Vụ đình Chợ Trổ: Cục Di sản văn hóa nói gì?

Ngày 19/5, Sở VHTT&DL Hà Tĩnh vừa có văn bản trả lời xã Bùi La Nhân (huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh) về việc xã này đề nghị trả lại đình Chợ Trổ hiện đặt trong Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du (huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh). Văn bản này chậm 2 tuần so với thời hạn UBND tỉnh Hà Tĩnh giao Sở phải trả lời “dứt điểm” trước ngày 5/5/2020.

Tuy nhiên, văn bản của Sở VHTT&DL Hà Tĩnh chỉ thông báo ý kiến của Cục Di sản văn hóa, Bộ VHTT&DL tới xã Bùi La Nhân, chưa nêu được hướng xử lý “dứt điểm” như yêu cầu của tỉnh và sự chờ đợi của nhiều người dân.

Cụ thể: Ngày 24/4, Sở có văn bản xin ý kiến Cục Di sản văn hóa. Ngày 15/5, Cục Di sản văn hóa trả lời. Ngày 19/5, Sở gửi kèm văn bản của Cục Di sản để xã Bùi La Nhân được biết.

Theo văn bản của Cục Di sản văn hóa: Căn cứ Luật Di sản văn hóa năm 2001, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa năm 2009 và các văn bản hướng dẫn liên quan, Khu lưu niệm Nguyễn Du đã được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt tại Quyết định số 1419 QĐ-TTg ngày 27/9/2012, trong đó công trình Đình Chợ Trổ được xác định thuộc khu vực khoanh vùng bảo vệ của di tích. 

Để bảo tồn, phát huy lâu dài giá trị di tích, ngày 3/12/2015, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo Khu lưu niệm Nguyễn Du, huyện Nghi Xuân tại Quyết định 2169/QĐ-TTg, trong đó xác định rõ: “di chuyển đình Chợ Trổ về vị trí Đình xã và tu bổ, tôn tạo đình”.

Hiện nay, công trình đã được thẩm định dự án và đang triển khai tu bổ, tôn tạo theo đúng quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Vì vậy, đề nghị Sở VHTT&DL tỉnh Hà Tĩnh tiếp tục làm việc với chính quyền và nhân dân xã Bùi La Nhân nghiên cứu phương án xây dựng một ngôi đình mới để đáp ứng nhu cầu nguyện vọng sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của nhân dân.

Trong trường hợp chính quyền và nhân dân tiếp tục có ý kiến, đề nghị Sở phối hợp cơ quan chức năng đề xuất phương án, báo cáo UBND tỉnh Hà Tĩnh và Bộ VHTT&DL xem xét, quyết định.

Trao đổi với PLVN, nhiều người dân xã Bùi La Nhân vẫn khẳng định quyết tâm đưa đình Chợ Trổ “hồi hương”. Ngay trong văn bản của xã trước đó cũng “bỏ qua” phương án xây dựng ngôi đình mới và khẳng định: Đình Chợ Trổ cần được trả lại, bảo tồn và phát huy tại nơi nó ra đời là xã Đức Nhân (cũ), nay là xã Bùi La Nhân. 

Đối với trả lời lần này của Sở VHTT&DL Hà Tĩnh, đại diện chính quyền xã Bùi La Nhân cho biết sẽ tiếp tục có văn bản phản hồi. Nguyện vọng chung của chính quyền và nhân dân Bùi La Nhân là các cấp có thẩm quyền sớm đưa ra quyết định cuối cùng để địa phương còn lên phương án phù hợp.

Hiện Dự án tu bổ, tôn tạo các di tích gốc thuộc Khu lưu niệm Nguyễn Du (giai đoạn 1) vẫn đang triển khai, nhưng hạng mục công trình liên quan đến đình Chợ Trổ thì “đắp chiếu” chờ hướng xử lý của các cơ quan chức năng. 

Đại diện đơn vị tư vấn thiết kế Dự án cho biết: Nhìn chung, quy hoạch tổng thể khu di tích thường chỉ ở mức 1/500. Khi triển khai chi tiết thực tế nếu phát hiện các điểm không phù hợp hoàn toàn có thể điều chỉnh. Đối với khu di tích cấp quốc gia đặc biệt cũng vậy. Việc điều chỉnh này cần thông qua các cấp có thẩm quyền phê duyệt nên các bên thường ngại, nhưng “ngại thì ngại vẫn phải làm đúng”. 

Đối với trường hợp đình Chợ Trổ, đại diện đơn vị tư vấn cho rằng: Điều quan trọng nhất là các bên liên quan cần ra quyết định cuối cùng: có “trả” đình hay không? Nếu “trả” đình cho xã Bùi La Nhân, hạng mục “đình xã” (đình Tiên) đang triển khai trong Khu lưu niệm sẽ bị khuyết, cần làm điều chỉnh dự án. Trường hợp cần thiết, đơn vị tư vấn thiết kế sẽ cân đối trên tổng mức dự án đã được phê duyệt để làm cấu kiện mới thay thế cấu kiện đình Chợ Trổ. Chi phí làm cấu kiện mới có khi còn ít hơn chi phí tu bổ, tôn tạo. 

PLVN sẽ thông tin tiếp.