Hãng Phim truyện Việt Nam “đổi chủ”: Nghệ sĩ đi lái tàu, thủy thủ đi đóng phim?

(PLO) - Việc Hãng phim truyện Việt Nam được Công ty Vận tải thủy vốn không có kinh nghiệm về lĩnh vực nghệ thuật mua lại khiến các “cây đại thụ” điện ảnh đứng ngồi không yên.  Các nghệ sĩ không hiểu tại sao, Hãng phim truyện Việt Nam phải “bán tháo” cho một công ty “lạc dòng” với nghệ thuật. “Một ngày nào đó, biết đâu nghệ sĩ chúng tôi sẽ phải lái tàu, còn thủy thủ lại đi đóng phim cũng nên”- một nghệ sĩ buông câu hài hước đầy xót xa.

Rất nhiều lo lắng

Hãng phim truyện Việt Nam (VFS) là hãng phim đầu tiên sản xuất phim ở Việt Nam. VFS thành lập năm 1953. Năm 1959, bộ phim “Chung một dòng sông” ra đời đánh dấu viên gạch đầu tiên của dòng phim cách mạng kinh điển. Sau hơn 50 năm tồn tại, hãng đã sản xuất hơn 300 bộ phim trong đó nhiều bộ phim được ví là niềm tự hào của điện ảnh Việt như: “Con chim vành khuyên”, “Vĩ tuyến 17 ngày và đêm”, “Chị Tư Hậu”, “Mối tình đầu”, “Làng Vũ Đại ngày ấy”…

Đáng buồn, một “địa chỉ đỏ” của nền điện ảnh cách mạng Việt Nam với hơn nửa thế kỷ tồn tại, cho ra đời biết bao bộ phim với bao tên tuổi đạo diễn, nhà quay phim, diễn viên đình đám mà bấy lâu nay “sống mòn” thậm chí thua lỗ triền miên. Mỗi năm VFS chỉ sản xuất được 2-3 bộ phim, chủ yếu do Nhà nước đặt hàng và gần như không có hiệu quả về mặt doanh thu. Chỉ tính riêng năm 2013, VFS lỗ 1,3 tỷ đồng và trong 9 tháng đầu năm 2014 thì số lỗ đã lên tới 3,7 tỷ đồng.

Cổ phần hóa là con đường đưa điện ảnh thoát khỏi tư duy bao cấp, phụ thuộc vào “bầu sữa” ngân sách Nhà nước và sống một cách èo uột với những bộ phim làm ra chỉ để… xếp kho. Để thoát khỏi tình trạng này thì cần phải cổ phần hóa, nhưng việc Hãng phim truyện Việt Nam được mua lại bởi Cty Vận tải thủy vốn không có kinh nghiệm về lĩnh vực nghệ thuật, đặc biệt là điện ảnh khiến các “cây đại thụ” điện ảnh lo lắng.  NSND Minh Châu hoang mang không biết điện ảnh sẽ đi về đâu. “Những người mới có thể họ sẽ không làm cho VFS chuyên về điện ảnh nữa, mà sẽ biến tướng thành một cách gì khác nữa thì tôi cũng không biết. Họ sẽ làm ngôi nhà số 4 Thụy Khuê khang trang hơn hay tàn tạ đi, điều đó còn ở phía trước”.

NSND Phạm Nhuệ Giang lo lắng không kém: “Tôi biết, trong giai đoạn hiện nay điện ảnh Nhà nước gặp rất nhiều khó khăn, Nhà nước quan tâm đến truyền hình hơn vì tính phổ cập, nhưng tại sao không chọn một đơn vị nào đó có kinh nghiệm về phim ảnh ở Việt Nam mà lại chọn một công ty mà chỉ cần nghe tên đã biết là không liên quan gì đến nghệ thuật. Nói chung là rất nhiều nghệ sĩ, những người đã cống hiến cho hãng phim đều cảm thấy rất lo lắng”.

 “Chủ mới” sẽ giữ đúng cam kết?

Trước thắc mắc của giới nghệ sĩ cũng như những người quan tâm tới VFS có “chủ mới” là Cty Vận tải thủy chưa từng có kinh nghiệm làm phim, Thứ trưởng Bộ Văn hóa- Thể thao và Du lịch (Bộ VH,TT&DL), ông Huỳnh Vĩnh Ái đã có buổi gặp mặt báo chí để cung cấp thông tin về việc cổ phần hóa VFS. Thứ trưởng Huỳnh Vĩnh Ái khẳng định: “Chỉ có con đường cổ phần hóa mới cứu được thương hiệu Hãng phim truyện Việt Nam và người lao động. Để thương hiệu của cả một ngành điện ảnh Việt phá sản thì đau lòng lắm”. 

Thứ trưởng Huỳnh Vĩnh Ái cũng không quên trấn an, với VFS có lịch sử 56 năm, là “cây đại thụ” của điện ảnh Việt Nam nên Bộ VH,TT&DL không để mất thương hiệu Hãng phim truyện Việt Nam. Tên mới của VFS sau khi cổ phần sẽ là “Cty CP đầu tư và phát triển phim truyện Việt Nam”. Để có “tiếng nói” khi VFS về với “chủ mới”, Bộ VH,TT&DL quyết định giữ lại 20% cổ phần và cử đại diện tham gia vị trí quan trọng từ hội đồng quản trị, ban giám đốc, điều hành, ban giám sát. Nhà nước quản lý thông qua thẩm định kịch bản và tổ chức đấu thầu những tác phẩm điện ảnh có nội dung phù hợp để đặt hàng hoặc chỉ định đặt hàng, giao kế hoạch sản xuất tuỳ theo nhiệm vụ chính trị được giao.

Trả lời cho sự “lệch pha” về chuyên môn, đại diện Bộ VH,TT&DL cho hay, việc lựa chọn nhà đầu tư chiến lược là do VFS họp toàn thể cán bộ công nhân viên cùng  phối hợp với đơn vị tư vấn để xây dựng tiêu chí. Nhà đầu tư chiến lược được lựa chọn cũng đã cam kết và đáp ứng đầy đủ các tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư chiến lược do Bộ VH,TT&DL phê duyệt, trên cơ sở đề xuất của Hãng PTVN sau khi đã lấy ý kiến của tập thể lãnh đạo và Ban Chỉ đạo cổ phần hoá Hãng phim.

Rất nhiều người về việc Cty Vận tải thủy mua VFS với giá “bèo”, rẻ như cho – chỉ hơn 33 tỉ đồng trong khi chưa tính về thương hiệu, khối tài sản như kho đạo cụ vũ khí, kho phim… Và nếu chỉ tính riêng những mảnh “đất vàng” mà VFS đang được sở hữu dưới hình thức được thuê và trả tiền theo năm, bao gồm: 5.443,5m2 đất tại số 4 Thụy Khuê, 904,9m2 đất ở ngõ 151 Hoàng Hoa Thám, 6.382,8m2 đất ở Đông Anh trường quay Cổ Loa, 1.208,72m2 đất ở số 6 Thái Văn Lung, quận 1, TP Hồ Chí Minh – thì có thể thấy đơn vị này đang sở hữu khối tài sản nghìn tỷ. Lý giải vấn đề này, Thứ trưởng Huỳnh Vĩnh Ái lý giải, con số nợ của VFS hiện là hơn 90 tỉ, vốn thực xác định còn 19.7 tỉ. Khi cổ phần hóa không tính giá trị đất, vì theo luật đây là đất thuê của Nhà nước nên khi chuyển cổ phần không được tính giá trị đất. Điều này cũng được áp dụng với tất cả các mảnh đất hiện VFS quản lý.

Với 325 phim của Hãng trong lịch sử 56 năm đều là những tài sản quý của Nhà nước. Nhiều lo ngại khi cổ phần hóa sẽ thuộc về đơn vị mới. Thứ trưởng Huỳnh Vĩnh Ái khẳng định, những phim này, bản gốc đều đang được lưu giữ ở Viện phim Việt Nam và thuộc bản quyền của Nhà nước, vì kinh phí đều do Nhà nước đầu tư, đặt hàng. Nếu đơn vị mới, đang giữ bản sao các bộ phim có nhu cầu khai thác đều phải xin phép Bộ VH-TT&DL.

“Mục tiêu của cổ phần hóa là làm sao để vực dậy được hãng phim. Trong cam kết này nếu Cty Vận tải thủy không thực hiện phải bồi thường thiệt hại; nếu sử dụng đất không đúng mục đích sẽ đề nghị Hà Nội thu hồi.”- Thứ trưởng Huỳnh Vĩnh Ái khẳng định. Nhà đầu tư chiến lược không thực hiện đúng cam kết sẽ bị xử lý theo quy định tại khoản 3 Điều 6 Nghị định số 59/2011/NĐ-CP. 

“Ván đã đóng thuyền”, các nghệ sĩ gạo cội đành giấu sự tiếc nuối, hoang mang, luôn mong mỏi Cty Vận tải thủy giữ đúng cam kết để phát huy “địa chỉ đỏ”- nơi đã sáng tạo ra biết bao tác phẩm kinh điển, đóng góp vô cùng lớn cho sự phát triển của điện ảnh nước nhà./.

Đọc thêm