Lễ hội đẹp hơn nhờ hương ước
UBND, HĐND tỉnh Vĩnh Phúc đã ban hành các văn bản chỉ đạo, triển khai việc thực hiện quy ước, hương ước trên toàn tỉnh và tính đến tháng 11/2010 toàn tỉnh đã xây được 1.367 hương ước, quy ước đạt 98,2% trên tổng số 1.392 thôn, làng, bản, tổ dân phố, khu dân cư. Qua hơn 10 năm thực hiện hương ước, quy ước tại Vĩnh Phúc đã cho thấy nếp sống văn minh, truyền thống văn hóa, các phong trào, các cuộc vận động… đều được phát huy tốt ở các địa bàn dân cư, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ đến đời sống văn hóa xã hội, những mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân được phát hiện và giải quyết kịp thời, góp phần quan trọng trong việc củng cố quốc phòng, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
Một trong những điểm sáng của phong trào xây dựng hương ước, quy ước của Vĩnh Phúc là việc định hướng trong tổ chức lễ hội truyền thống. Bên cạnh những nét văn hoá mà hương ước lưu giữ lại trong tổ chức các lễ hội truyền thống, hương ước còn quy định rõ phần lễ và phần hội. Phần lễ được tổ chức trang nghiêm để cầu cho một năm mới mạnh khoẻ, vạn sự như ý. Phần hội được tổ chức với các trò chơi dân gian mang đậm bản sắc dân tộc. Việc treo cờ Tổ quốc cũng được quy định cụ thể. Hương ước còn quy định rõ những việc được làm và những việc không được làm trong tổ chức lễ hội...
Nỗi lo “hành chính hóa”…
Bên cạnh những kết quả đã đạt đựơc, thẳng thắn đánh giá thì quá trình xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước vẫn còn tồn tại một số hạn chế như: tên gọi và đối tượng điều chỉnh còn lẫn lộn, chủ thể ban hành hương ước, quy ước chưa đúng quy định, phần nhiều lẫn lộn với quy chế thực hiện dân chủ ở cơ sở….
Những tồn tại này xuất phát từ một số nguyên nhân, điển hình như quy định của Thông tư liên tịch 03 quy định việc xây dựng hương ước phải qua rất nhiều bước và công đoạn cuối cùng là phê duyệt. Quy trình này tốn rất nhiều thời gian, nên đôi khi hương ước được phê duyệt thì nội dung đã không còn phù hợp, cần phải sửa đổi. Hoặc trong quy định về kết cấu của hương ước, nội dung hương ước được chia thành các chương, mục, điều, khoản, điểm. Điều này vô hình chung đã biến các hương ước trở thành một văn bản luật, dài dòng, nhiều điều khoản, không đáp ứng được tiêu chí ngắn gọn, cụ thể, thiết thực, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện….
Thế nên, trong thời gian tới, để hương ước thực sự đi vào cuộc sống của nhân dân và có chỗ đứng vững chắc, thì các quy định của Chính phủ, các bộ có liên quan về vấn đề này cần cụ thể hoá hơn nữa để khắc phục những chỗ còn chưa rõ ràng, chưa cụ thể dẫn đến gây hiểu nhầm và vận dụng sai.
Ngọc Huyền