Mờ ám một vụ “bắt quả tang”
Ngày 24/1/2014, TAND tỉnh Ninh Bình đã mở phiên tòa phúc thẩm lần thứ hai xét xử vụ án “Tàng trữ trái phép chất ma túy” đối với bị cáo Vũ Phan Điền. Trước đó, anh Vũ Phan Điền bị TAND TX.Tam Điệp kết án 33 tháng tù về tội danh này nhưng đã bị TAND tỉnh Ninh Bình hủy án và yêu cầu điều tra, xét xử lại do chứng cứ phạm tội thiếu thuyết phục.
Tuy nhiên, sau khi vụ án trở về vạch xuất phát, các cơ quan tố tụng TX.Tam Điệp vẫn y án dẫn đến việc TAND tỉnh Ninh Bình phải xét xử phúc thẩm lần hai với một quyết định dũng cảm là hủy án và tuyên bố anh Nguyễn Phan Điền không phạm tội như cấp sơ thẩm đã xét xử và kết án.
Trở lại vụ án này, theo kết quả điều tra thì sáng 06/11/2012, CQĐT TX.Tam Điệp nhận được tin báo của “quần chúng nhân dân” (?) về một đối tượng đi xe máy BKS 35H7 – 1632 hướng TX.Tam Điệp nghi vấn có tàng trữ chất ma túy. Do đó, CQĐT TX Tam Điệp đã tiến hành mật phục và kiểm tra hành chính đối với chủ phương tiện - anh Vũ Phan Điền (nhân viên điều hành sân golf Hoàng Gia) tại khu vực đường Núi Vàng, phường Trung Sơn, TX.Tam Điệp.
Sau khi dừng xe và kiểm tra, mặc dù anh Vũ Phan Điền đã xuất trình đủ giấy tờ tùy thân nhưng lực lượng chức năng vẫn áp giải về trụ sở CQĐT. Tại đây, một biên bản phạm tội quả tang đã được lập và anh Vũ Phan Điền đã phải ký biên bản này với nội dung có tàng trữ 8 gói bột màu trắng, nghi là heroin, được cất giấu phía trong mặt nạ xe mô tô mà anh Điền điều khiển.
Với việc “bắt quả tang” như trên, TAND TX.Tam Điệp đã “dễ dàng” buộc tội bị cáo cho dù trong quá trình truy tố và xét xử, Vũ Phan Điền một mực kêu oan.
Ngày 7/3/2013, TAND TX.Tam Điệp đã kết án Vũ Phan Điền 33 tháng tù giam về tội tàng trữ trái phép chất ma túy. Ngày 21/6/2013, TAND tỉnh Ninh Bình đã xét đơn kêu oan của Vũ Phan Điền và thấy có quá nhiều vi phạm tố tụng trong quá trình giải quyết vụ án nên đã hủy án sơ thẩm, yêu cầu điều tra lại.
Ngày 8/11/2013, phiên tòa sơ thẩm lần thứ 2 được mở với diễn biến và kết quả không thay đổi. Bị cáo Vũ Phan Điền vẫn kêu oan và vẫn phải nhận mức án 33 tháng tù giam như án cũ.
Tòa không buộc được tội
Theo HĐXX cấp phúc thẩm nhận định, các tài liệu chứng cứ buộc tội đối với Vũ Phan Điền thiếu khách quan và không có giá trị chứng minh tội phạm. Cụ thể là, tại Biên bản bắt người phạm tội quả tang cũng như toàn bộ hồ sơ vụ án không thể hiện ai là người trực tiếp khám xe máy của anh Điền, ai là người trực tiếp thu giữ túi ni lông trong có 08 gói chất bột dạng cục màu trắng, cũng như việc anh Điền có được chứng kiến việc khám xe hay không (?).
Đặc biệt là vị trí cất giấu ma túy là phía trong bên dưới mặt nạ của xe máy BKS 35H7 – 1632 đã không được mô tả chi tiết và chụp ảnh lưu hồ sơ vụ án theo quy định của pháp luật. Cách thức lấy túi ni lông ra khỏi xe cũng không được mô tả cụ thể. Các nhân chứng thì khẳng định điều tra viên không tháo mặt nạ xe mà chỉ thò tay vào lấy túi ni lông ra.
Đây là việc làm hoàn toàn trái pháp luật, nó cho phép người ta liên tưởng đến việc “cài cắm” vật chứng. Hơn nữa, theo ý kiến tranh luận của Luật sư Nguyễn Hồng Bách tại phiên tòa, nếu không tháo mặt nạ của xe ra thì không thể thò tay vào phía trong mặt nạ và lấy túi ni lông có chứa 08 gói bột nghi là ma túy.
Mặc dù quá trình điều tra lại điều tra viên đã giải thích cơ chế “móc” tang vật trong mặt nạ xe là “bẻ quặt tay lái xe máy sang bên phải, cúi đầu ngó ngược lên bên trong dưới mặt nạ xe máy phát hiện thấy túi ni lông được đính bằng kim băng vào dây điện, bên dưới mặt nạ xe và thò tay vào lấy ra” nhưng việc thu giữ vật chứng kiểu “thiến gà” như trên là không đúng pháp luật.
Theo HĐXX nhận định, lẽ ra khi khám xe và phát hiện túi ni lông đính vào dây điện ở bên dưới phía trong mặt nạ xe máy của nghi phạm thì điều tra viên phải yêu cầu phương tiện và những người làm chứng đến chứng kiến, xác nhận và sử dụng dụng cụ để tháo mặt nạ xe, xác định tình trạng cất giấu, phương thức, thủ đoạn cất giấu; cách thức ghim giữ ma túy vào dây điện phải được mô tả kỹ trong biên bản và phải được chụp ảnh lại để làm chứng cứ buộc tội.
Ngoài ra, các nhân chứng chứng kiến sự việc đã khai nhận trước tòa về việc họ không thấy nghi can Vũ Phan Điền ký các biên bản phạm tội quả tang và các biên bản khác liên quan đến việc xác định chất ma túy.
Với nhiều vi phạm trong quá trình điều tra rất khó chấp nhận, các tài liệu điều tra đã không đảm bảo tính khách quan, vì thế TAND tỉnh Ninh Bình đã tuyên bố Vũ Phan Điền không phạm tội.
Luật sư Nguyễn Hồng Bách:
Mặc dù CQĐT TX.Tam Điệp đã tiến hành điều tra lại vụ án nhưng kết quả điều tra lại vẫn không làm thay đổi được bản chất của những mâu thuẫn trong lời khai của các nhân chứng và những vi phạm tố tụng đã không thể khắc phục được. Do đó, các chứng cứ có trong hồ sơ vụ án không đủ khách quan và hợp pháp để chứng minh bị cáo phạm tội nên việc TAND tỉnh Ninh Bình tuyên bị cáo không phạm tội là có cơ sở và đúng pháp luật, thể hiện sự thận trọng, khách quan của HĐXX để không để lọt tội phạm nhưng nhất quyết không làm oan người vô tội.