Một số nội dung còn ý kiến khác nhau
Hôm qua (23/3), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức Hội thảo lấy ý kiến của các DN trong và ngoài nước về dự thảo Luật Viễn thông (sửa đổi). Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế VCCI cho biết, Luật Viễn thông (sửa đổi) dự kiến sẽ được trình Quốc hội cho ý kiến vào Kỳ họp thứ 5 diễn ra vào tháng 5- 6/2023.
“Như vậy, thời gian không còn nhiều, trong khi theo phản ánh của DN, bên cạnh những thủ tục hành chính mới phát sinh, dự thảo còn có những qui định có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động đầu tư, kinh doanh của các DN trong vào ngoài lĩnh vực viễn thông, và chưa thực sự nắm bắt những xu hướng phát triển công nghệ…” - ông Tuấn nói.
Tại Hội thảo, nhiều ý kiến bày tỏ lo ngại về việc dự thảo Luật mở rộng phạm vi áp dụng để điều chỉnh cả các dịch vụ không phải là dịch vụ viễn thông, như: các dịch vụ hội thoại, tin nhắn, hội họp trên các nền tảng Internet, dịch vụ điện toán đám mây và dịch vụ trung tâm dữ liệu (dịch vụ OTT).
Ủng hộ việc xây dựng một môi trường pháp lý nói chung và sửa đổi Luật Viễn thông nói riêng tạo thuận lợi và giúp thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển kinh tế số là rất quan trọng, đại diện Liên minh Internet châu Á (AIC), bà Đào Thị Nga cho rằng dự thảo Luật đã được mở rộng đáng kể về phạm vi quản lý bao gồm cả các ngành không phải là dịch vụ viễn thông, đặt thêm gánh nặng pháp lý cho DN, khiến lợi ích tiềm năng của nền kinh tế số gặp rủi ro bởi những tác động tiêu cực ngoài ý muốn.
Trong khi đó, ông Vũ Tú Thành, Phó Giám đốc điều hành Hội đồng DN Hoa Kỳ - ASEAN (USABC) cho rằng, theo pháp luật các nước và thông lệ quốc tế thì các dịch vụ trên đều không phải là dịch vụ viễn thông nên được điều chỉnh bởi những văn bản pháp luật riêng. “Nếu dự thảo Luật được thông qua, các loại hình dịch vụ trên sẽ phải xin cấp giấy phép viễn thông và chịu sự điều chỉnh như những dịch vụ viễn thông truyền thống. Điều này không phù hợp và sẽ dẫn đến gánh nặng hành chính, làm tăng chi phí hoạt động không cần thiết cho các nhà cung cấp dịch vụ…” - ông Thành nêu ý kiến.
Theo đại diện USABC, các quy định trong dự thảo sẽ tạo nên những “rào cản” đối với đầu tư nước ngoài (ĐTNN) trong lĩnh vực điện toán đám mây và dịch vụ trung tâm dữ liệu – là những dịch vụ vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của một nền kinh tế số. “Sự phát triển của hai loại hình dịch vụ này rất cần huy động mọi nguồn lực bao gồm cả vốn và công nghệ từ mọi thành phần kinh tế, trong đó đặc biệt là từ khu vực ĐTNN. Việc quản lý các dịch vụ này như các dịch vụ viễn thông với những hạn chế về vốn góp của nhà ĐTNN, qui định về cấp phép như đối với dịch vụ viễn thông, hoặc buộc các DN nước ngoài phải ký kết hợp đồng thương mại với DN viễn thông trong nước là những quan ngại lớn của các nhà ĐTNN vào lĩnh vực này” - đại diện USABC phân tích.
Sẵn sàng lắng nghe đóng góp từ doanh nghiệp
Theo Luật sư điều hành Công ty Luật BMVN Trần Mạnh Hùng, việc quản lý các dịch vụ OTT như những dịch vụ viễn thông là bất hợp lý vì các dịch vụ này khác với dịch vụ viễn thông về bản chất. Cụ thể, các dịch vụ như tin nhắn, hội thoại hay hội họp trên các nền tảng Internet (hay còn được gọi là các “dịch vụ OTT”) chỉ có thể được cung cấp trên cơ sở người sử dụng dịch vụ đã kết nối Internet, tức là người sử dụng đã sử dụng dịch vụ viễn thông.
Các dịch vụ OTT được cung cấp trên các nền tảng kỹ thuật số mở, không thu phí, không có số thuê bao và không sử dụng các tài nguyên viễn thông như tần số hay kho số viễn thông như các dịch vụ viễn thông. Vì vậy, các nước trong khu vực và trên thế giới cũng không áp dụng các tiêu chuẩn và quy định điều chỉnh dịch vụ OTT giống như đối với dịch vụ viễn thông truyền thống.
Theo Luật sư Trần Mạnh Hùng, các qui định trong dự thảo Luật như yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ OTT xuyên biên giới phải có hợp đồng thương mại với một nhà cung cấp dịch vụ viễn thông hoặc đặt văn phòng đại diện tại Việt Nam sẽ là những “rào cản” đối với các dịch vụ OTT hoạt động tại Việt Nam.
Đặc biệt, Luật sư Trần Mạnh Hùng nhấn mạnh, những người sử dụng dịch vụ OTT đều đã phải có thuê bao hay quan hệ hợp đồng trực tiếp hoặc gián tiếp với các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông rồi nên không có cơ sở pháp lý hay thực tiễn nào để các nhà cung cấp dịch vụ OTT phải ký một hợp đồng thương mại với các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông.
Đại diện Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ (Amcham), bà Nguyễn Việt Hà, Phó Chủ tịch Amcham Hanoi cũng lo lắng đối với những qui định về dịch vụ điện toán đám mây. Cụ thể, pháp luật về đầu tư và DN hiện không có quy định nào về việc dịch vụ điện toán đám mây là một hoạt động kinh doanh có điều kiện. Các cam kết quốc tế của Việt Nam cũng không có bất kỳ hạn chế nào đối với dịch vụ này. Tuy nhiên, dự Luật lại đang áp đặt một số điều kiện như dịch vụ này phải được cấp giấy phép viễn thông hay hạn chế sở hữu ĐTNN, hay phải lập văn phòng đại diện đối với những dịch vụ điện toán đám mây xuyên biên giới.
Ngoài ra, theo nhiều ý kiến, một xu hướng trong ngành viễn thông đang được nhiều quốc gia trên thế giới quan tâm hiện nay là phát triển dịch vụ viễn thông qua vệ tinh (do những lợi thế về độ bao phủ trong khi không phải đầu tư lắp đặt các hệ thống cáp biển hay đường truyền vốn cần đầu tư lớn và tính ổn định cao) nhưng nội dung này chưa được đưa vào dự thảo Luật.
Do đó, đại diện một số hiệp hội và DN kiến nghị Luật Viễn thông (sửa đổi) cần dự đoán trước xu thế này và có những quy định khuyến khích hoặc cho phép các dịch vụ Internet vệ tinh xuyên biên giới được cung cấp nếu DN cung cấp dịch vụ này có văn phòng đại diện tại Việt Nam hoặc ký kết hợp đồng thương mại với một DN viễn thông trong nước.
Tiếp thu ý kiến tại Hội thảo, đại diện Ban soạn thảo, ông Nguyễn Hồng Thắng, Cục trưởng Cục Viễn thông (Bộ Thông tin và Truyền thông) nhấn mạnh mục đích của việc sửa Luật Viễn thông lần này. Đồng thời cho biết, trong quá trình soạn thảo, BST đã tham khảo pháp luật của một số nước.
Về ý kiến dự thảo điều chỉnh dịch vụ OTT không phải là dịch vụ viễn thông, ông Thắng cho biết, qua tham khảo, có nước cũng đang quan sát, nhưng cũng có nước đã điều chỉnh (Nhật Bản, Hàn Quốc…), hay đang lấy ý kiến (Ấn Độ…), Ban soạn thảo đã mạnh dạn đưa nội dung vào dự thảo Luật.
“OTT là xu thế tất yếu, là nền tảng quan trọng sẽ thay thế dịch vụ viễn thông, nhưng hiện nay chúng ta chưa có luật quản lý. Do vậy, Ban soạn thảo đề nghị các đơn vị đóng góp cung cấp cụ thể các qui định của các nước cũng như thực tế tác động như thế nào ở chuyên ngành cụ thể của mình để Ban soạn thảo có thông tin sâu hơn để điều chỉnh phù hợp. Rất mong ý kiến đóng góp của DN và Ban soạn thảo sẵn sàng lắng nghe” - đại diện Ban soạn thảo cho hay.