Tảo hôn, lao động trẻ em, trẻ em vi phạm pháp luật luôn là những vấn đề thu hút được nhiều sự quan tâm của tất cả trẻ em các tỉnh, thành - đó là ấn tượng dễ nhận thấy nhất sau hai ngày làm việc đầy căng thẳng của Diễn đàn trẻ em quốc gia.
26 triệu trẻ em, một mong ước…
Theo phản ánh của các em, hiện nay tình trạng tảo hôn ở một số vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, xa vẫn diễn biến rất phức tạp. Nhiều em mới 13-14 tuổi đã lập gia đình. Hậu quả của tình trạng này là một tương lai mù mịt đang chờ đợi các em ở phía trước, là thất học, bạo lực gia đình và cuối cùng là sự đổ vỡ.
 |
| Thiếu sân chơi lành mạnh góp phần đẩy trẻ em vào phạm tội. |
Nguyên nhân chính, ngoài sự thiếu hiểu biết còn do chính quyền địa phương che giấu, thiếu kiên quyết trong việc giáo dục và xử lý các đối tượng vi phạm, dẫn đến thực trạng đau lòng này vẫn diễn tiến. Chính bởi vậy, theo các em bên cạnh việc đẩy mạnh hoạt động truyền thông, chính quyền địa phương phải nhận thức và xử lý nghiêm khắc hơn các trường hợp vi phạm để răn đe và giáo dục những người khác.
Xuất phát từ lợi ích kinh tế, không những chủ sử dụng lao động, mà chính bản thân cha mẹ trẻ em đã bắt buộc con em mình bỏ học, đi làm thêm kiếm sống. Thực tế, đã có không ít trường hợp trẻ em lao động sớm bị ngược đãi, đánh đập, hành hạ.
Tình trạng này, theo các em cho biết vẫn tồn tại và có xướng phát triển vì chưa có đủ hành lang pháp lý bảo vệ và chế tài xử phạt vi phạm vẫn không nghiêm minh. Vì thế, các em đề xuất, phải không ngừng trang bị kiến thức về lĩnh vực này cho trẻ em, cha mẹ các em cũng như những người sử dụng lao động; tăng cường xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên tư vấn và bảo vệ trẻ em bị bóc lột.
Cùng với đó Nhà nước nên có chính sách hỗ trợ các gia đình quá khó khăn, góp phần ngăn chặn trẻ em phải lao động sớm, bị bóc lột sức lao động…
Cũng vì chưa được quan tâm đúng mức, thiếu kỹ năng sống…, trẻ em vi phạm pháp luật, trẻ em bị xâm hại, bạo lực ngày càng gia tăng một cách chóng mặt. Nguyên nhân của tình trạng này là do các em tiếp xúc với “hổ lốn” thông tin, hình ảnh phản cảm trên các trang mạng.
Làm thế nào ngăn chặn tình trạng này là băn khoăn của hơn 26 triệu trẻ em cả nước. Cụ thể, các em mong muốn được hỗ trợ từ phía gia đình và cộng đồng và xã hội. Các em muốn được người lớn hiểu, cảm thông và chia sẻ một cách đúng mức.
Đặc biệt, các em ước mong được giáo dục phù hợp, được học nghề trong thời gian giáo dục tại các trại giáo dưỡng, được xã hội đón nhận sau khi rời đó. Ngoài ra, các em kiến nghị nên tăng cường hơn nữa mạng lưới bảo vệ trẻ em tại cộng đồng, cụ thể là “có một tòa án dành riêng cho trẻ em để có biện pháp xử lý phù hợp hơn…”.
Lời hứa của người lớn
Có mặt tại diễn đàn, đại diện lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các Bộ, Ngành đã lắng nghe, chia sẻ và giải đáp các thắc mắc mà trẻ em đang trăn trở, quan tâm. Đối với vấn nạn trẻ em lao động sớm, trẻ em tảo hôn, trẻ vi phạm pháp luật, Thứ trưởng Bộ LĐ, TB & XH Doãn Mậu Diệp rất tán thành việc tăng cường giáo dục, tuyên truyền nâng cao nhận thức trẻ em, cha mẹ trẻ và chủ sử dụng lao động, hỗ trợ trẻ em vi phạm pháp luật hòa nhập cộng đồng để hạn chế và ngăn ngừa tình trạng nêu trên.
Trong thời gian tới, Bộ sẽ nghiên cứu, đề xuất để đưa các khuyến nghị của trẻ em vào Luật, đặc biệt sẽ đề xuất xây dựng chế tài xử phạt các hành vi bạo lực, xâm hại, ngược đãi trẻ em theo hướng nâng cao mức xử phạt, đồng thời quy định rõ hơn trách nhiệm của các Bộ, ngành, cơ quan, chính quyền địa phương trong lĩnh vực này.
Đại diện các Bộ GD & ĐT, Bộ Công an cũng hứa sẽ nâng cao hơn nữa hoạt động giáo dục, truyền thông để hạn chế đến mức thấp nhất tai nạn thương tích, bạo lực học đường…, đồng thời triển khai các hoạt động tập huấn, nâng cao kiến thức cho các đơn vị trong ngành trong việc giải quyết và xử lý các trường hợp phạm tội liên quan đến trẻ em…
Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ em vi phạm pháp luật chính là do các em đang thiếu trầm trọng những sân chơi lành mạnh. Thật buồn khi nghe các em phản ánh, chỉ có một số thành phố lớn có khu vui chơi giải trí nhưng các em “khó tiếp cận được vì giá cả quá đắt đỏ, còn hầu hết khu vực nông thôn, miền núi không có các dịch vụ này, có chăng chỉ là mấy cái đu quay cũ hỏng, không vận hành được”.
Cũng bởi không biết chơi ở đâu, trẻ em nông thôn thường rủ nhau đi bơi, dẫn đến thực tế trẻ em bị đuối nước ngày càng tăng theo cấp số nhân. Nhiều em cũng đề xuất nên tổ chức các điểm dạy bơi miễn phí, thậm chí đưa bộ môn này vào chương trình chính thức của các trường học…
Đối với vấn đề này, ông Trần Hướng Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Gia đình, Bộ VH TT & DL cho biết, thời gian qua Nhà nước đã chi 175 tỷ để triển khai chương trình văn hóa cho trẻ em vùng sâu, xa. Hai năm 2012-2013, hơn 30 tỷ đồng cũng được chi cho hoạt động này ở những huyện khó khăn của cả nước.
Để hạn chế tình trạng đuối nước, ngành cũng đã hỗ trợ hơn 200 tỷ đồng xây dựng các bể bơi và tổ chức các lớp học bơi miễn phí tại Hà Nội và TP. HCM, đồng thời hoàn thiện nhiều phòng đọc dành cho trẻ em tại thư viện của hai TP này. Đặc biệt, Bộ cũng đã trình Chính phủ Dự thảo chính sách hoàn thiện loại hình vui chơi giải trí cho trẻ em giai đoạn 2013-2020, trong đó quy định rõ các điểm vui chơi giải trí phải giảm ít nhất 30% và nhiều nhất 50% vé cho trẻ em, đồng thời ghi rõ biển, giá vé dành cho trẻ em, người cao tuổi.
Đoan Trang
