Mục đích của hội thảo là báo cáo các kết quả dữ liệu thu được, ghi nhận đóng góp của các bên, bàn giao mô hình cùng các kết quả cho Ban quản lý VQG Cúc Phương chuẩn hóa, số hóa, quản lý và sử dụng vào công tác quản lý bảo vệ tài nguyên thiên nhiên tại khu vực này.
 |
Quang cảnh buổi hội thảo. |
Trên thế giới cũng như ở Việt Nam, các Khu Bảo tồn (KBT) đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong bảo tồn đa dạng sinh học, duy trì các dịch vụ hệ sinh thái như cung cấp lương thực, nước sạch và bảo vệ khỏi tác động của thiên tai, giúp giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu. Ước tính mạng lưới các KBT toàn cầu lưu trữ ít nhất 15% lượng carbon trên cạn.
Du lịch tại các KBT là một phần quan trọng của ngành du lịch toàn cầu. Sau đại dịch Covid-19, nhu cầu về du lịch bền vững và trải nghiệm dựa vào thiên nhiên ngày càng tăng. Do đó, trong khuôn khổ hai dự án 'Du lịch bền vững và các Khu Bảo tồn trong thế giới hậu Covid-19 và "Các giải pháp cho các Khu Bảo tồn" được tài trợ bởi Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) bằng nguồn vốn của Bộ Hợp tác Kinh tế và Phát triển CHLB Đức (BMZ), IUCN đang phối hợp cùng Quỹ Planeterra làm việc với cộng đồng địa phương và các nhà quản lý khu bảo tồn thực hiện các hoạt động quản lý công bằng hiệu quả nguồn tài nguyên, chia sẻ lợi ích cộng đồng góp phần đưa du lịch không chỉ trở lại như trước đây mà còn làm tốt hơn cho người dân, động vật hoang dã và hệ sinh thái.
 |
Một mô hình 3D có sự tham gia (P3DM) đã và đang được triển khai. |
Tại VQG Cúc Phương, một mô hình 3D có sự tham gia (P3DM) đã và đang được triển khai. Dự án đã chọn khu vực lập bản đồ bao gồm vùng lõi VQG và một phần vùng đệm. Các chiều của khu vực này ước tính 31 km x 20 km và tạo ra một mô hình 3D tỷ lệ 1: 10.000 với kích thước 3,1 m x 2,0 m.
Việc xây dựng P3DM sẽ thống kê lại và nâng cao sự hiểu biết về tiềm năng phát triển các sản phẩm du lịch trong và xung quanh VQG, thu hút cộng đồng địa phương tham gia phát triển các sản phẩm du lịch mới dựa vào cộng đồng và bền vững. Ngoài ra, lập bản đồ 3D có sự tham gia cũng giúp cộng đồng địa phương tham gia vào quá trình đánh giá và thảo luận về tác động của COVID-19 đối với việc tiếp cận và sử dụng tài nguyên tại địa phương.
Trong quá trình xây dựng P3DM từ tháng 5-7 năm 2022, dự án đã huy động được sự tham gia và hỗ trợ của Ban giám hiệu, các thầy cô và học sinh lớp 10 trường THPT Nho Quan – B, Ninh Bình để xây dựng cốt bản đồ. Hoạt động thu thập thông tin, xây dựng bảng chú giải bản đồ cũng được thực hiện với sự tham gia của đại diện hai thôn bản, đóng góp thông tin xây dựng danh sách gần 80 đối tượng địa hình trên toàn khu vực. Đặc biệt, hoạt động tham vấn cộng đồng và thể hiện thông tin trên mô hình 3D được trực tiếp thực hiện bởi đại diện 18 thôn bản vùng lõi và vùng đệm VQG Cúc Phương trên địa bàn 14 xã, một thị trấn thuộc ba tỉnh Hòa Bình, Ninh Bình và Thanh Hóa.
 |
Các em học sinh lớp 10 trường THPT Nho Quan – B, Ninh Bình chụp ảnh lưu niệm cùng Ban quản lý VQG Cúc Phương tại hội thảo. |
Thông qua các hoạt động trên, người dân lần đầu tiên thấy được bức tranh toàn cảnh về cộng đồng người dân trong mối tương quan với VQG, cũng như những tiềm năng kinh tế và lợi ích to lớn mà VQG có thể mang lại, nếu như được bảo tồn và sử dụng một cách bền vững.
Hội thảo nói trên sẽ là dịp để báo cáo với các bên liên quan kết quả của dự án, chia sẻ những thông tin thu thập được trong quá trình thực hiện. Từ đó, VQG Cúc Phương sẽ có thêm cơ sở dữ liệu, làm căn cứ nâng cao hiệu quả bảo tồn, phát triển kinh tế, du lịch một cách bền vững, khắc phục các hậu quả của đại dịch COVID-19.
Mô hình này, sau khi IUCN bàn giao cho VQG Cúc Phương, sẽ liên tục được cập nhật với sự tham gia của các bên liên quan và sự hỗ trợ của công nghệ số/internet góp phần đưa VQG trở thành một điểm đến du lịch bền vững.
