Không cấm tuyệt đối
Quả đúng như ý kiến nhận xét trên, theo quy định tại khoản 4 Điều 14 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 thì từ ngày 01/7/2016 trở đi Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, chính quyền địa phương chỉ được quy định TTHC trong trường hợp được luật giao. Luật năm 2015 bổ sung quy định này là nhằm hạn chế (không phải cấm tuyệt đối) đặt ra TTHC trong thông tư và văn bản quy phạm pháp luật của địa phương nhằm góp phần tạo lập môi trường kinh doanh thông thoáng, thuận lợi, bảo vệ tốt hơn quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp.
Trong thời gian đầu thực hiện quy định này của Luật năm 2015, một số Bộ, ngành, địa phương đã gặp khó khăn, vướng mắc trong việc xác định các trường hợp được quy định TTHC và việc sửa đổi, bổ sung quy định về TTHC trong thông tư của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, văn bản quy phạm pháp luật của địa phương.
Để tháo gỡ, ngày 28/11/2016, Bộ Tư pháp đã có Công văn số 4218/BTP-VĐCXDPL trả lời về một số quy định của Luật năm 2015 và Nghị định số 34/2016/NĐ-CP gửi các Bộ, cơ quan ngang Bộ và 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, trong đó có nội dung trả lời về việc quy định TTHC trong một số văn bản quy phạm pháp luật.
Cụ thể, về các trường hợp được quy định TTHC trong thông tư của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ và văn bản quy phạm pháp luật của địa phương: Theo quy định tại khoản 4 Điều 14 của Luật năm 2015 thì kể từ ngày 01/7/2016, thông tư của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền địa phương chỉ được quy định TTHC khi được giao trong luật, không phải được giao trong các văn bản dưới luật và phải được giao một cách trực tiếp trong luật, không phải suy luận từ chức năng quản lý nhà nước của các cơ quan.
Thực tế hiện nay một số luật được ban hành trước ngày Luật năm 2015 có hiệu lực giao Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ quy định chi tiết thi hành một hoặc một số nội dung cụ thể, mà không trực tiếp giao quy định TTHC. Trong khi đó, để thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ, ngành cần phải quy định TTHC. Do vậy, để thực hiện nhiệm vụ đã được giao trong các luật ban hành trước ngày 01/7/2016, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước của bộ, ngành, địa phương, các Bộ, ngành, địa phương có thể quy định TTHC trong trường hợp luật giao quy định chi tiết nội dung cụ thể của luật mà phát sinh TTHC.
Trong thời gian tới, để bảo đảm thực hiện nghiêm quy định tại khoản 4 Điều 14 của Luật năm 2015, trường hợp cần giao quy định TTHC thì cơ quan chủ trì soạn thảo dự án luật phải thiết kế rõ nội dung giao quy định về TTHC ngay tại điều, khoản cụ thể của dự thảo luật.
Tiếp tục theo dõi, thu thập phản ánh, kiến nghị
Về việc sửa đổi, bổ sung quy định về TTHC trong thông tư của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, văn bản quy phạm pháp luật của địa phương, khoản 4 Điều 172 của Luật năm 2015 có quy định chuyển tiếp như sau: “Những quy định về TTHC trong văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan, người có thẩm quyền quy định tại khoản 4 Điều 14 của Luật này ban hành trước ngày Luật này có hiệu lực thì tiếp tục được áp dụng cho đến khi bị bãi bỏ bằng văn bản khác hoặc bị thay thế bằng TTHC mới”.
Như vậy, khoản 4 Điều 172 của Luật năm 2015 đã quy định rõ để áp dụng thống nhất. Thực tiễn công tác quản lý nhà nước của Bộ, ngành, địa phương có thể phát sinh nhu cầu sửa đổi, bổ sung một số nội dung của TTHC đã ban hành. Tuy nhiên, việc sửa đổi, bổ sung này chỉ được thực hiện nếu không làm phát sinh TTHC mới ngoài phạm vi TTHC được luật giao và không làm phức tạp thêm TTHC đang áp dụng.
Thời gian tới, để thực hiện nghiêm Luật năm 2015, Bộ Tư pháp đề nghị các Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tiếp tục rà soát các quy định TTHC đã ban hành để có lộ trình bãi bỏ theo thẩm quyền hoặc đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành văn bản quy phạm pháp luật để quy định về các TTHC đó.
Bộ Tư pháp cũng sẽ tiếp tục theo dõi, thu thập phản ánh, kiến nghị của các Bộ, ngành, địa phương về khó khăn vướng trong quá trình thực hiện Luật năm 2015 để chuẩn bị sơ kết hai năm thi hành Luật, trên cơ sở đó nghiên cứu, đề xuất phương án xử lý phù hợp.