Trước khi đón Tết, mọi người thường đổ xô đi cắt tóc để lấy hên, và đặc biệt là loại trừ được ma tà tới bắt mất ông cậu đằng ngoại của mỗi người. Điều này xuất phát từ một tập tục có từ lâu đời.
Cắt tóc để cứu...họ ngoại (?)
Tập tục này xuất phát từ đâu? Vào năm 1645, một năm sau khi quân Thanh chinh phục triều Minh (1368-1644) và cai trị người Hán, triều Thanh ra một sắc lệnh buộc mọi nam giới người Hán phải cắt trụi tóc trước trán, hai bên mai và tóc dài tết ở phía sau. Đó là một kiểu tóc cổ truyền của người Mãn Châu.
Để thực thi mệnh lệnh, mọi cửa hiệu cắt tóc đều treo một tấm biển lớn với dòng chữ: " Cắt tóc hay là mất mạng”. Tuy nhiên, mệnh lệnh này không được người Hán ưa chuộng. Họ tạo ra một lời nguyền, nếu bạn cắt tóc vào tháng đầu tiên của năm mới âm lịch, các ông cậu sẽ chết. Người Mãn Châu vốn mê tín, cũng không muốn cậu của họ chết và triều Thanh buộc mọi người không được cắt tóc trong tháng đầu tiên của năm mới âm lịch.
Còn một thuyết khác cho rằng, có một chàng trai nghèo, mồ côi cha mẹ, vì không có tiền mua quà biếu các cậu ngày Tết nên đã đi cắt tóc cho đẹp. Ngày Tết đến, chàng trai đi chúc phúc các cậu, các cậu thấy mái tóc đẹp, trẻ trung nên đã lì xì nhiều tiền cho chàng trai và có những lời chúc tốt lành nhất. Vì vậy, trước Tết có phong trào “ Nghĩ tới các cậu mà cắt tóc”.
Về sau, tập tục này vẫn được duy trì. Có lẽ một số người tin vào lời nguyền vì họ mê tín, song nếu bạn nhìn vào lịch sử của tập tục này, bạn sẽ nhận thấy nó được sản sinh vì những xung đột lịch sử trầm trọng.
| |
| Hiệu cắt tóc rất đông vào những ngày trước Tết nguyên đán |
Đổ xô cắt tóc vào mồng 2 tháng Hai
Tuy vậy, vào ngày mồng 2 tháng Hai âm lịch, các hiệu cắt tóc lại đông nghịt người tới tân trang “một góc con người mình” để lấy may. Tháng Hai được xem là “tháng của Rồng” nên việc tân trang tóc là rất tốt - một chủ cửa hiệu tóc ở Hà Bắc tiết lộ. Mọi người đổ xô cắt tóc trong tháng này cũng một phần vì kiêng tháng Giêng không được động dao kéo vào tóc.
Nhiều người Trung Quốc tin rằng, tháng Rồng bay lên, cắt tóc sẽ giúp các tháng sau của năm may mắn hơn và điều này tuyệt đối kiêng trong tháng Giêng như đã nói ở trên. Vào thời điểm cuối năm hay những ngày đầu tháng Hai âm lịch, các hiệu cắt tóc làm việc tới 18 tiếng/ngày.
Trong thời gian trước Tết âm lịch, đổ xô đi cắt tóc diễn ra trước ngày đón năm mới 2 tuần. Phụ nữ tuy không cắt trọc nhưng tỉa tót, nam giới cắt ngắn hơn trước khi tóc dài trở lại.
Theo ông Cao Bảo Minh - Phó Giám đốc Viện nghiên cứu Xã hội và Văn hóa Dân gian Trung Quốc - truyền thống cắt tóc ngắn vào tháng Rồng vì mọi người cho rằng, con vật biểu tượng này có nhiều may mắn. Còn chuyên gia văn hóa truyền thống thành phố Thiên Tân Wang Laihua cho rằng, ngày mồng 2 tháng Hai âm lịch là thời điểm tốt nhất để các con cháu đã thành hôn về thăm cha mẹ.
" Trong quá khứ, các cô con gái đã xây dựng gia đình, vào tháng Giêng không được thăm cha mẹ đẻ, nếu chót thăm thì phải về nhà chồng trước tối do có một niềm tin đầy mê tín rằng, khi thăm bố mẹ đẻ mà cô gái gặp một con cừu thì bố chồng sẽ chết, đây là một điều nực cười hạ thấp phụ nữ”- Wang Laihua nhấn mạnh...