Vừa qua, một báo cáo của tổ chức phi chính phủ (NGO) Open Society Justice Initiative và 5 tổ chức nhân quyền khác cho hay, không chỉ băng đảng tội phạm mà chính phủ Mexico cũng bị cáo buộc phạm tội ác chống lại loài người.
Los Zetas - Băng đảng tội phạm tinh vi
Theo Reuters dẫn thông tin từ tổ chức phi chính phủ Open Society Justice Initiative (OSJI) cho biết, cuộc chiến giữa chính phủ và các tổ chức ma túy đã khiến hơn 150.000 người thiệt mạng và hàng ngàn người khác mất tích từ năm 2006 đến năm 2015.
Băng đảng Los Zetas là một tổ chức tội phạm lớn nhất ở Mexico, được chính phủ Mỹ đánh giá là “tổ chức tội phạm tinh vi, sử dụng công nghệ cao và nguy hiểm nhất ở Mexico”. Los Zetas được thành lập từ năm 1990, khi một số lính biệt kích thuộc lực lượng ưu tú của Quân đội Mexico rời bỏ hàng ngũ và làm việc cho băng nhóm buôn ma túy khét tiếng Gulf Cartel.
Năm 2010, Los Zetas tách khỏi Gulf Cartel và tạo nên những khung cảnh tàn khốc, đẫm máu trong cuộc chiến ma túy ở Mexico nhằm giành lấy ngôi vị thống soái.
Chính phủ cũng phạm tội ác chống lại nhân loại?
Báo cáo vừa được công bố dài 232 trang với tiêu đề: “Tội ác không thể phủ nhận: Đương đầu với tội ác chống lại nhân loại ở Mexico”. Đây là kết quả của cuộc tìm hiểu suốt 3 năm qua của tổ chức phi chính phủ
Open Society Justice Initiative và 5 tổ chức nhân quyền khác về tính chất của sự tàn bạo và trách nhiệm phải giải thích. Báo cáo này cho biết họ có đầy đủ chứng cứ pháp lý để Tòa án Hình sự Quốc tế kết tội băng đảng Los Zetas là tổ chức phạm tội ác chống lại loài người. Băng đảng này đã thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật như trộm cắp, bắt cóc, tra tấn, giết người... ở các tiểu bang như Tamaulipas và Veracruz của Mexico, vốn là một phần trong các cuộc tấn công nhằm lan rộng hệ thống tội phạm của mình. Báo cáo cũng nói rằng chính phủ Mexico cũng phạm tội ác chống lại nhân loại.
Được biết, chiến dịch đàn áp tội phạm ma túy được Tổng thống Felipe Calderon phát động từ năm 2006, ra lệnh triển khai quy mô lớn lực lượng an ninh để chống lại tội phạm có tổ chức, đồng thời thúc đẩy việc sử dụng phi pháp vũ lực như một phần của chiến lược của họ chống lại tội phạm có tổ chức.
Ông Calderon đã sa thải hàng trăm cảnh sát và quan chức tham nhũng, bắt giữ gần 100 tên tội phạm buôn ma túy cao cấp và huy động 40.000 binh sĩ chống lại các băng đảng ma túy khắp cả nước. Từ đó, các cuộc chiến bạo lực giữa hai phe là chính phủ Mexico và băng đảng liên quan đến các hoạt động buôn bán ma túy đã cướp đi sinh mạng của hàng ngàn người Mexico.
Chính phủ bê bối, hệ thống tư pháp yếu kém
Chính phủ bị quy kết phạm tội ác chống lại loài người cũng vì những bê bối sau vụ thảm sát Iguala 2014 liên quan đến việc phát hiện ra nhiều hố chôn xác người tập thể bí mật được tìm thấy trong một cuộc điều tra tìm kiếm tung tích của 43 sinh viên của Trường Cao đẳng Sư phạm nông thôn Raúl Isidro Burgos ở Iguala, bang Guerrero, Mexico. Họ đã bị tra tấn và theo báo cáo, bị thiêu sống bằng lốp xe ôtô, rác thải và than củi…
Theo điều tra độc lập của các chuyên gia quốc tế, 22 nhân viên cảnh sát bị cho là hoạt động phối hợp với các băng nhóm tội phạm Guerreros Unidos đã bị bắt vì tội giết người. 8 thành viên khác của băng đảng này cũng đã bị bắt. Thị trưởng Iguala Jose Luis Abarca bị cáo buộc tham gia trực tiếp trong vụ giết người. Báo cáo cũng cho rằng, lực lượng an ninh và các băng đảng ma túy phải chịu trách nhiệm cho tội ác chống lại nhân loại, đặc biệt là lực lượng liên bang khi có nhiều hành vi vi phạm pháp luật như: bắt cóc, giết người, tra tấn, thủ tiêu...
Ngoài ra, bản báo cáo chỉ trích hệ thống tư pháp yếu kém của Mexico. Nếu như chính phủ không thể có những biện pháp giải quyết và trừng phạt những kẻ vi phạm tộc ác thì Tòa án Hình sự Quốc tế có thể sẽ phải nhúng tay vào. Đến nay, Mexico vẫn chưa có quy định đầy đủ về việc sử dụng vũ lực và hầu như không có quy định ai sẽ chịu trách nhiệm khi ngược đãi, bạo lực và lạm dụng người khác.
Chính phủ cũng đã thực hiện việc truy tố một số cơ quan nhà nước về trách nhiệm trước những tội ác như giết người và mất tích. Tuy nhiên, việc này hầu như không có hiệu quả. Bên cạnh đó Chính phủ Mexico luôn tìm cách từ chối và giảm thiểu mức độ của cuộc khủng hoảng, ngay cả việc đổ lỗi cho người vô tội, che giấu những tài liệu về mức độ bạo lực...