình. Không ít lần vị nhạc sĩ tài năng này chia sẻ: “Tôi lớn lên với tư cách là một cậu bé Việt kiều. Tôi chẳng biết quê hương mình ở đâu, chỉ nghe ông nội nói chúng tôi là người Vinh, Nghệ An”.
Ông bà, cha mẹ của nhạc sĩ Quốc Dũng vốn gốc Nghệ, nhưng qua Lào và Thái Lan làm ăn sinh sống. Chính những cái chợ đường biên nhỏ bé Lào - Thái đã kết duyên cho bố mẹ của ông nên vợ nên chồng. Và sau đó, sinh ra ông trên đất Thái Lan. Năm ông 3 tuổi thì gia đình hồi hương, nhưng không trở về nơi chôn nhau cắt rốn mà lại tìm đến Sài Gòn để mưu sinh. Năm lên 10, gia đình cho ông theo học nhạc tại Trường Quốc gia Âm nhạc.
Nhạc sĩ Quốc Dũng kể, nếu nhắc nhớ về thời niên thiếu, ông chẳng có gì khác ngoài âm nhạc để mà kể. Vì cứ mải mê theo những cung đàn điệu nhạc nên ông bỏ lỡ mất nhiều cơ hội tìm hiểu về quê hương, gốc gác của mình. Nhiều khi ông thấy buồn vì mình có nhiều thứ, nhưng cái quý nhất là tình quê hương mình lại không có.
Theo lời nhạc sĩ Quốc Dũng kể, hồi ông còn bé, trong nhà ông đã có một chiếc đàn mandolin. Chiếc đàn này dù đã cũ sờn, nhưng nó lại là vật kỷ niệm được truyền từ đời ông nội đến đời bố. Và đây chính là “nhân duyên” đưa ông đến với âm nhạc và trở thành một thần đồng âm nhạc hiếm có của làng nhạc Việt. Chỉ mới 11 tuổi, Quốc Dũng đã tập tành sáng tác nhạc phẩm không lời. Đến 12 tuổi thì trở thành nhạc công đệm cho các chương trình âm nhạc thiếu nhi của đài phát thanh.
Nhạc sĩ Quốc Dũng thời trẻ. |
15 tuổi, ông tham gia biểu diễn trong các chương trình âm nhạc đại hòa tấu của Trường Quốc gia Âm nhạc và Đài Truyền hình Sài Gòn. Năm 16 tuổi, khi mới tốt nghiệp thủ khoa môn nhạc pháp Tây phương của Trường Quốc gia Âm nhạc, ông đã được mời về làm tại dàn nhạc của Đài Truyền hình Sài Gòn. Ông phối khí và đệm cho các chương trình tại đây.
Ở cái tuổi 17 cần nhiều hơn sự trải nghiệm, Quốc Dũng xin rời khỏi Đài Truyền hình Sài Gòn để tạo dựng cuộc sống riêng và trình làng ca khúc đầu tay “Em đã thấy mùa xuân chưa” nổi tiếng cho đến tận bây giờ.
Vào những năm đầu thập niên 70, Quốc Dũng cùng Nguyễn Trung Cang và Lê Hựu Hà là một trong những nhạc sĩ đầu tiên Việt hóa các ca khúc nhạc trẻ, khởi xướng phong trào viết nhạc trẻ bằng tiếng Việt. Quốc Dũng vừa sáng tác, biểu diễn, sử dụng mandolin, guitar, piano, trống, bass, keyboard thành thạo.
Quốc Dũng và Thanh Mai là một cặp song ca nổi tiếng thời kỳ đó. Và nữ ca sĩ này cũng chính là nhân vật trong bài hát “Mai” của nhạc sĩ Quốc Dũng rất phổ biến trong giới mộ điệu âm nhạc.
Năm 1974, nhạc sĩ Quốc Dũng ra băng nhạc cá nhân đầu tiên bán rất chạy. Phần lớn các bài hát trong băng đã trở nên quen thuộc với quần chúng cho đến tận bây giờ như: “Lối thu xưa”, “Mai”, “Điệp khúc mùa xuân”, “Biển mộng”, “Bên nhau ngày vui”…
Bài ca Tết cho… Bảo Yến
Nhắc đến nhạc sĩ Quốc Dũng không thể không nhắc đến danh ca Bảo Yến - “nàng thơ” trong nhiều bài hát và cũng là vợ, người thể hiện trọn vẹn nhất những ca khúc của ông. Ngược lại, thành công vang dội của nữ danh ca có sự hậu thuẫn rất lớn của chồng.
Nhạc sĩ Quốc Dũng lập gia đình lần đầu năm 1974 và 6 năm sau thì cuộc hôn nhân này tan vỡ. Thời điểm này, công việc sáng tác của ông cũng gián đoạn cho đến năm 1986, khi làn gió đổi mới thổi vào đời sống Việt thì Quốc Dũng mới bắt đầu sáng tác trở lại với tác phẩm “Hoang vắng”. 4 năm sau khi cuộc hôn nhân tan vỡ, ông đã gặp được “nàng thơ” của đời mình là Bảo Yến.
Nhớ lại gần gặp gỡ đầu tiên giữa mình và chồng, danh ca Bảo Yến cho biết: “Lúc ấy tôi là ca sĩ còn anh làm biên tập, hòa âm phối khí. Để bày tỏ tình yêu dành cho tôi, anh viết tặng tôi ca khúc “Bài ca Tết cho em” khiến tôi vô cùng cảm động”.
Trong nhạc phẩm, nhạc sĩ Quốc Dũng đã mô tả một cái Tết không có quà, thậm chí không bánh mứt Tết, nhưng chính tình yêu đã đem đến hương vị Tết cho cả hai. “Tết này anh không thèm kẹo mứt/ Vì đã có môi em thơm ngọt tựa sen hồng/ Tết này anh không thèm đi chơi/ Xi-nê hay nhạc hội, Đà Lạt hay Vũng Tàu/ Vì đã có em đem lại mộng đời/ Tô thêm vào lòng người, chan chứa mọi nguồn vui…”.
Nữ danh ca Bảo Yến cho hay, dù hát “Bài ca Tết cho em” rất nhiều lần, nhưng lần nào bà cũng cảm thấy vui, ấm áp trong lòng và cảm xúc vẫn còn nguyên vẹn như lúc trái tim rung động trước lời tỏ tình của nhạc sĩ Quốc Dũng.
Bảo Yến là "nàng thơ" trong các tác phẩm của Quốc Dũng và cũng là bạn đời của ông. |
Một người đàn ông đa tài như nhạc sĩ Quốc Dũng thì thật khó thoát khỏi hệ luỵ đa tình. Khi showbiz nở rộ, thì biên độ hoạt động nghề nghiệp của nhạc sĩ Quốc Dũng càng mở rộng. Những nữ ca sĩ trẻ bủa vây nhạc sĩ mỗi ngày. Sự tươi tắn của họ, sự quấn quýt của họ và cả sự táo tợn của họ khiến nhạc sĩ Quốc Dũng liên tục chênh chao và nghiêng ngả.
Danh ca Bảo Yến đã có lúc buông xuôi tất cả, chọn cách sống riêng, không ngó ngàng gì đến chồng. Tuy nhiên, bà cũng khẳng định chồng mình quá dễ rung động trước phái đẹp, chứ nhạc sĩ Quốc Dũng không phải người đàn ông vô trách nhiệm với vợ con.
Nhạc sĩ Quốc Dũng cũng thấu hiểu nỗi cam chịu và sự độ lượng của vợ. Rồi, ông đã viết ca khúc “Chuyện hợp tan” như một lần giãi bày ăn năn: “Đêm nay lặng lẽ sương mù về giăng trên mảnh tình quê/ Có ai để buồn chất chứa sơn khê/ Có nhịp đàn lưu luyến con đường đê/ Anh ơi có hay khi nước mắt bây giờ đang rớt mau/ Khi tiếng hát hôm nào thôi vút cao/ Lòng bỗng thấy vương vấn bao nỗi sầu… Đêm nay tiễn đưa giây phút cuối vẫn còn tay ấm tay/ Mai sẽ thấm cơn lạnh khi gió lay/ Và những lúc mưa gọi thương nhớ đầy”.
Năm 2013, nhạc sĩ Quốc Dũng bị đột quỵ, người vợ đã bỏ hết mọi ưu phiền để lo lắng và chăm sóc cho chồng, giúp ông qua cơn nguy hiểm và dần dần bình phục. Bây giờ, ông rất an tâm khi mỗi ngày có bàn tay ân cần của vợ. Hai đứa con của họ - ca sĩ Bảo Châu và ca sĩ Khải Ca cũng định hình sự nghiệp nghệ thuật riêng.
Nhạc sĩ Quốc Dũng thổ lộ: “Sau những phiêu lưu và lận đận, tôi thật may mắn khi vẫn còn có người vợ là Bảo Yến bên cạnh”. Còn ca sĩ Bảo Yến cười dịu dàng khi nhắc đến người chồng tài hoa và đào hoa: “Ngày xưa tôi giận anh ấy yêu quá nhiều, nhưng bây giờ tôi ngẫm ra cũng nhờ những khoảnh khắc lãng mạn ấy mà chồng tôi mới viết được nhiều ca khúc hay”.