Đầu Xuân lễ đền Rồng – đền Nước, mong một năm tươi tốt, an lành

Tọa lạc tại thôn Nghĩa Đụng, xã Hà Long (Hà Trung, Thanh Hóa) một vùng đất cổ địa linh nhân kiệt, cụm di tích đền Rồng – đền Nước là một địa chỉ văn hóa tâm linh nổi tiếng linh thiêng với tín ngưỡng thờ Mẫu, được người dân và du khách gần xa chiêm bái, nhất là mỗi dịp Tết đến Xuân về.

Với địa thế “hậu tựa sơn, tiền đạp thủy”, đền Rồng là một danh lam thắng cảnh tuyệt đẹp nằm tựa lưng vào dãy núi Rồng sừng sững với rừng cây rậm rạp xanh um. Ngôi đền cổ linh thiêng này soi bóng xuống con suối trước mặt, nước suối xanh trong vắt, quanh năm nước đầy ăm ắp và tĩnh lặng như một cái giếng nên đoạn suối trước đền Rồng được người dân đặt tên gọi là giếng Tiên.

Con suối kỳ lạ này còn có tên gọi khác là suối Thần (suối cá thần) vì có đến hàng ngàn con cá to nhỏ các loại mỗi khi người thì bơi ra từ lòng núi rồi lại thong thả bơi vào khe núi.

Cổng vào đền Rồng.

Đền Rồng là nơi thờ Mẫu Thượng Ngàn, còn được gọi là Lâm Cung Thánh Mẫu, hay Mẫu Đệ Nhị, cai quản miền rừng núi, gắn bó với con người cùng cỏ, cây, chim, thú. Tên gọi đền Rồng là do ngôi đền tọa lạc ở vị trí ngay sát chân núi Rồng.

Cách đền Rồng khoảng 500m, men theo dòng suối Thần có con đường nhỏ quanh co uốn lượn mềm như dải lụa là đến ngôi đền Nước. Ngôi đền cổ này nằm ngay đầu nguồn nước của suối Thần nên có tên gọi là đền Nước.

Đền Nước thờ Mẫu Thoải, còn gọi là Thủy cung Thánh Mẫu, hay Mẫu Đệ Tam, cai quản vùng sông nước, trông coi việc sông, biển, làm mưa, chống hạn, chống lũ lụt. Vì hai ngôi đền nằm gần nhau nên nhân dân gọi tên chung là đền Rồng - đền Nước. Hiện cụm di tích đền Rồng - đền Nước đã được xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh từ năm 1993.

Chính điện đền Rồng.

Ngôi đền quanh năm xanh mát dưới những bóng cây cổ thụ.

Theo truyền thuyết, các vị thánh Mẫu được thờ trong hai ngôi đền ngoài vai trò trông coi cai quản rừng núi, sông biển thì các vị nữ Thánh còn có công cứu giúp các vị tướng lĩnh và nhà vua đi chinh chiến dẹp giặc.

Tương truyền vào những năm chống quân Minh xâm lược, các vị Thánh Mẫu đã nhiều lần báo mộng cho nghĩa quân Lam Sơn cùng chủ soái Lê Lợi thoát được hiểm nghèo khi bị quân địch vây giáp và những báo mộng để Lê Lợi ra kế sách tiêu diệt quân xâm lược. Với công trạng đó, nhà Lê đã ban 05 đạo sắc phong cho đền Rồng.

Hai "ông voi" bằng đá chầu trước cửa đền.

Trong cuộc kháng chiến chống quân Thanh, khi Quang Trung tiến quân ra Bắc đại phá quân Thanh, trên đường dừng chân nghỉ lại bên đền thiêng cũng được các bị thần báo mộng cho vị quân vương những quốc sách để thần tốc bách chiến bách thắng quân xâm lược. Ngày khải hoàn, vua Quang Trung cũng đã ban một đạo sắc phong cho đền Rồng. Đến thời nhà Nguyễn, vua Minh Mạng cũng sắc phong một lần cho ngôi đền thiêng để tạ ơn thần Rồng, thần Nước đã bảo quốc, hộ dân.

Hiện nay cụm di tích đền Rồng - đền Nước là nơi thờ tự Mẫu Thượng Ngàn và Mẫu Thoải trong hệ thống thờ Mẫu của người Việt. Đây là hai vị Thánh Mẫu bảo hộ, che chở cho cuộc sống của nhân dân được ấm no, bình an, hạnh phúc. Huyền thoại, huyền tích về các nữ thần đã hóa thân vào cuộc sống của nhân dân, bảo vệ sự bình yên và đem lại mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, quốc thái dân an.

Bức phù điêu trước sân.

Rồng chầu mặt nguyệt trên mái ngói âm dương cổ kính.

Mái vòm cổ kính của ngôi đền cổ.

Lễ hội truyền thống đền Rồng - đền Nước được tổ chức vào ngày 24/2 âm lịch hàng năm, với nghi thức rước kiệu linh đình từ đền Rồng sang đền Nước. Lễ hội được diễn ra với mong muốn mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nhân khang vật thịnh.