Đắk Nông: Nỗ lực thực hiện hiệu quả các chính sách về đất cho đồng bào dân tộc thiểu số

Nhiều chuyển biến tích cực

Đắk Nông là một trong 5 tỉnh thuộc khu vực Tây Nguyên có hơn 40 dân tộc cùng sinh sống. Trong đó, gần 213.000 người là đồng bào DTTS, chiếm 31% dân số toàn tỉnh. Nhiều năm qua, Đắk Nông đã và đang nỗ lực thực hiện chính sách hỗ trợ đất sản xuất, đất ở, nhà ở cho các hộ đồng bào dân DTTS nhằm giúp đời sống của người dân ngày một ổn định và phát triển hơn.

Đảng bộ tỉnh Đắk Nông cũng xác định, công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc phải luôn được xem là nhiệm vụ và trách nhiệm thường xuyên của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân, các chương trình phát triển kinh tế - xã hội trong vùng đồng bào DTTS cần được ưu tiên nguồn lực để xây dựng, thực hiện.

Thực hiện chính sách phát triển kinh tế - xã hội các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp tỉnh Đắk Nông đã có sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, quyết liệt, chủ động, có trọng tâm, trọng điểm. Từ đó, góp phần tạo sự đoàn kết, đồng thuận cao của cả hệ thống chính trị cùng các tầng lớp nhân dân trong tỉnh. Hơn nữa, nhân dân tại địa phương cũng nỗ lực phấn đấu vượt qua khó khăn, thách thức, góp phần quan trọng thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển chung của Đắk Nông và các mục tiêu, chỉ tiêu thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia. Nhờ đó, diện mạo vùng đồng bào DTTS và miền núi có nhiều chuyển biến tích cực; Kết cấu hạ tầng KT - XH từng bước được hoàn chỉnh; Đáp ứng nhu cầu sản xuất và dân sinh ngày càng cao, thu nhập của đồng bào DTTS được nâng lên từng bước.

Hiện, Đắk Nông đang nỗ lực thực hiện chính sách phát triển kinh tế - xã hội với mục tiêu cụ thể. Trong đó, có nội dung "Giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt". Với mục tiêu hỗ trợ hộ đồng bào DTTS nghèo; Hộ nghèo dân tộc Kinh sinh sống tại xã đặc biệt khó khăn, thôn đặc biệt khó khăn chưa có đất ở, nhà ở hoặc có nhà ở tạm, dột nát được hỗ trợ đất ở, xây dựng nhà ở bảo đảm 3 cứng.

Ngày 14/6/2023, UBND tỉnh Đắk Nông đã ban hành Kế hoạch số 366/KH-UBND, đề ra mục tiêu cụ thể để thực hiện: Giảm tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào DTTS và miền núi là 5%. Giải quyết nhu cầu cấp thiết của hộ DTTS; Trong đó, giải quyết đất ở 154 hộ; Giải quyết nhà ở 163 hộ; Hỗ trợ đất sản xuất và chuyển đổi nghề 391 hộ; Triển khai thực hiện 9 dự án Quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư, khi hoàn thành bố trí, sắp xếp ổn định tại chỗ cho 7.831 hộ…

Được biết, tại Đắk Nông tập trung ở 2 huyện khó khăn nhất là Đắk Glong và Tuy Đức. Từ 2022 đến hết quý I/2023, toàn tỉnh đã hỗ trợ nhà ở cho 18 hộ; Chuyển đổi nghề cho 20 hộ; Hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 42 hộ; Mở 4 lớp xóa mù chữ trên địa bàn huyện Tuy Đức và Đắk Glong; Đào tạo nghề giải quyết việc làm cho 868 lao động...

Tại công văn 161-CV/BCSĐ, Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh Đắk Nông đánh giá: Việc triển khai thực hiện các chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất đã giải quyết nhu cầu thiết yếu của đồng bào DTTS. Qua đó, giúp người dân có chỗ ở ổn định và phát triển sản xuất, góp phần nâng cao đời sống, thu nhập, xoá đói giảm nghèo, phát triển KT - XH, bảo đảm quốc phòng, an ninh trên địa tỉnh.

Nỗ lực gỡ vướng mắc

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện các chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất cho đồng bào DTTS tại Đắk Nông còn gặp nhiều khó khăn vướng mắc như: Qũy đất thực hiện hỗ trợ của các địa phương ngày càng hạn chế; Định mức kinh phí hỗ trợ đất ở, đất sản xuất còn thấp; Tình trạng dân di cư tự do vào địa bàn tỉnh còn nhiều; Công tác quy hoạch, quản lý đất đai nói chung còn bất cập. Đồng bào DTTS còn thiếu đất ở, đất sản xuất nhưng nhiều hộ lại sinh sống trên đất lâm nghiệp nên không đủ điều kiện theo quy định của pháp luật về đất đai để thực hiện các chính sách hỗ trợ. Mặt khác, một số chính sách sau khi được triển khai thực hiện chưa bố trí đủ và kịp thời nguồn kinh phí để tổ chức thực hiện.

Điển hình như huyện Đắk Glong, là địa phương có 30 dân tộc cùng sinh sống, trong đó đồng bào DTTS chiếm khoảng 60% dân số. Toàn huyện có 4.545 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 25,68%. Thực hiện Chính sách phát triển kinh tế - xã hội cho vùng đồng bào DTTS và miền núi, năm 2022 huyện Đắk Glong xét duyệt 40 hộ được hỗ trợ đất ở, 50 hộ được hỗ trợ xây nhà ở, 63 hộ được hỗ trợ đất sản xuất với tổng kinh phí 5,3 tỷ đồng. Năm 2023, huyện Đắk Glong tiếp tục được duyệt hỗ trợ đất ở cho 46 hộ, nhà ở cho 70 hộ và đất sản xuất cho 17 hộ với tổng kinh phí 5,4 tỷ đồng. Tuy nhiên các hộ có đất ở hiện tại lại nằm trong khu vực quy hoạch phát triển du lịch nên các hộ dân chưa được xóa nhà dột nát. Ngoài ra, xã Đắk Plao, Đắk Som cũng nằm trong phân khu chức năng phát triển du lịch, còn xã Đắk Ha, Quảng Sơn lại thuộc ranh giới quy hoạch vùng khoáng sản bô xít nên chưa thể giải quyết hỗ trợ cho người dân.

Ông Trần Nam Thuần, Chủ tịch UBND huyện Đắk Glong chia sẻ: Khó khăn lớn nhất của huyện là hiện nay quỹ đất để hỗ trợ giải quyết vấn đề đất ở, đất sản xuất không còn. Nếu không giải quyết được đất ở thì cũng khó hỗ trợ được nhà ở cho người dân. Để giải quyết đất ở cho người dân, huyện làm việc với các xã, tích cực vận động người thân (bố, mẹ, anh chị em ruột) cho tặng đất. Sau đó, huyện sẽ kiến nghị các cấp có thẩm quyền tạo điều kiện, xem xét cấp Giấy CNQSDĐ theo đúng quy định của pháp luật, rồi hỗ trợ người dân xây dựng nhà ở.

Tương tự, năm 2022, huyện Tuy Đức đã ban hành quyết định phê duyệt danh sách đối tượng thụ hưởng hỗ trợ nhà ở là 49 hộ; đất ở 40 hộ; đất sản xuất 62 hộ; chuyển đổi nghề 40 hộ;... Tuy nhiên, UBND huyện Tuy Đức cũng đang gặp khó khi một số xã không còn quỹ đất để cấp cho các hộ thiếu đất ở, đất sản xuất.

Còn ông Lê Văn Chiến, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông cho biết: Tỉnh đã đề nghị các địa phương tiến hành rà soát các loại đất để cấp, hỗ trợ cho các đối tượng trong dự án. Có thể tính đến phương án thu hồi những diện tích đất bị lấn chiếm, đất giao cho doanh nghiệp nhưng hoạt động không hiệu quả hoặc xảy ra sai phạm để chuyển đổi cấp cho người dân. Quá trình triển khai thực hiện, các địa phương và sở, ngành liên quan nên linh động, không cứng nhắc, tích cực giải quyết tháo gỡ vướng mắc để làm cho được, tạo điều kiện để người dân hưởng lợi cao nhất...

Để tiếp tục giải quyết tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất và triển khai thực hiện có hiệu quả các chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất cho hộ đồng bào DTTS, UBND tỉnh Đắk Nông đã triển khai các giải pháp như: Tiếp tục thực hiện tốt công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đai, quy hoạch bố trí dân cư, quy hoạch nông thôn mới... làm cơ sở cho việc cấp đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số. Công tác quản lý, bảo vệ, khôi phục và phát triển rừng bền vững được chú trọng thực hiện; nâng cao tỉ lệ che phủ rừng giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Các địa phương tập trung thực hiện nhiệm vụ ổn định dân di cư tự do và quản lý, sử dụng tốt đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường. Qua đó, giải quyết nhu cầu đất sản xuất cho người dân; Gắn với việc giao khoán, quản lý bảo vệ rừng, trồng rừng, phát triển lâm nghiệp bền vững, tạo điều kiện cho người dân có công ăn việc làm, tăng thu nhập, ổn định cuộc sống.

Việc tháo gỡ vướng mắc về giải quyết đất ở, đất sản xuất của đồng bào DTTS có ý nghĩa rất lớn, không chỉ giải quyết nhu cầu cấp bách về đất ở, đất sản xuất cho đồng bào, mà còn thi hành phù hợp, hiệu quả hơn chính sách, pháp luật đất đai hướng tới phát triển bền vững./.