Qua đó, thể hiện sự nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân; sự tri ân sâu sắc công lao to lớn của các anh hùng liệt sĩ; đáp ứng một phần nguyện vọng của thân nhân, gia đình liệt sĩ và nhân dân trong cả nước; góp phần củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, Quân đội.
Triển khai tích cực, đồng bộ, hiệu quả
Từ năm 2013 đến nay, công tác TKQT HCLS luôn được các cấp, các ngành, các đơn vị, địa phương quán triệt và triển khai tích cực, đồng bộ, có hiệu quả. Ban Chỉ đạo 515 các cấp đã tăng cường công tác chỉ đạo, hướng dẫn, phối hợp triển khai thực hiện; công tác thông tin, tuyên truyền được đẩy mạnh.
Đã có nhiều cố gắng trong rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ, kết luận địa bàn, lập bản đồ TKQT HCLS. Từ đó xây dựng kế hoạch, tổ chức khảo sát, tìm kiếm, quy tập đạt kết quả tốt, hoàn thành mục tiêu đề ra, bảo đảm an toàn và mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế về TKQT HCLS. Kết quả đạt được có ý nghĩa chính trị - xã hội, nhân văn sâu sắc, đáp ứng nguyện vọng và tạo sự gắn kết giữa các lực lượng TKQT HCLS với thân nhân và gia đình liệt sĩ.
Trung tướng Dương Đình Thông, Chính ủy Bộ Tư lệnh Quân khu 1 cho biết, thời gian qua, Ban Chỉ đạo 515 Quân khu 1 đã chỉ đạo Ban Chỉ đạo 515 các tỉnh trên địa bàn Quân khu và các cơ quan, đơn vị có liên quan thực hiện có hiệu quả Đề án TKQT và xác định danh tính HCLS trên địa bàn.
Kết quả, đã rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách 29.910 liệt sĩ của các tỉnh, đơn vị, địa phương thuộc Quân khu quản lý; rà soát 314 nghĩa trang liệt sĩ với tổng số mộ liệt sĩ là 37.483 (trong đó, 18.580 mộ có đủ thông tin; 14.115 mộ có một phần thông tin và 4.788 mộ chưa có thông tin).
Các địa phương trên địa bàn đã hoàn thành công tác kết luận địa bàn, lập bản đồ TKQT HCLS ở cấp thôn, cấp xã và đang tiếp tục hoàn thành ở cấp huyện và cấp tỉnh.
Năm 2019 và 6 tháng đầu năm 2020, Ban Chỉ đạo 515 các cấp đã tiến hành khảo sát 20 khu vực, tổ chức tìm kiếm, quy tập được 54 HCLS. Đồng thời, đã tiến hành xác định được danh tính của 11 HCLS bằng phương pháp thực chứng và giám định ADN. Việc đón tiếp thân nhân liệt sĩ đi thăm viếng, tìm mộ liệt sĩ luôn được đảm bảo chu đáo, thể hiện sự trân trọng đối với gia đình các anh hùng liệt sĩ.
Thiếu tướng Trần Ngọc Tuấn, Phó Chính ủy, Trưởng ban Chỉ đạo 515 Quân khu 2 cho biết, từ năm 2019 đến nay, toàn Quân khu 2 đã tìm kiếm, quy tập được 104 HCLS. Cụ thể: Ở địa bàn Quân khu 2 là 64 HCLS, bên nước bạn Lào là 40 HCLS (trong đó, có danh tính là 11 HCLS, chỉ có tên là 3 HCLS, chưa biết danh tính là 90 HCLS).
Đặc biệt, các đơn vị đã phối hợp chặt chẽ với ngành lao động, thương binh và xã hội, gia đình thân nhân liệt sĩ thực hiện tốt công tác bàn giao hồ sơ, HCLS đã tìm kiếm, quy tập được (HCLS chưa xác định danh tính đều được lấy mẫu hài cốt phục vụ giám định ADN).
Hiện các địa phương kịp thời củng cố kiện toàn, bổ sung Ban Chỉ đạo 515 các cấp, xây dựng quy chế hoạt động, kế hoạch, hướng dẫn, tổ chức triển khai thực hiện bảo đảm kịp thời sát với tình hình thực tiễn; chỉ đạo tốt việc tìm kiếm, quy tập HCLS trong và ngoài nước; triển khai việc thực hiện lập bản đồ tìm kiếm, quy tập HCLS bảo đảm tiến độ; xác minh, kết luận thông tin chính xác tìm kiếm, quy tập và an táng liệt sĩ bảo đảm nghiêm túc, trọng thể, phù hợp với phong tục tập quán của từng địa phương.
Đẩy mạnh xác định HCLS còn thiếu thông tin bằng phương pháp thực chứng
Bằng sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, tỉnh Bình Thuận đã quy tập, đưa về an táng, chăm sóc trong các nghĩa trang liệt sỹ tỉnh, huyện được trên 6.531 liệt sỹ; bàn giao cho gia đình, dòng họ quản lý trên 2.326 liệt sỹ. Tuy nhiên, đến nay, trên địa bàn tỉnh vẫn còn khoảng 1.348 liệt sĩ chưa tìm thấy mộ.
Đại tá Nguyễn Tuấn Hải - Phó Chủ nhiệm Chính trị Bộ CHQS tỉnh Bình Thuận cho biết, theo danh sách có 12.504 liệt sỹ đang được ngành Lao động - Thương binh và Xã hội(LĐ,TB&XH) thực hiện chế độ.
Bộ CHQS tỉnh đã phối hợp với Sở LĐ,TB&XH tỉnh trích xuất, phân tách và chuyển giao cho 124 xã, phường thị trấn để tiến hành rà soát, kiểm tra, đối chiếu với danh sách liệt sỹ từng xã, phường, thị trấn đang quản lý thực tế, xác định cụ thể những trường hợp còn thiếu những trường hợp địa phương không quản lý... bằng nhiều hình thức, biện pháp như thông qua thân nhân, người thờ cúng liệt sỹ và những đồng đội đã từng chiến đấu với liệt sỹ, những người thân lớn tuổi của gia đình để tiến hành rà soát, bổ sung thông tin của từng liệt sỹ. Đến nay tổng số liệt sỹ đã được rà soát bổ sung, hoàn thiện đạt tỷ lệ 93,9%.
Tuy nhiên, chiến tranh đã lùi xa, địa hình, địa vật có nhiều thay đổi; các nhân chứng lịch sử người còn, người mất, trí nhớ suy giảm; hàng ngàn héc - ta đồi, núi vẫn còn sót lại bom, mìn…, việc xác định thông tin để khảo sát, TKQT HCLS gặp nhiều khó khăn. Do đó, hiện nay còn nhiều liệt sĩ chưa tìm kiếm, cất bốc và quy tập được. Đây là nỗi băn khoăn trăn trở lớn của Đảng, Nhà nước, cán bộ, chiến sĩ các lực lượng vũ trang và nhân dân ta.
Ông Ngô Văn Duy - Phó Giám đốc Sở LĐ,TB&XH tỉnh Bình Thuận cho biết, trong quy tập hài cốt liệt sỹ, việc xác định danh tính hài cốt liệt sỹ vẫn còn rất nhiều khó khăn. Đối với phương pháp phân tích ADN, hài cốt liệt sỹ đã được chôn cất nhiều năm, đã phân hủy nhiều, gây khó khăn trong việc phân tích.
Đối tượng lấy mẫu sinh phẩm để đối chứng hiện đã tuổi cao, sức yếu; nhiều trường hợp không còn thân nhân để lấy mẫu đối chiếu. Bên cạnh đó, việc quản lý, lưu trữ hồ sơ, thông tin về liệt sỹ và mộ liệt sỹ chưa thật sự hoàn thiện cũng là một trở ngại khiến việc triển khai xác định thông tin hài cốt liệt sỹ bằng phương pháp thực chứng (khớp nối thông tin về liệt sỹ, thông tin gia đình liệt sỹ và bia mộ của liệt sỹ đó) gặp nhiều khó khăn.
Tại Hội nghị Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ TKQT và xác định HCLS còn thiếu thông tin năm 2020; đề ra phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm năm 2021 do Ban Chỉ đạo quốc gia về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ (Ban Chỉ đạo quốc gia 515) tổ chức, Thượng tướng Lê Chiêm, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Phó trưởng ban Ban Chỉ đạo quốc gia 515 yêu cầu, về phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong năm 2021, Ban Chỉ đạo 515 các cấp cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về nhiệm vụ TKQT và xác định HCLS còn thiếu thông tin. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị để thực hiện tốt hơn các nhiệm vụ này.
Các địa phương, đơn vị cần bám sát tình hình thực tiễn, triển khai thực hiện nhiệm vụ TKQT và xác định HCLS còn thiếu thông tin một cách linh hoạt, sáng tạo, có các giải pháp cụ thể, phù hợp. Trong đó trọng tâm tổ chức TKQT HCLS ở địa bàn trong nước và xác định HCLS còn thiếu thông tin bằng phương pháp thực chứng; tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, bảo đảm cho nhiệm vụ TKQT và xác định HCLS còn thiếu thông tin được triển khai có hiệu quả trong từng năm, từng giai đoạn, đạt mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ đề ra...