Dám nghĩ dám làm
Cánh đồng Quán ở thôn Chương Hòa, xã Hoài Châu Bắc có diện tích gần 4ha, trước đây chính quyền địa phương khoán cho người dân trong thôn sản xuất. Tuy nhiên vào mùa khô, vùng này là nơi đầu tiên hứng chịu nguồn nước mặn xâm nhập từ cửa biển Tam Quan nên nhiễm mặn và phèn rất nặng. Dù đã tìm nhiều phương cách để cải tạo nhưng vẫn không rửa hết phèn, liên tục bị mất mùa nên cuối cùng nông dân phải đành bỏ hoang.
Theo ông Nguyễn Đức Đạm - Phó chủ tịch UBND xã Hoài Châu Bắc, không để đất hoang, một thời gian sau, xã tiếp tục có chủ trương cho thuê dài hạn cánh đồng kèm theo một số chính sách ưu đãi để động viên khuyến khích các tổ chức, cá nhân đầu tư cải tạo sản xuất cây con phù hợp.
Lần lượt, Hợp tác xã sản xuất chiếu cói Châu Giang và cơ sở dệt chiếu bằng máy Minh Châu đến đăng ký thuê hết diện tích để trồng cói kết hợp với các loại cây trồng khác nhưng rồi tất cả đều không thể thực hiện được bởi có trên 3/4 diện tích trũng thấp, nước phèn sình lầy ứ đọng quanh năm vì không có lối thoát.
Tháng 4/2013, vẫn biết là vùng đất “chết” nhưng ông Phó can đảm thuyết phục vợ con thuê lại cánh đồng này để thực hiện dự định của mình sau nhiều năm trăn trở.
Ông Phó lý giải: “Xã Hoài Châu Bắc có nghề dệt chiếu cói gần 200 năm. Những năm gần đây, nghề dệt chiếu không ngừng phát triển nhưng vùng nguyên liệu thì ngày một bị thu hẹp. Có thời điểm mất mùa cói, bà con chạy đôn chạy đáo các nơi tìm mua nguyên liệu về dệt để giữ mối hàng nên lời lãi chẳng là bao. Thấy cánh đồng bỏ hoang, tôi nung nấu ý định từ lâu nhưng khi bàn với vợ thì bà ấy phản đối quyết liệt. Phải năm lần bảy lượt, tôi kiên trì thuyết phục, cuối cùng bà ấy mới chịu nhưng vẫn thấp thỏm lo âu”.
Thuê được đất, ông Phó thuê nhân công, máy múc tiến hành cải tạo nhưng lại bị một số bà con cản trở không cho thực hiện. Họ cho rằng nếu ông sử dụng máy múc đào mương sâu bao quanh vùng đất trũng sẽ rút hết nước ở các thửa ruộng chân cao, ảnh hưởng đến năng suất lúa.
Ông Phó phân tích cho bà con thấy được những lợi thế của các thửa ruộng trên cao khi có hệ thống mương bao quanh sẽ giải quyết được tình trạng ngập úng vào mùa mưa, có sẵn nguồn nước ngầm từ mương phục vụ sản xuất, có hệ thống mương thoát phèn và phai ngăn mặn xâm nhập vào mùa khô, góp phần thau chua, rửa mặn hồi phục những chân đất liền kề đã bị nhiễm phèn nặng hàng chục năm qua…Nghe vậy, các hộ dân nghe có lý nên đồng ý để ông cải tạo cánh đồng này.
Việc thuê máy múc đào trên 200m mương xung quanh diện tích 3ha đất thuê là vô cùng khó khăn. Cả người và phương tiện cật lực hơn một tháng trời nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra. Do khu vực này toàn là sình lầy không có điểm trụ cho xe nên tiến độ thi công rất chậm, đó là chưa kể đến những sự cố xe bị sụt lún và hỏng máy.
 |
| Ngoài trồng cói, ông Phó còn nuôi cá tăng thêm thu nhập |
“Việc chính đất này phủ lên bề mặt phèn nguyên trạng cũng không phải dễ dàng. Bởi chất đất đã bị phèn hóa lâu năm nên rất cứng, có những tảng nặng hàng trăm ký. Sức người không thể phá vỡ làm tơi ra được nên tôi thuê hẳn một chiếc máy cày lắp lồng sắt phăm nát nhiều lần cho đất tơi ra rồi mua 150 khối đất nông hóa và cát trộn lẫn với 10 tấn vôi bột, huy động gần 500 ngày công dùng xe rùa vận chuyển thủ công san lấp nâng lại mặt bằng trên 10.000m2.
Đồng thời, kiên cố một kênh mương dài 50m bằng bê tông xi măng dẫn toàn bộ nước phèn lưu cữu trước đây ra đập ngăn mặn để thoát ra biển”, ông Phó cho biết.
Sau khi cải tạo xong, ông Phó đầu tư 80 triệu đồng mua giống trồng 20 sào cói. Sau 3 năm cải tạo trồng cói, giờ đây cánh đồng nhiễm phẹn nặng bỏ hoang biến thành cánh đồng cói xanh mướt.
“Giờ nghĩ lại khoảng thời gian hì hục cải tạo cánh đồng hoang này mà thấy sợ, nhiều lúc tưởng mình không thể nào vượt qua nổi. Nhưng với ý chí của một người lính, khi đã quyết làm việc gì thì làm bằng được, nên tôi tin sẽ thành công và thực tế rõ ràng là như vậy”, ông Phó bộc bạch.
Thành quả ban đầu
Đến nay, cả một vùng đất hoang hóa đã được đánh thức. “Ban đầu chẳng ai tin tôi sẽ chinh phục được mảnh đất “chết” lâu nay bỏ hoang. Gần 4 năm qua, đang trong giai đoạn cải tạo đất nhưng với mục tiêu lấy ngắn nuôi dài, bước đầu cây cói đã đem lại thu nhập cho gia đình.
Vụ vừa rồi, dù mới trồng thử nghiệm nhưng tôi đã thu được trên 50 triệu đồng tiền bán cói. Vụ này, nếu ông trời không nóng, không mất nước chắc chắn thu thêm 70 triệu đồng nữa. Nhà nông thấy bỏ ra vài trăm triệu thì lớn nhưng nếu mô hình đi vào ổn định thì thu lại cũng chẳng bao lâu”, ông Phó nói.
Theo ông Phó, trồng cói đầu tư kinh phí và công thấp hơn 50% so với trồng lúa. Đặc biệt, 1 sào cói, người trồng cứ thong dong thu hoạch liên tục từ 4 đến 5 năm. Nếu sử dụng phân bón đầy đủ phù hợp với chân đất, phòng trừ sâu tốt thì 1 sào cói có thể cho thu nhập từ 2,5 đến 3 triệu đồng, gấp 4 đến 5 lần so với 1 sào lúa.
Không chỉ chú trọng riêng cây cói, ông Phó đầu tư hơn 50 triệu đồng nạo vét 10.000 m2 mặt nước xung quanh diện tích 3ha để thả cá, mỗi năm thu nhập cả chục triệu đồng. Ngoài ra, ông tận dụng chân đất quanh mương trồng khoai mì, chuối vừa tăng thu nhập vừa hạn chế nạn chuột cắn phá cây cói.
Ông Huỳnh Văn Mua, một trong những hộ dân từng phản ứng việc đào mương sâu cải tạo đồng Quán của ông Phó, tâm đắc: “Gần chục vụ sản xuất vừa qua cũng nhờ nguồn nước mạch ở mương ruộng cói của ông Phó mà năng suất đạt lúa của chúng tôi đạt hơn trước rất nhiều. Đặc biệt vào mùa khô, do chủ động được nguồn nước, các vùng đất liền kề trên cao, bà con vẫn trồng được đậu, bắp cho hiệu quả kinh tế khá cao, còn trước đó thì hoàn toàn bỏ hoang. Chúng tôi rất cảm ơn ông Phó”.
Nói về sự “liều lĩnh” của ông Phó, ông Nguyễn Thành Long - Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Hoài Châu Bắc, thán phục: “Khi nghe anh Phó thuê lại đồng Quán để trồng cói, ban đầu tôi không tin nhưng đó là sự thật. Nhiều người cho rằng anh ấy “khùng” vì dám cả gan ném hàng trăm triệu đồng vào vùng đất “chết”, không khéo sẽ chuốc nợ vào thân.
Bản thân tôi cũng có phần lo lắng bởi chỗ nào thì không nói, nhưng cánh đồng ấy nếu một người lạc quan nhất cũng khó có thể tin vào một ngày khởi sắc của nó. Anh Phó là người giàu ý chí và luôn bộc lộ một nghị lực phi thường khi quyết một vấn đề nào đó. Bây giờ anh ấy đã thành công”.
 |
| Ông Phó góp phần giữ vùng nguyên liệu cói cho làng nghề dệt chiếu xã Hoài Châu Bắc. |
Ông Đạm chia sẻ: “Thành công ban đầu của ông Phó không chỉ mang lại giá trị kinh tế cho gia đình mà còn giúp cho bà con trong làng nghề dệt chiếu truyền thống địa phương chủ động được một phần lớn nguồn nguyên liệu tại chỗ, góp phần nâng cao thu nhập cho bà con, đáp ứng nhu cầu thị trường trong và ngoài tỉnh”.
Đi qua hết những khó khăn trong thời gian đầu, hiện tại vợ chồng ông Phó đã có thể yên tâm với thành quả từ ý chí, nghị lực và đôi bàn tay của mình tạo nên. “Vạn sự khởi đầu nan” muốn thành công thì phải đổ mồ hôi, sôi nước mắt, đó cũng chính là chìa khóa thành công mà ông muốn nhắn gửi đến mọi người.
