Nhiệm vụ tìm kiếm, cất bốc, quy tập các hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh ở chiến trường Lào về nước là một chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước và Quân đội ta.
Trong những năm qua các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Đội quy tập mộ liệt sĩ 192 – Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Thừa Thiên Huế đã không quản ngại khó khăn, gian khổ, băng rừng, vượt núi để thực hiện nhiệm vụ này. Họ ra đi với nỗi khát khao cháy bỏng là tìm cho bằng được những đồng đội đã hy sinh đang nằm lại giữa những cánh rừng Trường Sơn để đưa các anh trở về với Tổ quốc với quê Mẹ thân yêu.
Năm nào cũng vậy, cứ đến đầu mùa khô là cán bộ, chiến sĩ Đội 192 lại chuẩn bị tư trang, hành lý khăn gói lên đường để làm nhiệm vụ cao cả là đi tìm kiếm, cất bốc và quy tập hài cốt liệt sĩ, Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh ở Lào đưa về nước.
 |
| Hành trình đi tìm đồng đội của các cán bộ, chiến sĩ Đội 192. |
Thượng tá Nguyễn Văn Hải - Đội trưởng Đội 192 chia sẻ: “Chúng tôi thật vinh dự khi được giao trách nhiệm thiêng liêng và cao cả này. Công việc tìm kiếm và quy tập các liệt sĩ không hề đơn giản và có lúc cần phải có cả sự hy sinh nữa, công việc này ngày càng vất vả hơn do các liệt sĩ của chúng ta hy sinh ở những vùng rừng núi hẻo lánh, có những nơi ít dấu người qua lại nên không còn nhớ được chính xác các vị trí chôn cất. Chúng tôi chỉ biết dựa vào kinh nghiệm của mình, đặc biệt tích cực vận động bà con dân bản cùng tham gia tìm kiếm”.
Có thể nói chặng đường các anh phải vượt qua trong hành trình đi tìm đồng đội hết sức gian nan và muôn vàn vất vả, nào đèo cao, suối sâu, rồi phải sinh hoạt hàng ngày ở những nơi “rừng thiêng nước độc”. Những tên đất, tên làng, những ngọn núi, con sông ở các huyện Tà Ổi, Xù Muồi, Va Phi, Tùm Lan, Lào Ngam, Không Xê Đôn thuộc tỉnh SaLaVan hay các huyện Ka Lừm, Lã Mam, Thà Tèng tỉnh Sê Kông ở nước bạn Lào đã trở thành địa chỉ quen thuộc của các anh đến tìm đồng đội.
Đại tá Nguyễn Hồng Sơn, Ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh khẳng định: “Sự hy sinh của bộ đội và chuyên gia Việt Nam trong chiến tranh giải phóng đất nước Lào là rất lớn và không gì có thể so sánh được.
 |
Vì vậy nhiệm vụ của thế hệ chúng tôi phải có trách nhiệm tìm kiếm, cất bốc hài cốt của những người đi trước về quê hương càng sớm càng tốt để không phụ lòng mong mỏi hàng ngày, hàng đêm của những người thân các liệt sĩ. Đảng, Nhà nước đã giao cho chúng tôi nhiệm vụ thiêng liêng và cao cả này, vì vậy cho dù gian khổ, hy sinh chúng tôi cũng sẽ quyết tâm hoàn thành sứ mệnh này”.
Chiến tranh đã lùi xa hơn 40 năm, điều này đồng nghĩa với việc công tác quy tập mộ liệt sĩ đã khó càng khó hơn. Bởi thông tin về địa điểm, địa hình ngày càng thay đổi, những đồng đội người còn, người mất, người không còn nhớ chính xác mộ phần. Tuy nhiên, với tấm lòng tri ân, các cán bộ, chiến sĩ Đội 192 đã không quản ngại gian nan, vất vả, thậm chí nguy hiểm tính mạng để hoàn thành việc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ từ những thông tin nhỏ nhất.
Tuy chỉ mới qua 2 mùa tham gia tìm kiếm nhưng Trung úy Phan Hồng Phong - nhân viên quy tập Đội 192 đã thấm nhuần được những khó khăn, song anh luôn lạc quan: “Dù vất vả tới đâu chúng tôi cũng chịu được hết, miễn làm sao có thể tìm cho được các liệt sĩ để đưa các bác, các chú trở về với Tổ quốc, với gia đình, với quê hương. Chúng tôi luôn tự bảo nhau là nếu còn một nguồn tin sẽ còn đi tìm, dù cho phải vất vả đến đâu cũng không nản chí”.
Còn Đại úy Trần Ngọc Nghĩa, người đã trải qua hơn 5 mùa đi tìm kiếm các hài cốt liệt sĩ trên đất nước bạn Lào tâm sự: “Tôi nhớ có lần vào bản Cù Tài – huyện Sù Muồi, lúc mới vào tới nơi trời bắt đầu mưa to, gió lớn làm nước sông, suối dâng cao không thể quay trở về được. Vậy là anh em phải ngủ lại mấy ngày giữa rừng trong điều kiện gạo hết không đủ nấu cơm, thức ăn cũng hết. Anh em chúng tôi phải ăn cháo trắng cầm cự mấy ngày trời chờ nước rút mới trở ra được”.
 |
Thật khó để kể hết những vất vả, gian nan trong hành trình đi tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ của các cán bộ, chiến sỹ Đội 192. Suốt 26 năm qua, các anh đã đi qua hơn 800 bản làng xa xôi ở 8 huyện thuộc tỉnh SaLaVan và 3 huyện thuộc tỉnh Sê Kông tìm kiếm hàng ngàn vị trí và đã cất bốc được trên 800 hài cốt liệt sĩ đưa về nước.
Tuy vẫn còn rất nhiều các hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam đã hy sinh đang còn nằm lại trên đất nước bạn Lào nhưng công lao mà cán bộ, chiến sĩ Đội 192 đã miệt mài tìm kiếm trong những năm qua rất đáng ghi nhận. Các anh đã góp phần tô thắm thêm hình ảnh của những người lính Cụ Hồ trong thời kỳ đổi mới, những người luôn sẵn sàng hy sinh vì đồng đội, vì Tổ quốc thân yêu.
