Tuy nhiên, một vấn đề luôn nóng liên quan đến “cái ăn”mà đến hẹn lại lên, mọi người đều quan tâm cao độ trong những dịp Tết là thực phẩm “bẩn” không an toàn và ăn cái gì để không hại đến sức khoẻ.
Và như một thói quen cổ hủ, đại đa số người Việt còn thích ăn thịt động vật hoang dã rừng quý hiếm vào dịp lễ lộc hay sự kiện đặc biệt như ngày Tết, đi kèm với các khái niệm như “đặc sản rừng già”, “ăn cái gì đó khác biệt”, “người sành ăn, “đại gia lắm tiền biếu xén, ăn chơi hàng hiếm”…
Xét về phương diện thực phẩm sạch và bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm thì liệu “thịt động vật hoang dã từ rừng có thực sự ngon, bổ và tốt cho sức khoẻ” như bạn đã từng nghĩ?
| |
| Nhím- chó giả động vật hoang dã tại khu vực Chùa Hương |
Thứ nhất, động vật hoang dã có khả năng rất cao chứa virus bệnh truyền nhiễm nguy hiểm đối với con người, 70% bệnh truyền nhiễm từ động vật lây sang con người hiện nay đều có nguồn gốc từ động vật hoang dã, và điều này đã được thấy quá rõ ràng qua các đại dịch xảy ra khắp nơi như HIV, Ebola, and H5N1, SARS, virus đậu mùa, bệnh dại từ dơi xuất hiện ở vùng Amazon, Virus Marburg ở châu Âu.
Và mới nhất là virus corona đang bùng phát ở Trung Quốc, và đã có hàng loạt người tử vong vì vius này trong tháng 1/2020. Virus corona gây ra một loại bệnh viêm phổi lạ có cùng họ với SARS. Các triệu chứng giống như nhiều bệnh về dương hô hấp khác như: sốt, khó thở,... và có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm dẫn đến tử vong. Các nhà khoa học cho rằng nguồn gốc lây lan của virus này cũng bắt nguồn từ chợ động vật hoang dã.)
Thứ hai, virus dịch bệnh nguy hiểm lây lan một cách nhanh chóng từ động vật hoang dã sang con người được phát tán trong quá trình tiếp xúc trực tiếp do sự săn bắt, vận chuyển buôn bán động vật hoang dã trái phép, và có khả năng gây bệnh cho những người ăn thịt con vật có chứa ký sinh trùng hoặc virus gây dịch bệnh , đặc biệt ở Việt Nam, săn bắt, mua bán tàng trữ ĐVHD quý hiếm sắp tuyệt chủng là vi phạm pháp luật thuộc tội hình sự, nên ĐVHD rừng bị săn bắt lén lút và “mua chui bán lậu”, không qua quy trình kiểm dịch an toàn vệ sinh thực phẩm.
| |
| Lở loét, hoại tử trên độngvật hoang dã |
Thứ ba, thịt động vật hoang dã rừng quý hiếm ở Việt Nam thường được dân buôn lậu thu gom “chui” từ nhiều nguồn, thời gian vận chuyển thịt từ rừng đến nơi tiêu thụ khá dài cho việc bảo quản thực phẩm, “đầu nậu” bắt buộc phải sử dụng hoá chất để chống thối rữa, tăng trọng lượng thịt hoặc đông lạnh rồi sau đó mới chuyển đến các nơi tiêu thụ, lúc này thịt rừng không còn là đặc sản nữa mà là một loại thực phẩm lạ, chứa hoá chất, để lâu ngày, chưa qua kiểm dịch. Người ăn chắc chắn sẽ không tránh khỏi các loại chất độc hoá học đã ngấm vào từng miếng thịt được tẩm ướp đủ thứ gia vị hoá chất để giấu đi mùi thật.
Thứ tư, vì ham lợi nhuận, người bán sẵn sàng dùng hoá chất biến thịt “nhà” thành thịt rừng để bán được giá cao. Thịt động vật hoang dã rừng giả được bán đầy rẫy khắp các khu chuyên đặc sản rừng . Điều này cũng thấy rõ qua các vụ việc liên quan, liên tục bị báo chí phanh phui mỗi đợt Tết đến xuân về.
Liệu những lý do trên có thay đổi được suy nghĩ của bạn rằng “thịt động vật hoang dã từ rừng thực sự không còn ngon, bổ và tốt cho sức khoẻ nữa” và có làm cho bạn quyết định nói không với thịt ĐVHD?
Ngoài nguy cơ nhiễm bệnh tật cao và gây hại cho sức khoẻ từ việc ăn thịt động vật hiang dã, tiền mất tật mang, nguy cơ bị tù tội hoàn toàn có thể xảy ra vì hành vi săn bắt, tàng trữ, buôn bán hay tiêu thụ động vật hoang dã là vi phạm pháp luật với khung phạt cao nhất là tội hình sự.
| |
| Di chuyển động vật hoang dã trong điều kiện dơ bẩn |
Mới đây nhất, vào tháng 1 năm 2020, Tòa án nhân dân huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh vừa tiến hành xét xử vụ án Nguyễn Thị Hường cùng đồng phạm về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm" theo quy định tại Điểm a, Khoản 3, Điều 244 Bộ luật Hình sự. Bản cáo trạng với mức phạt gần 40 năm tù và 300 triệu đồng cho 12 bị cáo tại Hà Tĩnh vì hành vi mua bán 215 cá thể Tê tê Java (tương đương 600kg ). Tê tê là một trong những loài ĐVHD thuộc danh mục nguy cấp, quý, hiếm đang được Trung tâm Bảo tồn động vật hoang dã tại Việt Nam (Save Vietnam’s Wildlife) nỗ lực tập trung cứu hộ và tái thả nhằm phục hồi quần thể ngoài tự nhiên.
Cuối cùng , thêm một cái Tết nữa, câu hỏi “làm gì để người Việt không còn ăn thịt động vật hoang dã?” vẫn chưa bao giờ có một hồi kết trong bao nhiêu năm qua.
Cả thế giới đang kêu gọi chúng ta bảo tồn động vật hoang dã ngăn chặn sự tuyệt chủng, bảo vệ đa dạng sinh học, hệ sinh thái, bảo vệ thiên nhiên, xoá bỏ hình ảnh người Việt Nam xấu xí chuyên săn bắt để ăn và mua bán tận diệt động vật hoang dã gây nguy cơ tuyệt chủng các loài…
Nhưng, với nhiều người Việt chúng ta, những vấn đề này nghe có vẻ quá vĩ mô, mang nhiều tính khoa học, xa vời và dường như không liên quan đến cá nhân mình.
Nên nếu bạn là người thích ăn thịt động vật hoang dã rừng, và nếu bạn chưa sẵn sàng để nghĩ đến những lợi ích cho thiên nhiên như trên, thì ít nhất bạn hãy nghĩ đến sức khỏe của chính mình và nói không với thịt động vật hoang dã.
Ẩm thực Việt nam rất phong phú, chúng ta có nhiều sự lựa chọn món ăn khác ngon bổ hơn thịt ĐVHD. Dù không quan tâm đến các chuẩn mực văn hoá, xã hội và thiên nhiên đi chăng nữa cũng chớ ăn thịt ĐVHD và thú rừng, trước hết là vì sức khỏe của chính mình!