Ông Biden đã từng có 8 năm là Phó Tổng thống Mỹ. Ông Trump cầm quyền một nhiệm kỳ rồi. Vì thế, cả hai trong thực chất đều không còn mới lạ gì nữa đối với cử tri Mỹ.
Cả hai đều đã cao tuổi và họ khác biệt nhau về tính cách cá nhân cũng như quan điểm chính sách như ở hai thái cực. Nếu lá phiếu phổ thông quyết định kết quả bầu cử thì ông Trump khó tái đắc cử bởi đa số cử tri ở Mỹ không hậu thuẫn ông Trump mặc dù cũng không hoàn toàn tin tưởng ông Biden.
Nhưng Tổng thống ở Mỹ được chọn lựa theo tỷ lệ số đại cử tri đại diện cho 50 bang. Năm 2016, ông Trump đắc cử Tổng thống Mỹ nhờ hệ thống bầu cử như thế và chính hệ thống bầu cử này năm nay cũng vẫn là một tác nhân quyết định giúp ông Trump duy trì được cơ may tái đắc cử.
Nếu không có những biến cố xảy ra ở nước Mỹ trong nửa năm vừa qua thì cơ may của ông Trump được tái đắc cử rất chắc chắn và ông Biden gần như không thể cạnh tranh được.
Nhưng dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus corona gây ra đã tác động vô cùng tai hại tới cơ may được tái đắc cử tổng thống nói trên của ông Trump ở 3 phương diện. Thứ nhất, người dân Mỹ chứng kiến ông Trump rất bối rối và lúng túng, bế tắc ý tưởng và thiếu kinh nghiệm thực tiễn trong dẫn dắt nước Mỹ ứng phó dịch bệnh.
Thứ hai, dịch bệnh làm cho kinh tế Mỹ lâm vào tình cảnh suy thoái trầm trọng nhất kể từ gần 100 năm nay. Và thứ ba, tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ tăng nhanh và mạnh tới mức cao như chưa từng thấy có cũng kể từ cuộc đại suy thoái kinh tế trong thế kỷ trước đến nay. Những tác động này đã nhanh chóng huỷ hoại mọi thành quả cầm quyền mà ông Trump tự cho là có được về thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo công ăn việc làm trong 3 năm cầm quyền đầu tiên.
Trong bối cảnh tình hình ấy, nước Mỹ lại còn bị đắm chìm trong làn sóng biểu tình phản đối phân biệt sắc tộc và bạo lực của cảnh sát người da trắng đối với người da mầu khiến nội bộ xã hội sôi sục, bạo lực và hỗn loạn. Những diễn biến nói trên trong thời gian nửa năm vừa qua đang làm cho tình thế của ông Trump trở nên khó khăn và phức tạp hơn trước.
 |
Ông Biden có thể tranh thủ được diện cử tri là người da mầu và người nhập cư hơn hẳn ông Trump. Hiện chỉ còn diện cử tri là người da trắng ở độ tuổi trung niên vẫn trung thành gần như tuyệt đối với ông Trump. Diện cử tri là người già và phụ nữ ở vùng miền nông thôn vốn luôn tham gia bầu cử với tỷ lệ rất cao giờ cũng đã bắt đầu thất vọng về ông Trump.
Cứ đà này, tỷ lệ cử tri tham gia bầu cử càng cao thì khả năng bị thất cử càng thêm thực tế đối với ông Trump. Bởi thế, ông Trump bây giờ không còn có sự lựa chọn nào khác ngoài phải tập trung tranh thủ bộ phận cử tri trung thành với mình và dùng các quyết sách cầm quyền để nhanh chóng phục hồi tăng trưởng kinh tế cũng như giảm tỷ lệ thất nghiệp.
Những việc này không hề đơn giản và dễ dàng nhưng cũng không hẳn là bất khả thi, bên cạnh đó thời gian 4 tháng tới tuy không dài nhưng cũng đủ để ông Trump làm được. Chỉ có điều mưu sự tại nhân, còn thành sự có tại nhân hay không lại là chuyện rất khác ở nước Mỹ.
Rủi ro lớn đối với ông Trump ở đây là nếu không nới lỏng mức độ ứng phó dịch bệnh thì không thể nhanh chóng khôi phục được tăng trưởng kinh tế và giảm tỷ lệ thất nghiệp. Nhưng nếu nới lỏng thì dịch bệnh lại lây lan rộng hơn và tác động nghiêm trọng hơn. Thoát được ra khỏi cái vòng luẩn quẩn này thì ông Trump vẫn duy trì được cơ may tái đắc cử tổng thống Mỹ.
