Đây là mộ phần của danh thần Nguyễn Hương, quê làng Dị Nậu, phủ Hà Hoa (nay thuộc xã Kỳ Tiến, huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh). Ông thi đậu Cử nhân, khoa Đinh Mão (1867) đời vua Tự Đức thứ 20 triều Nguyễn. Ông giữ chức Giám sát tỉnh Bắc Ninh dưới thời vua Tự Đức.
Ngôi mộ cổ nói trên có kiến trúc đặc trưng của thời Nguyễn, gồm hai tầng tám mái, có kích thước cao 2,3m, rộng 1,35m. Các góc mái tạo dáng hoạ tiết hoa văn hình đầu đao cong vút, mái gắn ngói âm dương. Phía trước xây hai cột trụ hình vuông, tắc môn, đỉnh cột trụ được đắp nổi hoạ tiết hình búp sen cách điệu, nối liền với hệ thống tường bao quanh ngôi mộ.
 |
| Cận cảnh ngôi mộ cổ |
Toàn bộ phần mộ được xây cất bằng vật liệu cổ truyền thống như gạch, vôi vỏ hàu, mật mía kết dính, mộ được táng theo trục Đông-Tây, nằm trong khuôn viên khu vườn nhà dân cạnh trục đường giao thông liên thôn thuộc thôn Hưng Phú, xã Kỳ Tiến, huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh). Loại mộ cổ này lần đầu tiên được phát hiện tại địa bàn tỉnh Hà Tĩnh.
Ngôi mộ cổ này sẽ tiếp tục giúp cho cho các nhà nghiên cứu lịch sử văn hoá và khảo cổ có thêm nguồn tư liệu nhằm nghiên cứu về thân thế và sự nghiệp của danh nhân và loại hình kiến trúc mộ cổ thời Nguyễn trên vùng đất phía Nam Hà Tĩnh cổ xưa trong quá trình phát triển lịch sử của dân tộc./.
