Danh sách nhận đất có nhiều cán bộ xã
Nhằm tạo điều kiện cho người dân miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số có điều kiện canh tác ổn định, Nhà nước có chủ trương cấp sổ đỏ đất lâm nghiệp cho người dân theo hiện trạng đang sản xuất. Cụ thể, ngày 25/4/2006, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 672/QĐ-TTg về việc phê duyệt dự án thành lập bản đồ địa chính, cấp sổ đỏ cho các gia đình, cá nhân, tổ chức và cộng đồng dân cư (gọi tắt là dự án 672).
Việc cấp sổ đỏ đất lâm nghiệp cho người dân được chính quyền hoàn tất từ nhiều năm nay. Tuy nhiên, mới đây, hàng chục hộ dân đồng bào Chăm, Bana ở xã Canh Hòa phát hiện có nhiều dấu hiệu bất thường trong quá trình xét duyệt đối tượng để cấp sổ đỏ của chính quyền xã Canh Hòa.
Các hộ dân cho biết, năm 2012, các hộ khai hoang lấy đất trồng rừng nguyên liệu giấy tại Tiểu khu 375B (thuộc địa phận xã Canh Hòa), với diện tích khoảng 35ha. Sau khi trồng keo xong, UBND xã Canh Hòa có thông báo phải nhổ bỏ keo. Ngay sau đó, hầu hết người dân đều thực hiện theo yêu cầu của chính quyền.
Thế nhưng, đến tháng 8/2019, những hộ dân nói trên phát hiện đất mình khai hoang tại Tiểu khu 375B đã được UBND huyện Vân Canh cấp sổ đỏ đất lâm nghiệp cho các hộ dân khác. Những đối tượng được sở hữu hợp pháp phần đất ấy hầu hết là cán bộ xã hoặc người nhà của cán bộ xã. Sau đó, những người này chuyển nhượng đất cho người khác để lấy tiền.
Ông Nguyễn Văn Bình (dân tộc Bana, ngụ làng Canh Phước, xã Canh Hòa) cho biết, ông là một trong những người khai hoang đất rừng tự nhiên ở khu vực núi có tục danh Ông Cao tại Tiểu khu 375B. Nhưng sau đó, đất rừng khai hoang này đã bị chính quyền địa phương lấy lại. Tuy nhiên, một thời gian sau, phần diện tích đất rừng này, chính quyền lại cấp cho người khác.
| |
| Nhiều hộ dân bức xúc trước việc cấp đất sai đối tượng của chính quyền xã Canh Hòa. |
“Diện tích đất mà tôi khai hoang đã được cấp cho các hộ khác và họ đã san phẳng gần hết rừng tự nhiên để trồng keo. Vô lý là tôi có tên trong danh sách cấp đất nhưng lại không biết đất ở đâu và cũng không nghe chính quyền thông báo gì”, ông Bình bức xúc nói.
Trong danh sách nhận đất có nhiều người là cán bộ xã và họ hàng cán bộ xã. Đơn cử như ông Đoàn Văn Môn được cấp 10ha đất. Thời điểm được cấp đất, ông Môn đang giữ chức Chủ tịch UBND xã Canh Hòa. Mới đây, nguyên Chủ tịch UBND xã Canh Hòa đã làm đơn trả lại diện tích đất rừng nói trên vì cho rằng không phù hợp với diện tích, vị trí mà ông đã kê khai.
Ngoài việc cấp đất không đúng đối tượng, hiện nay, việc sang nhượng những diện tích đất rừng này cũng hết sức phức tạp. Nhiều diện tích đất sau nhiều lần sang tay, cuối cùng thuộc quyền sở hữu của người ngoài địa phương, dẫn đến tranh chấp, khiếu nại kéo dài.
Đơn cử như trường hợp của bà Nguyễn Thị Hồng Điệp (ngụ thị trấn Vân Canh, huyện Vân Canh). Năm 2018, bà Điệp nhận chuyển nhượng của ông Đoàn Văn Mức (nguyên Chủ tịch UBND xã Canh Hòa) thửa đất số 731a, khoảnh 1 (thuộc làng Canh Thành, xã Canh Hòa), với số tiền 50 triệu đồng. Tuy nhiên, hiện nay bà Điệp không thể canh tác trên diện tích đất nói trên vì đã bị người dân lấn chiếm.
Thửa đất số 777, khoảnh 1 (thuộc làng Canh Thành) trước đây được cấp cho bà Phan Thị Nga (vợ ông Nguyễn Văn Cư, cán bộ xã Canh Hòa). Trải qua nhiều lần chuyển nhượng, hiện bà Trịnh Thị Dân (ngụ huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định) là người đứng tên sổ đỏ thửa đất này. Tuy nhiên, hiện nay bà Dân không thể canh tác trên diện tích đất này vì đang xảy ra tranh chấp với ông Chăm So Hòa (ngụ làng Canh Thành). Bởi ông Hòa cho rằng đây là đất của ông, do cha mẹ ông để lại từ năm 2001.
Chính quyền huyện lúng túng trong xử lý
Theo báo cáo của UBND xã Canh Hòa, năm 2007, dự án 672 bắt đầu thực hiện đo đạc, cấp đất rừng cho người dân tại xã Canh Hòa. Đây là dự án của Trung ương nên phần lớn việc đo đạc do đơn vị tư vấn thực hiện, địa phương có trách nhiệm phối hợp và UBND huyện Vân Canh là cơ quan có thẩm quyền cấp sổ đỏ.
Thời điểm đó, có 334 đơn xin cấp sổ đỏ, với 277 hộ đủ điều kiện được cấp. Sau đó, UBND xã Canh Hòa đã lập tờ trình gửi UBND huyện, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện thẩm định phê duyệt cấp sổ.
Năm 2010, hồ sơ đo đạc đất đai được trình UBND huyện Vân Canh để cấp sổ đỏ đất rừng nhưng đến năm 2012, mới giao về UBND xã Canh Hòa. Tuy nhiên, trước khi được cấp sổ đỏ thì một số hộ dân đã lên lấn chiếm, phát rừng trồng keo. Năm 2012, UBND xã đã yêu cầu nhổ bỏ lượng keo đã trồng nhưng không triệt để.
Trao đổi với chúng tôi, Phó Chủ tịch UBND huyện Vân Canh Nguyễn Bá Đẩu cho biết, mục tiêu của dự án 672 là thực hiện đo đạc, cấp sổ đỏ đất lâm nghiệp cho người dân theo hiện trạng đang sản xuất.
“Sẽ chẳng có gì để nói nếu đất được cấp đúng đối tượng. Nhưng đằng này, người dân có đất canh tác thì không được cấp, mà cán bộ xã và người nhà cán bộ xã thì được cấp đất. Sau đó, những người được cấp đất lại chuyển nhượng cho người khác, gây bức xúc cho người dân địa phương”, ông Đẩu nói.
Cũng theo ông Đẩu, chính quyền huyện đang rất lúng túng vì sự việc đã xảy ra quá lâu, hồ sơ lưu trữ liên quan đến dự án 672 tại huyện không còn. Thậm chí, Chủ tịch UBND huyện đã giao Thanh tra huyện đến Chi cục Quản lý đất đai tỉnh Bình Định để tìm thông tin về dự án nhưng cũng tìm không ra.
“Huyện đã nhận đơn của người dân phản ánh về dự án này và đã chỉ đạo UBND xã Canh Hòa giải quyết, trả lời cụ thể cho dân. Nếu việc cấp đất rừng là đúng đối tượng, có sổ đỏ thì mua bán, chuyển nhượng là quyền của họ. Tuy nhiên, nếu kiểm tra phát hiện sai phạm, cấp đất không đúng đối tượng, huyện sẽ xử lý nghiêm, không bao che”, ông Đẩu cho biết.
Về vấn đề này, Bí thư Huyện ủy Vân Canh Lê Bá Thành khẳng định: “Với những thông tin mà tôi nhận được thì việc thực hiện dự án 672 đang có vấn đề về thủ tục cấp đất. Việc người dân được thụ hưởng mà họ không hay biết là điều vô lý. Còn việc một số cán bộ có tên trong danh sách và có hay không việc lợi dụng chính sách để trục lợi cá nhân thì cần phải điều tra, xem xét lại. Quan điểm của chúng tôi là thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, xử lý nghiêm nếu phát hiện có sai phạm”.
Để rộng đường dư luận, chúng tôi đã có buổi làm việc với ông Sô Minh Phương - Trưởng ban Nội chính Tỉnh ủy Bình Định về những dấu hiệu sai phạm trong việc thực hiện dự án 672. Ông Phương cho biết, với tư cách là đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh Bình Định, ông đã nhiều lần về tiếp xúc cử tri ở địa phương này và đã nghe người dân phản ánh về chuyện cán bộ làm giả thủ tục hồ sơ để được cấp đất rừng sản xuất tại dự án 672.
“Ở gốc độ là cơ quan phụ trách về phòng, chống tham lũng của Tỉnh ủy, tôi đã chỉ đạo các cơ quan liên quan phối hợp xử lý. Nếu hồ sơ cấp đất không đúng đối tượng thì nên thu hồi, còn trong quá trình xác minh có dấu hiệu trục lợi chính sách thì cần chuyển hồ sơ qua cơ quan công an để điều tra. Nếu cơ quan điều tra phát hiện sai phạm thì sẽ khởi tố vụ án để xử lý theo quy định của pháp luật”, ông Phương cho biết.