Phúc thẩm giai đoạn 2 vụ án Vạn Thịnh Phát: Dù được giảm án, tổng hợp hình phạt chung của bị cáo Trương Mỹ Lan là tử hình

Chiếm đoạt hơn 30.081 tỷ đồng của 35.824 bị hại

Hôm qua (21/4), sau gần 1 tháng xét xử và nghị án, TAND cấp cao tại TP HCM tuyên án với các bị cáo trong phiên phúc thẩm giai đoạn 2 vụ án xảy ra tại Cty CP Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng Thương mại CP Sài Gòn (Ngân hàng SCB).

Theo HĐXX, hồ sơ vụ án và kết quả thẩm vấn, có căn cứ xác định, bị cáo Trương Mỹ Lan nắm giữ phần lớn cổ phần của Cty Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng SCB. Khoảng tháng 8/2018, SCB đang ở trong tình trạng bị các cơ quan quản lý thanh, kiểm tra; việc xin cấp tín dụng từ Ngân hàng SCB của các Cty thuộc Cty Vạn Thịnh Phát gặp khó khăn, kèm theo nợ xấu kéo dài.

Trước tình hình trên, Trương Mỹ Lan chủ trì họp bàn với các bị cáo là nhân sự chủ chốt của Cty Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng SCB và Cty CP Chứng khoán Tân Việt, đưa ra chủ trương chọn 4 Cty thuộc Cty Vạn Thịnh Phát (An Đông, Sunny World, Quang Thuận và Setra) để phát hành 25 mã trái phiếu khống, không có tài sản bảo đảm, với tổng khối lượng 308.691.388 trái phiếu; rồi chào bán bất hợp pháp, huy động vốn của 35.824 nhà đầu tư, thu về số tiền hàng chục nghìn tỷ đồng.

Số tiền trên không được sử dụng đúng mục đích phát hành trái phiếu, bị cáo Lan và đồng phạm sử dụng vào các mục đích khác như trả nợ vay ngân hàng, trả gốc, lãi trái phiếu, chi dự án, chuyển tiền ra nước ngoài và mục đích cá nhân của Trương Mỹ Lan, dẫn đến mất khả năng thanh toán nợ trái phiếu. Tính đến ngày 7/10/2022, Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã chiếm đoạt số tiền hơn 30.081 tỷ đồng của 35.824 bị hại.

Ngoài ra, cáo trạng xác định, trong 10 năm, từ 2012 - 2022, Cty Vạn Thịnh Phát sử dụng 23 Cty (12 Cty tại Việt Nam và 11 Cty, tổ chức nước ngoài) để chuyển tiền ra nước ngoài và nhận tiền từ nước ngoài về Việt Nam. Trong đó, 21 Cty thực hiện 78 giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài trái quy định (tổng cộng 1,5 tỷ USD, tương đương 35.360 tỷ đồng) và 152 giao dịch nhận tiền từ nước ngoài về (tổng 3 tỷ USD, tương đương 71.360 tỷ đồng). Tổng số tiền Trương Mỹ Lan bị cáo buộc vận chuyển trái phép qua biên giới là 4,5 tỷ USD (khoảng 106.730 tỷ đồng).

Trương Mỹ Lan và đồng phạm còn "Rửa tiền" từ nguồn tiền tham ô tài sản của Ngân hàng SCB với số tiền 445.747 tỷ đồng. Theo đó, để che giấu nguồn gốc tiền và hợp thức số tiền đã "rút ruột" của SCB, Trương Mỹ Lan chỉ đạo các thuộc cấp thực hiện nhiều thủ đoạn rửa tiền bằng cách rút tiền ra rồi chuyển vào lòng vòng hàng trăm tài khoản cá nhân và pháp nhân để sử dụng theo chỉ đạo của bị cáo Lan.

Cấp phúc thẩm: “Bị cáo Lan có nhiều tình tiết giảm nhẹ”

HĐXX xác định, Trương Mỹ Lan là người giữ vai trò chính trong cả 3 tội danh. Những đồng phạm còn lại giúp sức cho bị cáo thực hiện hành vi phạm tội. Bản án sơ thẩm xử phạt bị cáo và đồng phạm là đúng người, đúng tội, không oan sai.

Tuy nhiên, sau phiên xử sơ thẩm, Tòa cấp cao nhận thông báo của Cục Thi hành án dân sự thông báo về việc đã thu hồi được hơn 8.600 tỷ đồng từ giai đoạn 1 của vụ án. Đây là số tiền rất lớn, ngoài ra còn có khả năng thu hồi được số tiền 15.000 tỷ đồng trong thời gian sắp tới. Các khoản tiền này chưa gồm số cổ phần, cổ phiếu và các khoản tiền tổ chức, cá nhân khác phải hoàn trả cho bị cáo Lan là 21.000 tỷ đồng. Theo bản án sơ thẩm giai đoạn một của vụ án, Tòa xác định, số tiền thu hồi được của cả 2 giai đoạn được ưu tiên dùng để thi hành án, khắc phục hậu quả cho các trái chủ. Do đó, HĐXX xác định số tiền đã thu hồi và dự kiến thu hồi để khắc phục thiệt hại cho các bị hại rất lớn, đây được xem là tình tiết mới.

Bị cáo Lan có nhiều tình tiết giảm nhẹ khác, ăn năn hối cải, dùng nhiều tài sản khác để khắc phục thiệt hại... Do đó, HĐXX chấp nhận giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo Lan từ chung thân xuống 20 năm tù về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", giữ nguyên hình phạt 12 năm tù về tội "Rửa tiền" và 8 năm tù tội "Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới". Tuy nhiên, tổng hợp với mức án tử hình (đã có hiệu lực pháp luật) tại giai đoạn 1 của vụ án, Trương Mỹ Lan phải chấp hành hình phạt chung là tử hình.

Về trách nhiệm dân sự, HĐXX xác định, toàn bộ tiền chiếm đoạt từ hành vi phát hành trái phiếu, các bị cáo đều chuyển cho Trương Mỹ Lan sử dụng vào mục đích cá nhân nên bị cáo Lan phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại. Tòa tiếp tục kê biên các tài sản của bị cáo Lan và gia đình có liên quan đến hành vi sai phạm, bảo đảm cho việc thi hành án.

Với các bị cáo còn lại trong vụ án, Tòa ghi nhận, sau phiên sơ thẩm, các bị cáo tích cực khắc phục thêm một phần thiệt hại của vụ án; một số bị cáo có vai trò hạn chế, gia đình có hoàn cảnh khó khăn, có công với cách mạng... nên giảm nhẹ một phần hình phạt từ 1 - 2 năm tù.

Trong đó, bị cáo Trương Huệ Vân (cựu Tổng Giám đốc Cty Cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, cựu Tổng Giám đốc Cty Tập đoàn quản lý bất động sản Windsor, cháu gái bị cáo Trương Mỹ Lan) được giảm hình phạt từ 5 năm tù xuống còn 3 năm tù về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".