 |
Chủ tịch UBND huyện Văn Yên - Yên Bái phát biểu khai mạc. Ảnh: Nhật Nguyên. |
Phát biểu khai mạc, ông Hà Đức Anh, Chủ tịch UBND huyện Văn Yên - Yên Bái, cho biết Festival thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng Ngàn lần này hứa hẹn sẽ có nhiều nội dung đặc sắc, là dịp để người dân và du khách hiểu sâu sắc hơn về di sản thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt, là dịp để khẳng định, tôn vinh các nghệ nhân dân gian, nghệ nhân ưu tú, nghệ sĩ hát chầu văn và các nghệ nhân, thanh đồng trực tiếp thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ.
Đồng thời, lễ hội cũng là dịp để huyện Văn Yên tiếp tục quảng bá tiềm năng, thế mạnh về phát triển du lịch, trọng tâm là quảng bá về di tích lịch sử Quốc gia Đền Đông Cuông đến với du khách thập phương, từng bước hình thành chuỗi liên kết phát triển du lịch tâm linh gắn với các loại hình du lịch khác trên địa bàn huyện Văn Yên.
Lễ khai mạc tiếp nối với chương trình nghệ thuật đặc sắc và nghi thức rước các sản vật của địa phương dâng Mẫu Thượng ngàn, thu hút sự tham gia của các nghệ nhân dân tộc Tày huyện Văn Yên và các bản hội từ các tỉnh, thành phố trong cả nước.
 |
Tiết mục văn nghệ mở màn cho đêm khai mạc lễ hội đền Đông Cuông. |
Được biết, Festival thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng Ngàn gắn với Lễ hội cơm mới Đền Đông Cuông năm 2023 sẽ được tổ chức từ ngày 17 - 26/10 tại xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái.
Đến với Lễ hội năm nay, du khách và nhân dân sẽ được chiêm ngưỡng những giá hầu đồng đặc sắc của hơn 100 nghệ nhân, thanh đồng đến từ các bản hội của trên 20 tỉnh, thành phố trong cả nước. Đặc biệt là được thưởng thức các tiết mục hát Chầu văn đặc sắc của trên 20 nghệ nhân, đội hát chầu văn trên cả nước tham gia cuộc thi hát chầu văn với chủ đề “Linh thiêng đất Mẫu” lần thứ nhất tại Đền Đông Cuông.
 |
Cuộc thi hát chầu văn thu hút 20 nghệ nhân, bản đội trên cả nước tham dự. Ảnh: Nhật Nguyên. |
Cùng với đó, du khách sẽ được tham gia các hoạt động của Lễ hội cơm mới truyền thống, đặc sắc là nghi lễ mổ trâu đen tế Mẫu và hiến sinh cho trời đất vào lúc 00giờ ngày Mão tháng Chín. Thịt trâu được chế biến làm 36 mâm cỗ, được dâng vào trong Đền cúng tế, tưởng nhớ các anh hùng dân tộc đã hy sinh trong trận thủy chiến chống quân Nguyên Mông bảo vệ Tổ quốc, bên cạnh các sản vật, cốm nếp được coi là sản vật mang hương vị tinh túy của đất trời ngon nhất mùa vụ được dâng lên tạ ơn Mẫu Thượng Ngàn, Ngọc Hoàng và các đấng thần linh.
Cùng với phần lễ, du khách sẽ được tham quan và trải nghiệm các hoạt động như Triển lãm ảnh "Đất và người Văn Yên"; Chương trình rước sản vật “Mùa vàng dâng Mẫu”, đây là các sản vật đặc trưng của địa phương được 9 thôn của xã Đông Cuông chuẩn bị với lòng thành kính dâng lên Mẫu Đệ nhị Thượng ngàn, các hoạt động thể thao, trò chơi dân gian như kéo co, đẩy gậy, bịt mắt đánh chiêng và các hoạt động trong chương trình Festival năm nay.
 |
Những nét văn hóa đặc sắc của người dân Văn Yên được tái hiện trên sân khấu. Ảnh: Nhật Nguyên. |
Mâm cốm dâng Mẫu được xem là một hoạt động mang tính truyền thống và chủ đạo của lễ hội. Hoạt động này gắn chặt với Lễ hội cơm mới Đền Đông Cuông mang đậm giá trị tâm linh, bản sắc văn hóa và đồng thời là dịp để người dân địa phương sản vật tới du khách thập phương.
Ông Vũ Ngọc Ứng, đại diện Ban quản lý đền Đông Cuông, chia sẻ hội thi khéo tay làm cốm trong các lễ hội cơm mới đền Đông Cuông là hoạt động văn hóa dân gian đã có từ lâu đời, mang đậm bản sắc riêng của người dân tộc Tày Khao mừng vụ gặt. Cốm nếp được coi là sản vật mang hương vị tinh túy của đất trời, ngon nhất của mùa vụ được dâng lên tạ ơn Mẫu Thượng ngàn, Ngọc hoàng và các đấng thần linh.
Bà Lã Thị Liền, Phó Chủ tịch UBND huyện Văn Yên, cho hay Festival tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng ngàn gắn với Lễ hội cơm mới năm 2023 để tiếp tục mở rộng quảng bá hình ảnh Di tích lịch sử, văn hóa quốc gia đền Đông Cuông và Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia Lễ hội đền Đông Cuông đến du khách trong và ngoài nước, từng bước tạo đột phá về phát triển du lịch tâm linh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
 |
Lễ hội Đền Đông Cuông là di sản văn hoá phi vật thể Quốc gia. |
Được biết, Đền Đông Cuông là ngôi đền cổ nằm bên sông Hồng thuộc địa phận thôn Bến Đền, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái. Đền thờ Mẫu Đệ nhị thượng ngàn, Thần vệ Quốc và nghĩa quân dân tộc Tày hi sinh trong cuộc khởi nghĩa Giáp Dần chống thực dân pháp.
Năm 2009, Đền Đông Cuông được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích lịch sử văn hóa Quốc gia. Ngày 16/01/2023, Lễ hội Đền Đông Cuông được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục di sản văn hoá phi vật thể Quốc gia.
