* Ngôi đền thiêng 1500 tuổi nơi phát tích bài thơ Thần “Nam quốc sơn hà“
Người dân nơi đây quen gọi là cây gạo Xà, còn giới trẻ gọi "cây gạo cô đơn" bởi không biết từ bao giờ, cây đã đứng một mình nơi đây khiến bến sông Cầu trở nên cô liêu, thơ mộng. Hình ảnh hoa gạo thắp lửa rực trời tháng Ba cùng với bến sông mênh mông, con đò, bát ngát ruộng đồng, bờ bãi... đã trở thành hình ảnh gợi thương gợi nhớ trong tâm hồn biết bao người con xa quê và những nghệ sĩ, tao nhân mặc khách.
 |
| Dù đã gần 500 tuổi nhưng cây gạo di sản quanh năm xanh tốt. |
Các bậc cao niên trong làng thành kính nói rằng người xưa truyền lại: từ hàng ngàn năm trước, từ thời Thái úy Lý Thường Kiệt lập phòng tuyến bên bờ sông Như Nguyệt chống Tống nơi đây đã có một cây gạo, cũng có thê đó là cây gạo tổ tiên của cụ gạo hiện nay. Theo các cậc cao niên, cây gạo ở ngã ba Xà hiện nay khoảng gần 500 năm tuổi, đã trở thành cây di sản.
 |
| Rợp trời tháng ba hoa gạo. |
 |
| Cây gạo di sản này trở thành hình ảnh gợi thương gợi nhớ trong tâm hồn biết bao người con xa quê và những nghệ sĩ. (ảnh của Nguyễn Minh Sơn). |
Dù đã thuộc hàng cây di sản nhưng kỳ lạ thay "cụ gạo" vẫn quanh năm tươi tốt, người dân đi làm đồng, người dân qua phà qua đò làm nơi nghỉ chân dưới bóng mát chở che. Với vẻ đẹp đặc trưng của làng quê Bắc Bộ, cây gạo ngã ba Xà cũng đã được đạo diễn chọn để quay trong bộ phim truyền hình ăn khách "Cô gái nhà người ta".
Dịp tháng ba hàng năm, khi hoa gạo thắp lửa rực trời, vùng ngã ba Xà nhộn nhịp tấp nập những nam thanh nữ tú không chỉ ở địa phương mà còn từ Hà Nội và các vùng lân cận đến ngắm cảnh, nhặt hoa chơi, chụp hình kỷ niệm...
Hiện dưới gốc cây có gắn biển “Cây gạo di sản ngã ba Xà” cùng với lời đề nghị người dân đến tham quan cần có ý thức bảo vệ cây di sản, bảo vệ cảnh quan và gìn giữ vệ sinh chung.
