Tiếp xúc với những người lính của trung đoàn ở thời điểm nào chúng tôi cũng thấy trong họ luôn có quyết tâm cao độ với trái tim đầy nhiệt huyết…
“Quyết tử” trong chiến đấu
Trong đoàn cựu chiến binh trở lại thăm đơn vị cũ, chúng tôi rất ấn tượng với Đại tá Phạm Đình Luận, nguyên chiến sĩ Trung đoàn Liên khu I (tiền thân của Trung đoàn 102 ngày nay) những ngày đầu thành lập. Năm nay dù đã gần 85 tuổi, nhưng nhìn ông vẫn cường tráng với trí tuệ minh mẫn. Trong vòng tay đồng đội một thời và các thế hệ đi sau khiến ông như sống lại những ngày đêm khói lửa giữa lòng thủ đô Hà Nội.
Bằng chất giọng hào sảng của người lính vào sinh ra tử, ông kể với chúng tôi: Nghe theo Lời kêu gọi cứu quốc thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”, ngày 6/1/1947, tại Liên khu I-Trung tâm kháng chiến của thủ đô Hà Nội, các lực lượng chiến đấu gồm Tiểu đoàn 101 Vệ Quốc đoàn, tự vệ chiến đấu, công an xung phong cùng hàng trăm thanh niên tự vệ, phụ nữ, thiếu niên tình nguyện được tổ chức thành một trung đoàn mang tên Trung đoàn Liên khu I-đơn vị tiền thân của Trung đoàn 102 ngày nay.
Khi thành lập trung đoàn, tuy lực lượng không thuần nhất, quân số, vũ khí, trang bị còn thô sơ, vũ khí chủ yếu là bom ba càng, súng trường, mã tấu, giáo mác, nhưng cán bộ, chiến sĩ trung đoàn đã khắc phục khó khăn, gian khổ, mưu trí, sáng tạo, chiến đấu kiên cường, dũng cảm, giành những chiến thắng vang dội với những chiến công đi vào lịch sử, như các trận đánh địch ở nhà Xô-va, Trường Ke, phố Hàng Thiếc, chợ Đồng Xuân…
“Hình ảnh Chính trị viên Lê Gia Đỉnh ôm bom ba càng lao vào xe tăng địch và anh dũng hy sinh trong trận đánh bảo vệ Bắc Bộ Phủ là tấm gương tiêu biểu của người chiến sĩ cách mạng trung kiên, mở đầu bản anh hùng ca bất diệt với tinh thần “quyết tử” của người lính Trung đoàn Thủ đô, đúng như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thư khen ngợi cán bộ, chiến sĩ đơn vị: “Các em là đội cảm tử, các em quyết tử để Tổ quốc quyết sinh” - Đại tá Phạm Đình Luận xúc động kể về người đồng đội của ông trong những ngày khói lửa.
Xứng với thế hệ cha anh
Tự hào với trang sử vàng của đơn vị, trước các thế hệ cha anh, Thượng tá Vũ Xuân Thọ, Chính ủy Trung đoàn 102 phấn khởi thông báo: Trong nhiều năm qua, Trung đoàn 102 luôn làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, bồi dưỡng đạo đức, lý tưởng cách mạng trong sáng cho cán bộ, chiến sĩ, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao trong mọi tình huống.
Chính những tấm gương quả cảm, anh dũng trong chiến đấu, những trang sử huy hoàng của dân tộc được viết lên bằng sự hy sinh của người lính, trong đó có những người lính thủ đô là nguồn động lực, là chất xúc tác để thế hệ trẻ hôm nay của trung đoàn tiếp bước cha anh, giành thành tích cao trong huấn luyện, chiến đấu, xây dựng đơn vị.
Trao đổi với chúng tôi, Trung tá Nguyễn Ngọc Khánh - Trung đoàn trưởng Trung đoàn 102 - cho rằng: “Để hoàn thành nhiệm vụ được giao, những năm qua đơn vị luôn duy trì nghiêm các chế độ, nền nếp trực sẵn sàng chiến đấu như: Trực chỉ huy, trực ban, trực chiến, trực thông tin liên lạc; tổ chức tuần tra, canh gác chặt chẽ, bảo đảm an toàn tuyệt đối về mọi mặt, nhất là trong các dịp lễ, Tết, trước, trong và sau các sự kiện chính trị quan trọng của Đảng, đất nước. Hằng năm, kết quả kiểm tra của lãnh đạo, chỉ huy các cấp đều đánh giá Trung đoàn 102 là đơn vị có trình độ sẵn sàng chiến đấu cao, đủ khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao trong mọi tình huống”.
Chúng tôi được biết, trong công tác huấn luyện, đơn vị luôn nắm chắc và thực hiện đúng phương châm “Cơ bản, thiết thực, vững chắc”, coi trọng huấn luyện đồng bộ và chuyên sâu, sát với thực tế chiến đấu, phù hợp với tổ chức, biên chế trang bị của trung đoàn. Kết quả kiểm tra huấn luyện hàng năm có 100% các khoa mục đạt yêu cầu, trong đó có 75-80% đạt khá, giỏi. Đơn vị đã tổ chức tốt các cuộc diễn tập nhằm nâng cao năng lực tổ chức hiệp đồng với các tình huống chiến đấu theo từng hình thức chiến thuật, sát với nhiệm vụ và với đối tượng tác chiến.
Cùng với công tác huấn luyện, Trung đoàn 102 cũng tích cực xây dựng đơn vị điểm về chấp hành nền nếp chính quy để các cơ quan, đơn vị trong và ngoài quân đội, các đoàn khách quốc tế đến tham quan, học tập. Cán bộ, chiến sĩ đơn vị luôn tiên phong, xung kích trong nhiệm vụ phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ, giúp nhân dân lúc khó khăn, hoạn nạn. Hình ảnh của những người lính cảm tử năm xưa đang mang thêm sắc màu tươi sáng trong các nhiệm vụ cụ thể hôm nay…