CCTTHC, ứng dụng tốt công nghệ thông tin (CNTT) trong kiểm tra, kiểm soát người, phương tiện qua cửa khẩu, giúp cho nhiệm vụ quản lý biên giới chặt chẽ, nhanh chóng và chính xác hơn, giúp cho công tác đối ngoại biên phòng đạt hiệu quả cao, góp phần xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị và phát triển.
Đột phá trong cải cách thủ tục hành chính cửa khẩu đất liền
Lực lượng BĐBP phụ trách, quản lý, kiểm tra, kiểm soát xuất nhập cảnh (XNC) tại 238 cửa khẩu. Trong đó, có 206 cửa khẩu, lối mở, đường qua lại trên biên giới đất liền và 36 cửa khẩu cảng. BĐBP là đơn vị duy nhất của quân đội tham gia triển khai Cơ chế một cửa quốc gia.
Quốc phòng là một trong 9 Bộ kết nối Cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN. BĐBP cũng đã chủ động, tích cực phối hợp với Tổng cục Hải quan và các bộ, ngành có liên quan triển khai đồng bộ, góp phần thúc đẩy hoàn thành kết nối Cổng thông tin một cửa quốc gia, một cửa ASEAN.
Việc ứng dụng CNTT hiện đại, tốc độ xử lý cao, có khả năng kết nối trung tâm xử lý dữ liệu chuyên ngành cửa khẩu giữa Bộ Tư lệnh BĐBP với các Bộ, ngành có liên quan đã tạo nhiều đột phá, giúp cho việc chia sẻ dữ liệu liên quan đến công tác xuất, nhập cảnh luôn được đồng bộ, thống nhất.
Hiện Bộ Tư lệnh BĐBP đã tập trung đầu tư, triển khai hiệu quả trung tâm quản lý XNC tại 25 cửa khẩu quốc tế; 29 đường truyền dữ liệu tốc độ cao; 130 hộp thư điện tử; trang bị hơn 3.000 loại trang thiết bị, phương tiện hiện đại, đồng bộ cho các cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu chính và cửa khẩu cảng trọng điểm.
Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trong toàn lực lượng đổi mới và cải cách triệt để về phương pháp, lề lối, tác phong công tác, nâng cao văn hóa ứng xử giao tiếp, làm việc trong thực hiện nhiệm vụ kiểm soát XNC tại cửa khẩu...
Trên tuyến biên giới đất liền, Bộ Tư lệnh BĐBP đã áp dụng các mô hình, cách làm hết sức sáng tạo và hiệu quả trong CCHC tại hệ thống các cửa khẩu quốc tế và cửa khẩu chính.
Từ mô hình “Một cửa, một điểm dừng” tại cặp cửa khẩu quốc tế Lao Bảo (Việt Nam) - Đen Sa Vẳn (Lào) theo Hiệp định GMS được triển khai vào năm 2015, được đánh giá là bước đột phá thành công về CCHC, BĐBP đã nghiên cứu ứng dụng Cổng kiểm soát XNC tự động gắn với hệ thống camera giám sát tại cửa khẩu quốc tế Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh, cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, tỉnh Lạng Sơn và cửa khẩu quốc tế Lào Cai, tỉnh Lào Cai.
Hệ thống được tích hợp những công nghệ hiện đại như nhận dạng sinh trắc học bằng vân tay và hình ảnh, tự động hóa các bước trong quy trình thực hiện thủ tục XNC. Thời gian làm thủ tục cho một hành khách từ 30 giây giảm xuống chỉ còn 7 - 12 giây, vừa lưu trữ được dữ liệu, hình ảnh của hành khách phục vụ công tác nghiệp vụ, tạo được hình ảnh hiện đại của cửa khẩu. Hiện, mô hình này đang được tiến hành triển khai mở rộng tại 17 đơn vị cửa khẩu trọng điểm.
Bộ Tư lệnh BĐBP đã triển khai kiểm soát mã vạch đối với Giấy thông hành cư dân biên giới tuyến Việt Nam - Trung Quốc. Người dân đăng ký thông tin nhân thân vào hệ thống của BĐBP, hệ thống sẽ mã hóa dưới dạng mã vạch và được dán lên Giấy thông hành.
Cán bộ sử dụng đầu đọc mã vạch để đọc thông tin của khách và nhập vào phần mềm kiểm soát XNC, thực hiện 10 ngày kiểm chứng một lần. Nhờ đó, rút ngắn thời gian từ 1 phút xuống còn 15 - 20 giây/người, không bị sai sót khi nhập dữ liệu.
Tại các cửa khẩu đường bộ, đã bỏ tờ khai XNC tại 24 cửa khẩu quốc tế, thời gian làm thủ tục của một khách từ 5 phút xuống còn 1 phút và đối với phương tiện giảm từ 45 phút xuống còn 5 phút. Từ những đột phá trong CCHC gắn với ứng dụng CNTT, đã thu hút được khách du lịch, nhà đầu tư đến Việt Nam, được chính quyền và nhân dân các tỉnh biên giới ủng hộ, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh chính trị, an ninh - quốc phòng của đất nước.
Tiết kiệm thời gian, loại bỏ phiền hà trong cải cách thủ tục hành chính cửa khẩu cảng biển
Đại tá Đỗ Ngọc Toàn, Cục trưởng Cục Cửa khẩu BĐBP cho biết, nếu như trước đây, thủ tục cho 1 chuyến tàu đến, rời cảng theo phương thức thủ công phải mất từ 3 đến 5 giờ để khai báo và chờ hoàn thành thủ tục biên phòng thì hiện nay, người làm thủ tục có thể thực hiện khai báo và nhận kết quả tại bất cứ địa điểm nào có internet, cùng một lúc có thể thực hiện cho nhiều tàu và quy trình được hoàn thành trước khi tàu đến cảng, rời cảng.
Việc tiến hành CCTTHC trong lĩnh vực quản lý biên giới quốc gia đã góp phần công khai, minh bạch, đơn giản hóa và loại bỏ những thủ tục rườm rà, chồng chéo, giảm các loại giấy tờ không cần thiết, rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục biên phòng của người, phương tiện XNC. Qua đó, tiết kiệm thời gian đi lại, chi phí cho cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp, đồng thời loại bỏ những tiêu cực, phiền hà của cán bộ làm công tác XNC.
Tại các tuyến cửa khẩu cảng đã bãi bỏ 15 thủ tục hành chính không còn phù hợp, giảm từ 9 loại giấy tờ cho một người làm thủ tục XNC xuống còn 5 loại; thời gian hoàn thành thủ tục đối với một chuyến tàu từ 60 đến 90 phút còn 15 phút.
Bên cạnh đó, Bộ Tư lệnh BĐBP chỉ đạo niêm yết công khai, minh bạch các thủ tục biên phòng, cũng như chế độ thu, nộp các loại phí, lệ phí XNC, bảo đảm cho người dân, doanh nghiệp nắm bắt các thông tin liên quan đến thủ tục biên phòng và các quy định của pháp luật về XNC.
Hiện đã có gần 500 doanh nghiệp đăng ký tham gia thực hiện thủ tục Biên phòng điện tử, 100% hãng tàu, chủ tàu đã tiến hành kê khai thủ tục trên hệ thống mạng điện tử quốc gia. Tổng số tàu, thuyền XNC, quá cảnh là 74.023 lượt, tổng số người XNC là trên 3 triệu lượt.
Trên các cửa khẩu biên giới, cảng biển, BĐBP luôn phải đối mặt với nhiều hoạt động của các loại tội phạm như: buôn bán, vận chuyển ma túy, vũ khí, tiền giả, buôn bán phụ nữ, trẻ em, buôn lậu, gian lận thương mại. Đặc biệt là, các loại tội phạm sử dụng hộ chiếu, giấy tờ giả để XNC qua cửa khẩu... gây khó khăn cho BĐBP trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia.
Nhờ tinh thông nghiệp vụ, lực lượng làm nhiệm vụ tại cửa khẩu đã kịp thời phát hiện các hành vi sử dụng hộ chiếu quá hạn tạm trú, không có thị thực, sử dụng hộ chiếu người khác để xuất cảnh, mất hộ chiếu, qua lại biên giới không làm thủ tục XNC, sử dụng hộ chiếu có dấu kiểm chứng giả, thuyền viên đi bờ quá thời gian quy định, lên xuống tàu không có giấy phép... các đơn vị cửa khẩu đã chủ động phối hợp lực lượng chức năng phát hiện, ngăn chặn các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại qua các cửa khẩu và lối mở trên biên giới.
