Nước mắt và sự thương cảm không có chỗ đứng trong sự nghiêm minh của pháp luật, ngoại lệ lại càng không, chẳng ai dám cho phép bị cáo nhận án tù lại về đón Tết với gia đình hay sang nước ngoài đoàn tụ với vợ con. Tòa còn tuyên buộc các bị cáo phải bồi thường cho Nhà nước số tiền thất thoát do họ gây ra, theo đó, Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh chịu trách nhiệm bồi thường 60 tỷ đồng trong số 119 tỷ đồng. Ngay cả tiền tham ô mà dùng để đóng thuế cũng buộc Cục Thuế trả lại cho cơ quan sở hữu số tiền này.
Phiên tòa kết thúc nhưng dư chấn xã hội sẽ còn kéo dài khi đây là phiên tòa có nhiều cái “nhất”, từ chức vụ cao của bị cáo đến những giọt nước mắt pháp đình, từ việc một tội danh giờ chỉ tồn tại trong quá khứ đến lần đầu tiên Tòa áp dụng những quy định mới trong Bộ luật Tố tụng Hình sự,...
Dư chấn mạnh mẽ nhất là tác động đến những cán bộ đang quản lý và sử dụng đồng tiền Nhà nước giao phó trong trách nhiệm của mình. Và, theo một cách khác thì đó là bài học kinh nghiệm về cơ chế kiểm soát quyền lực để những vụ án tương tự như thế này không xảy ra và không thể xảy ra. Phương cách tốt nhất để trị việc “buông lỏng quản lý” chính là việc kiểm soát quyền lực chặt chẽ, không tạo kẽ hở cho tham ô, tham nhũng hoặc cố ý làm trái.
Các bị cáo đã nhận hình phạt thích đáng với hành vi của họ và dứt khoát đó không phải những kẻ đáng thương. Đáng thương là những bị cáo bị buộc tội phá rừng ở Quảng Nam đang bị xét xử trong phiên tòa diễn ra cùng thời điểm. Các bị cáo đó là nông dân ở tỉnh khác đi làm thuê, họ được anh em gọi đến làm cho “ông chủ” là Phó đồn Biên phòng. Họ không hề hay biết hành vi của mình là vi phạm pháp luật và chỉ đến khi bị bắt họ mới biết điều đó. Giờ thành bị cáo, đối diện với án tù, gia cảnh thì nghèo nàn, khó khăn, bố mẹ già yếu, bệnh tật, vợ con thì nheo nhóc, đó thật sự là những con người đáng thương.
Hoặc, một trường hợp khác là án tử hình dành cho một bị cáo ở Đắk Nông dùng súng bắn vào đám đông đi “cưỡng chế” làm chết 3 người. Giờ đây, 2 gia đình có con là bị hại chết trong vụ đó làm đơn xin giảm nhẹ hình phạt cho người đã bắn chết con mình. Bị cáo này cũng rất đáng thương. Ông ta đã buộc phải phạm tội khi lâm vào bước đường cùng!
Những bị cáo này khác hẳn và đáng chia sẻ hơn nhiều so với những bị cáo từng là cán bộ quyền chức có quyền sai khiến cấp dưới lấy “vài tỷ đồng lo tết”!
