Hàng loạt sai phạm
Theo Quyết định số 2737/QĐ-UBND ngày 22/8/2008 của UBND tỉnh Hà Giang phê duyệt quy hoạch thủy điện nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Hà Giang, công trình thủy điện Sông Miện 5 có địa điểm tại xã Thuận Hòa, huyện Vị Xuyên; diện tích lưu vực là 1.574km2, mực nước dâng bình thường là 155m, mực nước hạ lưu min là 120m, công suất lắp máy là 16,5MW…
Theo nội dung Quyết định số 976/QĐ-UBND của Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang thì Cty CP Thủy điện Sông Miện 5 đã có hàng loạt sai phạm trong quá trình xây dựng và vận hành nhà máy. Theo đó, việc xây dựng đập, dâng nước thực tế ở vị trí san ủi mặt bằng của hồ chứa Thủy điện Sông Miện 5 ở cao trình 162,7m, chủ đầu tư đã vận hành hồ chứa cao hơn so với mực nước dâng bình thường theo thiết kế cơ sở được phê duyệt là 7,7m, cao hơn mực nước lũ thiết kế là 5,4m. Cao trình ngưỡng xả tràn đập hiện trạng là 153,8m, thiết kế cơ sở được phê duyệt là 147,7m, chủ đập đã xây dựng cao hơn thiết kế cơ sở được duyệt là 6,1m. Cao trình đập hiện trạng là 163,1m, so với thiết kế cơ sở được phê duyệt là 159,8m, chủ đập xây dựng cao hơn thiết kế cơ sở được duyệt là 3,3m.
Cty CP Thủy điện Sông Miện 5 còn vi phạm pháp luật trong việc Xây dựng đập và vận hành hồ thủy điện. Cụ thể như: Vi phạm Luật xây dựng năm 2003, gồm: Khoản 1 Điều 4 (nguyên tắc cơ bản trong xây dựng phải bảo đảm xây dựng công trình theo quy hoạch, thiết kế); vi phạm Khoản 2 Điều 10 (hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động xây dựng, xây dựng công trình sai quy hoạch); Khoản 3 Điều 54 (đối với công trình phải thực hiện thiết kế hai bước trở lên, các bước thiết kế tiếp theo chỉ được triển khai thực hiện trên cơ sở bước thiết kế trước đã được duyệt). Vi phạm Khoản 1 Điều 7 Quyết định số 30/2006/BCN ngày
31/8/2006 của Bộ Công nghiệp về quản lý đầu tư xây dựng các dự án thủy điện độc lập (chủ đầu tư lập, tổ chức thẩm định, phê duyệt thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công, tổng dự toán trên cơ sở dự án đầu tư đã được phê duyệt và các quy định của pháp luật). Vi phạm Quyết định số 6210/QĐ-BCT ngày 22/10/2012 của Bộ Công Thương về Quy trình vận hành hồ chứa Thủy điện Sông Miện 5 (mực nước dâng bình thường được duyệt là 155m, xác minh thực tế của Đoàn thanh tra mực nước dâng bình thường là 162,7m). Vi phạm về thông số quy hoạch về mực nước dâng bình thường tại Quyết định số 2737/QĐ-UBND ngày 22/8/2008 của UBND tỉnh Hà Giang về việc phê duyệt quy hoạch thủy điện vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh Hà Giang giai đoạn 2 (2006 - 2010, có xét đến năm 2015) và việc xây dựng không phù hợp với nội dung Văn bản số 3968/UBND-CNGTXD ngày 27/12/2012 của UBND tỉnh Hà Giang về việc điều chỉnh công suất lắp máy Dự án Thủy điện Sông Miện 5.
Đe dọa tính mạng hàng chục nghìn hộ dân
Với việc vận hành Nhà máy Thủy điện Sông Miện 5 theo cao trình mực nước dâng hiện trạng, cao trình ngưỡng xả tràn đập như hiện nay, ngoài Dự án Thủy điện Thuận Hòa theo thiết kế cơ sở đã được thẩm định (tại Thông báo số 18/TB-SCT ngày 25/4/2014 của Sở Công Thương) và được UBND tỉnh Hà Giang quyết định phê duyệt, sẽ bị ảnh hưởng nghiệm trọng. Bởi với mực nước dâng, cao trình xả tràn cao thì Nhà máy Thủy điện Thuận Hòa luôn có nguy cơ bị ngập một số thiết bị khi xây dựng như máy phát điện Roto – Stato và hệ thống phụ trợ khác so với thiết kế kỹ thuật.
Bên cạnh đó, nếu các sở, ngành chức năng của tỉnh Hà Giang không có biện pháp xử lý nghiêm những vi phạm đặc biệt nghiêm trọng về vận hành hồ chứa thủy điện của Thủy điện Sông Miện 5 sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro về nguy cơ vỡ đập, đe dọa tính mạng và tài sản của hàng chục nghìn hộ dân vùng hạ du, nhất là trong mùa mưa lũ như hiện nay.
