Từ đầu nhà đến cuối ngõ, từ ngoài chợ vào trong siêu thị… đâu đâu cũng thấy cảnh người dân đổ xô, nháo nhào đi tìm mua thực phẩm "siêu sạch". Nào là rau sạch, trứng sạch, thịt lợn sạch... Vậy những thứ “siêu sạch” liệu đã thực sự sạch?.
Thế nào là siêu sạch?
Rau quả bị nhiễm khuẩn E.Coli. Thịt lợn bị chích thuốc an thần, bơm nước… Chất lượng thực phẩm thực sự đã trở thành mối quan ngại khiến không ít bà nội trợ thực sự hoang mang, lo ngại. Vấn đề làm sao vẫn đủ chất dinh dưỡng mà vẫn đảm bảo sức khoẻ cho cả nhà là một câu hỏi lớn được đặt ra đối với mọi người. Và cũng tùy nhận thức và quan điểm của mỗi người mà các loại thực phẩm được gọi với cái tên “siêu sạch” ra đời.
Và định nghĩa cho thực phẩm “siêu sạch” có khi cũng thật là đơn giản. “Bây giờ ra ngoài chợ, thấy người ta bán rau rất xanh, non mơn mởn thì đừng có mua. Loại đấy chắc chắn có phun thuốc sâu và dùng thuốc tăng trưởng siêu tốc đấy. Phải chọn loại rau nào cọng nhỏ, càng nhỏ càng tốt. Tốt nhất là trên rau phải có sâu nữa. Đấy mới là rau siêu sạch”, chị Nguyễn Thị Vân (Trương Định, Hà Nội) đưa ra định nghĩa cho mình.
Cũng theo phân tích của chị Vân, rau cành nhỏ tức là không dùng thuốc tăng trưởng. Còn có sâu là không phun thuốc. Đấy là những loại rau “của nhà” (những người nông dân trồng thêm, không ăn hết thì đem ra chợ bán) nên đảm bảo là siêu sạch.
Và định nghĩa cho thực phẩm “siêu sạch” có khi cũng thật là đơn giản. “Bây giờ ra ngoài chợ, thấy người ta bán rau rất xanh, non mơn mởn thì đừng có mua. Loại đấy chắc chắn có phun thuốc sâu và dùng thuốc tăng trưởng siêu tốc đấy. Phải chọn loại rau nào cọng nhỏ, càng nhỏ càng tốt. Tốt nhất là trên rau phải có sâu nữa. Đấy mới là rau siêu sạch”, chị Nguyễn Thị Vân (Trương Định, Hà Nội) đưa ra định nghĩa cho mình.
Cũng theo phân tích của chị Vân, rau cành nhỏ tức là không dùng thuốc tăng trưởng. Còn có sâu là không phun thuốc. Đấy là những loại rau “của nhà” (những người nông dân trồng thêm, không ăn hết thì đem ra chợ bán) nên đảm bảo là siêu sạch.
 |
| Rau "siêu sạch" là rau có cành nhỏ và có sâu?. |
Và đương nhiên, đã có rau sạch thì sẽ có cả thịt, trứng “siêu sạch”.
“Trứng gà Trung Quốc với trứng gà công nghiệp bây giờ nhiều lắm, nhan nhản ra đấy. Ăn những thứ đó vào kiểu gì chẳng mắc bệnh. Tốt nhất là nên ăn trứng gà ta. Dẫu đắt một tí nhưng mà đảm bảo là siêu sạch”, chị Nguyễn Thùy Duyên (Minh Khai, Hà Nội) chia sẻ.
Theo lý giải của chị Duyên, gà ta được người nuôi thả vườn, chỉ chăm bằng thóc gạo chứ không dùng cám tăng trọng, tiêm các loại thuốc nên rất khoẻ mạnh, chắc thịt. Từ đó suy ra trứng gà ta cũng là loại tốt, nhiều chất dinh dưỡng, không chứa dịch bệnh.
Với nhiều người thịt lợn cũng đã có loại "siêu sạch". Theo những người bán hàng, hay cả những bà nội trợ thì thịt lợn sạch có phần khó kiếm. Bởi lẽ những cơ sở nuôi lợn trong thành phố Hà Nội thì đều nuôi lợn theo kiểu “công nghiệp” (1m2 không biết bao nhiêu con lợn). Và chắc chắn những con lợn này có tiêm đủ loại thuốc, ăn đủ loại cám tăng trọng. Không những vậy có khi thịt lợn còn bị bơm nước trước khi đem bán…
“Muốn mua được thịt lợn sạch thì phải đặt, loại lợn cắp nách, lợn mán. Loại này thì chỉ có ở Thái Nguyên, Bắc Kạn… là nhiều. Loại lợn này thường chỉ có nhiều ở những vùng cao, được nuôi theo hình thức thả rông và tuyệt đối không sử dụng bất cứ loại thức ăn công nghiệp nào, nên thịt chắc, thơm, nhiều nạc và đặc biệt là “siêu sạch”. Muốn mua được có khi phải đặt trước cả tuần, cả tháng mới có. Nhưng cũng vì “quý” và “hiếm” nên loại thịt này rất được ưa chuộng", anh Phương Anh, một tiểu thương bán thịt lợn ở chợ Bưởi cho biết.
“Trứng gà Trung Quốc với trứng gà công nghiệp bây giờ nhiều lắm, nhan nhản ra đấy. Ăn những thứ đó vào kiểu gì chẳng mắc bệnh. Tốt nhất là nên ăn trứng gà ta. Dẫu đắt một tí nhưng mà đảm bảo là siêu sạch”, chị Nguyễn Thùy Duyên (Minh Khai, Hà Nội) chia sẻ.
Theo lý giải của chị Duyên, gà ta được người nuôi thả vườn, chỉ chăm bằng thóc gạo chứ không dùng cám tăng trọng, tiêm các loại thuốc nên rất khoẻ mạnh, chắc thịt. Từ đó suy ra trứng gà ta cũng là loại tốt, nhiều chất dinh dưỡng, không chứa dịch bệnh.
Với nhiều người thịt lợn cũng đã có loại "siêu sạch". Theo những người bán hàng, hay cả những bà nội trợ thì thịt lợn sạch có phần khó kiếm. Bởi lẽ những cơ sở nuôi lợn trong thành phố Hà Nội thì đều nuôi lợn theo kiểu “công nghiệp” (1m2 không biết bao nhiêu con lợn). Và chắc chắn những con lợn này có tiêm đủ loại thuốc, ăn đủ loại cám tăng trọng. Không những vậy có khi thịt lợn còn bị bơm nước trước khi đem bán…
“Muốn mua được thịt lợn sạch thì phải đặt, loại lợn cắp nách, lợn mán. Loại này thì chỉ có ở Thái Nguyên, Bắc Kạn… là nhiều. Loại lợn này thường chỉ có nhiều ở những vùng cao, được nuôi theo hình thức thả rông và tuyệt đối không sử dụng bất cứ loại thức ăn công nghiệp nào, nên thịt chắc, thơm, nhiều nạc và đặc biệt là “siêu sạch”. Muốn mua được có khi phải đặt trước cả tuần, cả tháng mới có. Nhưng cũng vì “quý” và “hiếm” nên loại thịt này rất được ưa chuộng", anh Phương Anh, một tiểu thương bán thịt lợn ở chợ Bưởi cho biết.
 |
| Thịt lợn mán, cắp nách mới thật sự sạch? |
Siêu sạch có chắc là… đã sạch?
Tâm lý của các bà nội trợ là tìm đến các loại thực phẩm “siêu sạch”. Nhưng liệu có chắc rằng, những loại rau, loại thịt, loại trứng được cho là “siêu sạch” ấy đã thực sự là sạch?.
“Cũng không biết quan niệm về rau sạch của người dân thế nào. Nhưng thấy người ta đổ đi tìm mua rau sạch thì khi chúng tôi đi lấy rau cũng cố mà chọn loại rau sao cho giống như người ta ưa thích. Nhiều khi cũng vì thế mà nhiều khi phải làm chuyện hơi “ngược đời”. Những mớ nào to, non thì đành phải bỏ. Chỉ lấy những mớ rau nhỏ, hơi cằn một tí”, một người bán rau ở chợ Bưởi cho biết.
Còn với "trứng gà ta", một số người bán trứng ở một số khu chợ Hà Nội có nhận định tương đối giống nhau. Hầu hết các tiểu thương đều không có cách chính xác để phân biệt trứng gà ta với trứng gà thường. Có tiểu thương tỏ ra khó chịu: “Đứa hay giao hàng cho tôi bảo đây là trứng gà ta xịn thì mình cũng bảo là trứng gà ta thôi. Chứ mình có biết quả trứng này do con gà nào đẻ, con gà ấy ở đâu, ở nhà nào, chỗ nào đâu mà biết chứ…”.
Tâm lý của các bà nội trợ là tìm đến các loại thực phẩm “siêu sạch”. Nhưng liệu có chắc rằng, những loại rau, loại thịt, loại trứng được cho là “siêu sạch” ấy đã thực sự là sạch?.
“Cũng không biết quan niệm về rau sạch của người dân thế nào. Nhưng thấy người ta đổ đi tìm mua rau sạch thì khi chúng tôi đi lấy rau cũng cố mà chọn loại rau sao cho giống như người ta ưa thích. Nhiều khi cũng vì thế mà nhiều khi phải làm chuyện hơi “ngược đời”. Những mớ nào to, non thì đành phải bỏ. Chỉ lấy những mớ rau nhỏ, hơi cằn một tí”, một người bán rau ở chợ Bưởi cho biết.
Còn với "trứng gà ta", một số người bán trứng ở một số khu chợ Hà Nội có nhận định tương đối giống nhau. Hầu hết các tiểu thương đều không có cách chính xác để phân biệt trứng gà ta với trứng gà thường. Có tiểu thương tỏ ra khó chịu: “Đứa hay giao hàng cho tôi bảo đây là trứng gà ta xịn thì mình cũng bảo là trứng gà ta thôi. Chứ mình có biết quả trứng này do con gà nào đẻ, con gà ấy ở đâu, ở nhà nào, chỗ nào đâu mà biết chứ…”.
 |
| Nên chọn kỹ thực phẩm, tránh chạy theo xu thế |
Như vậy, có thể thấy đa số những loại rau, trứng hay cả thịt lợn được cho là siêu sạch cũng không rõ nguồn gốc, chứ chưa nói đến việc đánh giá là có sạch thực sự hay không.
Đơn cử, trứng gà ta là loại trứng sạch. Nhưng với những loại trứng được bán tràn lan hiện nay trên thị trường, mang những đặc điểm giống trứng gà ta như vỏ trắng, quả nhỏ… được những người bán hàng gắn cho cái mác “trứng gà ta – siêu sạch” thì chưa ai dám đảm bảo là siêu sạch.
Còn những loại rau, thịt lợn kia cũng không nằm ngoài khả năng đó. Trước giờ thịt lợn cắp nách, lợn mán được cho là đặc sản, số lượng rất ít, ai cũng biết vậy nhưng sao nhà nào cũng có, ai cũng mua đặt được?.
Bác sĩ một bệnh viện tư cho biết, đã có nhiều bệnh nhân đến khám bệnh với các biểu hiện đau bụng hay thậm chí là ngộ độc thức ăn. Khi được hỏi ăn uống những gì thì họ đều đảm bảo là ăn những thực phẩm sạch đúng như miêu tả trong bài. Trong những trường hợp đó, các bác sỹ phải khuyên bệnh nhân là không nên tin vào những phán đoán vô căn cứ như vậy để chọn lựa thực phẩm.
Đơn cử, trứng gà ta là loại trứng sạch. Nhưng với những loại trứng được bán tràn lan hiện nay trên thị trường, mang những đặc điểm giống trứng gà ta như vỏ trắng, quả nhỏ… được những người bán hàng gắn cho cái mác “trứng gà ta – siêu sạch” thì chưa ai dám đảm bảo là siêu sạch.
Còn những loại rau, thịt lợn kia cũng không nằm ngoài khả năng đó. Trước giờ thịt lợn cắp nách, lợn mán được cho là đặc sản, số lượng rất ít, ai cũng biết vậy nhưng sao nhà nào cũng có, ai cũng mua đặt được?.
Bác sĩ một bệnh viện tư cho biết, đã có nhiều bệnh nhân đến khám bệnh với các biểu hiện đau bụng hay thậm chí là ngộ độc thức ăn. Khi được hỏi ăn uống những gì thì họ đều đảm bảo là ăn những thực phẩm sạch đúng như miêu tả trong bài. Trong những trường hợp đó, các bác sỹ phải khuyên bệnh nhân là không nên tin vào những phán đoán vô căn cứ như vậy để chọn lựa thực phẩm.
Trao đổi với PLVN, đại diện Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết: “Việc lựa chọn thực phẩm sạch là một việc khá quan trọng để bảo vệ sức khỏe. Nhưng điều quan trọng là người dân chúng ta hiểu biết về thực phẩm còn khá hạn chế. Vì thế dẫn đến việc nhiều người lựa chọn thực phẩm theo trào lưu. Việc thay đổi thói quen thực hành an toàn vệ sinh thực phẩm là cả một quá trình rất dài và từ từ”.
Cũng theo Cụ An toàn vệ sinh thực phẩm, rau sạch là rau không héo úa, dập nát và có mùi lạ. Cũng nên cẩn thận với những loại rau quá mập. Thịt an toàn màng ngoài khô, màu sắc đỏ tươi hoặc sẫm, óng ả, vết cắt có màu sắc bình thường, sáng, khô và có độ rắn chắc, đàn hồi cao.
Hoàng Phan
Hoàng Phan
