Thử thách trên sa mạc
Lang thang trên sa mạc phía Nam Ma Rốc dưới cái nắng cháy da cháy thịt và phải đối diện với nhiều nguy hiểm, những thợ săn thiên thạch như ông Mohamed Bouzgarine vẫn bất chấp mọi thứ để lần tìm ra “kho báu” từ trên trời rơi xuống.
Trước đây từng là giáo viên thể dục, nhưng từ khi nghỉ hưu ông Mohamed Bouzgarine bắt đầu hành trình rong ruổi trên sa mạc trong suốt 4 năm qua, mang theo nam châm, kính lúp và máy dò kim loại để tìm kiếm những mẩu thiên thạch “đắt giá hơn vàng”. Hàng trăm đồng nghiệp của ông Bouzgarine đã may mắn tìm ra “kho báu vụ trụ”. Chính điều này tạo động lực cho ông tiếp tục lang thang dưới cái nắng bỏng rát mỗi ngày.
“Tôi cùng với chiếc xe máy rong ruổi trên khắp sa mạc và nhặt những viên đá mà tôi nghĩ đó là thiên thạch. Sau đó, tôi mang tất cả chúng về cho một người sành về thiên thạch để xác định. Ban đầu hầu như tất cả những viên đá tôi tìm thấy hầu như không có giá trị. Nhưng dần dà có kinh nghiệm hơn, tôi bắt đầu tìm thấy những mảnh thiên thạch thật sự.
Số tiền kiếm được đủ để trang trải cuộc sống gia đình. Giá cả tùy thuộc vào độ hiếm, hình dạng và tình trạng của khối thiên thạch. Đắt nhất là đá sao Hỏa, thường có giá khoảng 1.000 USD/gram”, ông Mohamed Bouzgarine nói với phóng viên của AFP.
Cũng giống như ông Mohamed Bouzgarine, anh Abderrahmane, 48 tuổi, từng là nhân viên y tá giờ đây cũng là một thợ săn thiên thạch. “Có thể nói săn thiên thạch đang là nghề kiếm ra bội tiền. Từ năm 2000, những người du mục đã đổ xô đi tìm thiên thạch ở sa mạc Ma Rốc. Một thợ săn từng tìm thấy khối đá nặng 600 gram và bán với giá 780 USD/gram”.
Vậy tại sao các mảnh thiên thạch lại có giá trị đến vậy? Theo Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA), thiên thạch hay “đá trời” là những khối đá - kim loại, từ các tiểu hành tinh và các thiên thể, trải qua hành trình xuyên khí quyển, đốt cháy và chạm tới mặt đất.
Các nhà khoa học ước tính rằng 44 tấn thiên thạch rơi xuống từ bầu khí quyển mỗi ngày, nhưng phần lớn nó đã bị đốt cháy hết trước khi hạ cánh xuống mặt đất. Nhưng có những trường hợp thiên thạch không cháy hết, thậm chí có những mảnh thiên thạch còn nguyên vẹn và có kích thước lớn. Những mảnh thiên thạch này trở thành mặt hàng có giá trị “đắt giá hơn vàng”.
Các thiên thạch thường có niên đại cao hơn tuổi của Trái Đất và là một trong những nguồn thông tin giúp các nhà nghiên cứu khám phá ra lịch sử hình thành của hệ mặt trời cách đây 4,5 tỷ năm trước. Tìm kiếm những dấu hiệu của nước hoặc các điều kiện lý hóa của một hành tinh nếu thiên thạch có nguồn gốc từ hành tinh đó.
Các nhà khoa học cũng tin rằng bí mật về nguồn gốc của sự sống trên Trái Đất cũng nằm bên trong các thiên thạch này. Việc chứa đựng những thông tin khoa học quý giá với giới nghiên cứu cũng góp phần khiến thiên thạch trở nên quý giá.
 |
| Kiểm tra mẫu thiên thạch tìm thấy. |
Đá trời có tác dụng gì đến nay cũng chưa ai rõ, nhưng chỉ biết nó được tìm kiếm rất gắt gao, còn giá trị hơn các loại trang sức vàng, bạc và giá trị ngang với kim cương. Giá trị của một viên đá thiên thạch phụ thuộc vào nguồn gốc, độ hiếm, kích thước, tình trạng và mức độ đẹp mắt của chúng. Những hòn thiên thạch xuất xứ từ Mặt Trăng và Sao Hỏa có giá bán đặc biệt cao.
Ví dụ điển hình, các nhà khoa học đã tìm thấy tảng đá được ở sa mạc Sahara vào năm 2011 có niên đại cách đây 4,4 tỷ năm trên sao Hỏa và được một nhà sưu tập người Mỹ mua với giá 6.000 USD.
Hay vào năm 2013, mảnh thiên thạch Hambleton nặng 2,9kg đắt nhất nước Anh, có giá trị vào khoảng 9.000- 13.000 USD, được thợ săn thiên thạch Rob Elliot tìm thấy từ vụ nổ được miêu tả là “sáng hơn cả mặt trời” tại thành phố Chelyabinsk, Nga.
Ngoài ra, việc sở hữu một vật thể ngoài Trái Đất là niềm mơ ước của nhiều người và những viên đá từ vũ trụ cũng luôn gây tò mò khi được cho là có thể chữa bệnh hay có lợi ích về phong thủy.
“Món quà” từ vũ trụ
Tìm kiếm “kho báu từ vũ trụ” giờ đây trở thành nghề hot mà nhiều người bỏ công bỏ sức đổ xô đi tìm kiếm vận may. Lang thang trên khắp nẻo đường ở sa mạc Ma Rốc suốt 20 với hi vọng tìm được “kho báu từ vũ trụ”. Anh Abderrahmane dù không săn được gì nhưng không có ý định từ bỏ. “Với các thiết bị nam châm và kính lúp, tôi gần như không bỏ sót bất cứ thứ gì.
Tuy nhiên, các thiên thạch cũng rất khác nhau, đa số mọi người đều có thể tìm thấy, nhưng không phải thiên thạch nào cũng có chất lượng và giá trị. Vấn đề ở đây là may mắn, giống như trò chơi xổ số vậy”, Abderrahmane cười nói.
Giống như ông Mohamed Bouzgarine và anh Abderrahmane, Mustapha Oulkouch quyết định bỏ công việc tại khách sạn từ năm 2006 để trở thành thợ săn thiên thạch. Tuy nhiên, số tiền mà Mustapha Oulkouch kiếm không được như mong muốn.
“Khi chúng tôi biết có một thiên thạch rơi xuống, mọi người sẽ kéo tới đây và thử vận may. Một số người đã thành công, nhưng số khác lại không. Chuyện chúng tôi dong duổi suốt 20 ngày hoặc cả tháng mà không tìm thấy gì cả là điều hoàn toàn bình thường”, ông Mustapha Oulkouch cho biết.
Săn thiên thạch là cả một nghệ thuật, mỗi thợ săn phải học cách nhận biết các dấu hiệu đặc biệt của chúng, cũng như phải xác định địa điểm rơi của các thiên thạch. Mặc dù các thợ săn có thể sử dụng thiết bị chuyên biệt như nam châm hay máy dò kim loại hỗ trợ. Tuy nhiên, sử dụng đôi mắt vẫn là phương pháp “truyền thống” được ưa chuộng.
 |
| Một mẫu vật thiên thạch |
Bởi những viên đá thiên thạch có giá nhất như loại có nguồn gốc từ Mặt Trăng và Sao Hỏa thường không có dấu tích kim loại. Hơn nữa, việc tìm kiếm thiên thạch sẽ diễn ra nhanh hơn rất nhiều so với việc quờ quạng một cây nam châm một cách chậm rãi trên các bãi đất rộng.
Hiện nay ở các nước hầu như đều chưa có quy định pháp lý nào về việc tìm kiếm thiên thạch, tuy nhiên nhiều thợ săn vẫn bị bắt giữ. Cụ thể vào năm 2011, Michael Farmer, một thợ săn thiên thạch đến từ bang Arizona, Mỹ, đã phải ngồi tù 2 tháng tại Oman vì tội đào bới trái phép. Trước đó, anh Farmer đã bị một nhóm cướp người Kenya bắt cóc và đánh đập dã man.
Tuy nhiên không vì vậy mà Farmer từ bỏ nghề này. “Hãy tưởng tượng bạn đang cầm trong tay vật thể mà chỉ một tuần trước còn nằm trên bề mặt của Mặt Trăng. Đó là cảm giác rất mê hoặc, giống như đang nắm giữ một phần của lịch sử nhưng lại có niên đại lâu hơn bất cứ thứ gì trên Trái Đất mà chúng ta từng biết”, anh Farmer chia sẻ.
Khác với mục đích của các thợ săn thiên thạch, cô Yang Kexin, 28 tuổi đến từ tỉnh Quý Châu, Trung Quốc coi công việc tìm kiếm thiên thạch như một niềm đam mê và sẵn sàng tặng những viên “đá trời” này cho các chuyên gia, nhà khoa học nghiên cứu. Cô Yang từng băng qua sa mạc Gobi hàng trăm lần và trong 5 năm qua và thu về hơn 600 mẫu thiên thạch có trọng lượng tổng cộng 400kg.
Từ giữa năm 2017, cô Yang đã mở một bảo tàng thiên thạch tại tỉnh Quý Châu với 300 mẫu vật dành cho khách tham quan. “Tôi sẽ không bán chúng, thay vào đó tôi sẽ chia sẻ “món quà từ vũ trụ” với công chúng. Bởi mỗi thiên thạch là một câu chuyện và cuộc hành trình gian khổ để tôi có được chúng”, cô nói.
Cô Yang cũng từng suýt mất mạng vì tìm kiếm thiên thạch. Trong chuyến đi tới Tân Cương năm 2013, nhóm của cô thuê 2 chiếc ôtô để thám hiểm hồ muối cạn Lop Nor, khu vực được mệnh danh là “vùng đất chết”. Do nhầm lẫn của đồng nghiệp nên khi rời khỏi địa điểm, cô đã bị bỏ lại giữa sa mạc suốt nhiều tiếng đồng hồ mà không có quần áo ấm, thức ăn hay nước uống.
Điện thoại cũng không liên lạc được vì mất sóng. Sau đó cô được một nhóm binh lính phát hiện và giải cứu. Kể từ đó, cô không bao giờ dám bước chân vào sa mạc mà không trang bị các vật dụng thiết yếu như bộ đàm, máy định vị GPS, nước, thức ăn và nhiên liệu.
