Lợi dụng “duy tu, sửa chữa” những căn lều để phá rừng Prenn

Về tình trạng nhà gỗ, nhà tôn mọc trên đất rừng, một chủ tịch UBND phường khẳng định không được phép “nhưng nhiều công trình tồn tại từ trước, do thế hệ trước để lại nên khó xử lý”. Về bản chất, đó chỉ là những căn lều dựng tạm để làm nơi trú chân tạm thời; nhưng vị lãnh đạo phường này cho rằng quá trình “duy tu, sửa chữa” những “công trình” này, một số người lợi dụng để xây dựng trái phép.

“Công trường” xây nhà “lụi” trên đất rừng

Trong khi Đảng và Nhà nước, lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng đã và đang có những chỉ đạo quyết liệt quyết tâm bảo vệ rừng, dẹp nạn xây dựng trái phép thì những vi phạm này lại diễn ra ồ ạt ngay cửa ngõ TP Đà Lạt.

Trên tuyến đường đèo Prenn, nếu quan sát kỹ sẽ thấy có một số đường nhánh rẽ xuống hai bên, có đường đã đổ bê tông, có đường chỉ như lối mòn. Men theo con đường bê tông đối diện cổng Khu du lịch Hồ Tuyền Lâm (phường 3), PV ghi nhận trong khu vực này có nhiều căn nhà kiên cố bê tông có dấu hiệu xây dựng từ lâu. Cạnh đó là một số nhà kính mái tôn còn mới. Một số vị trí khác đang được san đất mở đường.

Một khoảnh đất rừng ở khu vực giáp ranh phường 3 và phường 10 bị san gạt trái phép để dựng nhà.

Theo một đường mòn khác, phát hiện nằm lẫn giữa rừng thông cổ thụ là những căn nhà gỗ, nhà tôn dựng lên khắp nơi, có nhà xung quanh trồng hoa lát đá như một nhà vườn thu nhỏ; có nhà dựng khung sắt, quây tôn.

Trên con đường bê tông hướng về khu An Bình - Đống Đa, ngay bên đường, nhiều căn nhà đã, đang được xây dựng “lụi” trên đất nông nghiệp. Để che mắt, chủ nhà “ngụy trang” bằng cách che tôn, lưới đen bên ngoài.

Vẫn trên địa bàn phường 3, NPV ghi nhận một số khu vực đang diễn ra hoạt động xây nhà trái phép có dấu hiệu lấn chiếm đất rừng. Điển hình như từ vị trí quán cà phê Bùi Văn Ngọ (đường 3 tháng 4), đi sâu vào tới gần chân đèo sẽ thấy khu vực gần chục căn nhà dựng khung sắt, mái tôn, cổng xây kiên cố.

Trên đường Đặng Thái Thân (phường 3), gần điểm du lịch Lá Phong là một “công trường” xây nhà “lụi” nhộn nhịp. Theo quan sát trực quan kết hợp đối chiếu bản đồ quy hoạch TP Đà Lạt, sẽ thấy những ngôi nhà khung thép mái tôn 1 trệt, 1 lầu nằm trên đất sản xuất nông nghiệp giáp đất rừng. Hoạt động xây dựng diễn ra công khai ngay giữa ban ngày.

Sau thời gian thực địa tại phường 3 (TP Đà Lạt), có thể khái quát hoạt động xây dựng trái phép, lấn chiếm đất rừng diễn ra rầm rộ tại khu vực đèo Prenn, Đặng Thái Thân, đường 3 tháng 4… Nhất là khu vực rừng thông trên đèo Prenn đang tồn tại nhiều nhà kính, nhà gỗ trái phép. Dựng nhà gỗ, nhà tạm trên đất nông nghiệp giáp ranh đất rừng rồi từ đó lấn chiếm đất rừng, cắt xẻo, “hô biến” đất rừng thành đất nông nghiệp; rồi hoàn thiện giấy tờ để xin đưa ra khỏi đất rừng, xin cấp “sổ đỏ” là một phương thức quen thuộc nhằm “bức tử” những cánh rừng thông.

Thủ đoạn “gặm nhấm” đất rừng

Những hoạt động xây dựng trái phép, lấn chiếm đất rừng không phải diễn ra ở vùng hẻo lánh xa xôi, giao thông khó khăn mà ngay cạnh trung tâm Đà Lạt, bằng mắt thường cũng dễ dàng phát hiện ra. Vậy trách nhiệm của lực lượng chức năng, UBND phường 3, UBND TP Đà Lạt ở đâu?

Ông Nguyễn Văn Hòa, Chủ tịch UBND phường 3 cho rằng hiện ở khu vực giữa đèo Prenn có khoảng 20ha đất nông nghiệp được cấp “sổ đỏ” nhưng lại thuộc quy hoạch đất rừng. “Đây là vấn đề tồn tại từ nhiều năm trước để lại, phường đã nhiều lần báo cáo với TP Đà Lạt đề xuất phương án giải quyết nhưng nhiều năm nay vẫn chưa tìm được phương án giải quyết. Theo quy định không được xây dựng trên đất đó, nhưng có trường hợp sửa chữa, duy tu”, ông Hòa nói.

Sau khi căn nhà gỗ này “mọc” lên giữa cánh rừng trên đèo Prenn, nguy cơ rừng ở bốn phía xung quanh sẽ bị “ám sát” dần.

Với tình trạng nhà kính tồn tại trên đất lâm nghiệp, chính quyền 3 phường đang thực hiện chủ trương tháo dỡ của tỉnh Lâm Đồng và TP Đà Lạt. Theo đó, sẽ tập trung rà soát, tháo dỡ các nhà kính tồn tại từ 2016 đến nay. Hiện có 3 công trình mà UBND phường đang lập hồ sơ cưỡng chế tháo dỡ trước rồi tiến tới xử lý nhà kính, nhà lưới trên đất quy hoạch lâm nghiệp.

Về tình trạng nhà gỗ, nhà tôn mọc trên đất rừng, ông Hòa khẳng định không được phép “nhưng nhiều công trình tồn tại từ trước, do thế hệ trước để lại nên khó xử lý”. Về bản chất, đó chỉ là những căn lều dựng tạm để làm nơi trú chân tạm thời; nhưng ông Hòa cho rằng quá trình “duy tu, sửa chữa” những “công trình” này, một số người lợi dụng để xây dựng trái phép. “Trong năm 2021 phường đã giải tỏa nhiều công trình vi phạm, tuần nào cũng xử lý”, ông Hòa nói.

Theo Chủ tịch phường 3, việc lấn chiếm rừng ở đèo Prenn không diễn ra ồ ạt mà là “gặm nhấm” dần dần: “Ví dụ trước đây người dân có sử dụng một khoảnh đất rồi cứ 1 tháng cuốc lên đất rừng 1 hàng, dời hàng rào lên một hàng. Việc này diễn ra lén lút nên khó kiểm tra, xử lý; vì có khi 1-2 tháng người ta mới lấn 1 hàng đất”.

Trách nhiệm của cán bộ cơ sở ở đâu?

Về vấn nạn xây dựng trái phép, Chủ tịch phường 3 xác nhận khu vực đèo Prenn và đường Đặng Thái Thân là điểm nóng vi phạm trật tự xây dựng.

Ông Hòa khẳng định toàn bộ khu vực đường Đặng Thái Thân quy hoạch đất nông nghiệp, chỉ khoảng 3-4 hộ có đất ở đô thị, hiện UBND phường đã có 3 quyết định cưỡng chế các công trình xây dựng trái phép và “phường đã tăng cường kiểm tra, xử lý”.

Hàng loạt căn nhà “lụi” ở khu vực hẻm đường Đặng Thái Thân, rồi phương thức quen thuộc là chủ nhà sẽ xin đưa ra khỏi đất rừng, xin cấp “sổ đỏ” hợp thức hóa.

Một điều bất thường, khi PV đưa ra những hình ảnh về tình trạng xây dựng trái phép vẫn diễn ra công khai tại khu vực, ông Hòa nói “sẽ chỉ đạo kiểm tra ngay rồi thông tin lại”. Nhưng sau nhiều ngày PV vẫn không nhận được thông tin từ lãnh đạo phường 3.

Khi được hỏi lại, ông Hòa cho rằng đã chỉ đạo cán bộ cấp dưới kiểm tra khu vực nói trên 2 ngày một lần. Thế nhưng theo quan sát nhiều ngày của PV, ở khu vực trên hoạt động xây dựng trái phép vẫn diễn ra công khai.

Khi được hỏi dư luận đặt nghi vấn hoạt động xây dựng trái phép trên địa bàn có sự “chống lưng” của cán bộ địa phương bởi hoạt động này diễn ra công khai, ngay vị trí giao thông thuận lợi, gần khu dân cư nhưng vẫn tồn tại, tiếp diễn, ông Hòa nói: “Nếu cán bộ nào không bám sát địa bàn sẽ xử lý cán bộ đó. Việc cán bộ không sâu sát địa bàn, buông lỏng quản lý; về phía lãnh đạo địa phương đã có chấn chỉnh liên tục, năm 2020 đã luân chuyển 1 cán bộ đi nơi khác vì không bám sát địa bàn. Nếu cán bộ hoạt động không hiệu quả thì cuối năm tiếp tục đưa ra đánh giá về mức độ hoàn thành nhiệm vụ”.

Kịch bản của những đối tượng dựng nhà tạm giữa rừng là sau đó sẽ chặt hạ thông, “bành trướng” diện tích.

Khi tiếp tục được hỏi về trách nhiệm người đứng đầu ở địa phương khi để xảy ra những vi phạm nói trên, Chủ tịch phường 3 trả lời rằng, là người đứng đầu, ông đã giao cho cấp phó quản lý trực tiếp, “tuần nào lãnh đạo phường cũng họp, đôn đốc quản lý, kiểm tra”.

Những lý giải của lãnh đạo phường 3 liệu đã thỏa đáng? PLVN sẽ tiếp tục cập nhật thông tin.