Dự án Trạm thu phí BOT cầu Đồng Nai hồi tháng 5/2020 từng được Kiểm toán Nhà nước kiến nghị giảm thời gian thu phí còn 7 năm 8 tháng 16 ngày, thay vì 18 năm 4 tháng 10 ngày như trong hợp đồng do nhà đầu tư “tính sai” lưu lượng xe và “xác định sai” tổng mức đầu tư. Ba tháng sau khi có kết luận kiểm toán, cuối cùng sự công minh đã được thực thi. Trong văn bản phát đi, Tổng cục Đường bộ khẳng định nguyên nhân khiến trạm BOT này buộc phải ngưng hoạt động: “Trên cơ sở số liệu đầu vào tạm tính, Tổng cục Đường bộ tạm tính, đến nay dự án đã cơ bản hoàn vốn”.
Cũng cần lưu ý, trước đó một tuần, ngày 14/8, Bộ Công an đã tống đạt quyết định khởi tố bị can và thực hiện lệnh bắt tạm giam Nguyễn Hồng Trường (từng là Thứ trưởng Bộ GTVT); Nguyễn Chí Thành (quyền Vụ trưởng Vụ Tài chính) và Lê Trung Cường (chuyên viên Vụ Tài chính, Bộ GTVT) về tội "vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí". Những sai phạm của các đối tượng trên có liên quan đến vụ tiêu cực xảy ra tại các đơn vị từng thực hiện đấu giá và thu phí tuyến cao tốc TP HCM - Trung Lương. Tại dự án này, công an cũng đã vào cuộc điều tra nghi án che giấu doanh số thu phí, trốn thuế.
Dấu hiệu vi phạm của một số dự án BOT gian lận, biển thủ… như vậy cuối cùng cũng đã được cơ quan chức năng xử lý, điều tra, có những quyết định hợp lý, thỏa lòng mong mỏi của toàn dân đang ủng hộ công cuộc chống tham nhũng lãng phí. Tới đây cũng nên trở lại với báo cáo Kiểm toán Nhà nước gửi Quốc hội hồi tháng 5/2020, chỉ ra loạt tồn tại, sai sót trong quản lý đầu tư, nghiệm thu và quyết toán tại 38 dự án (9 dự án BOT, 29 dự án BT).
Với 9 dự án BOT, Bộ GTVT cho phép lập dự án trước khi Chính phủ chấp thuận chủ trương dự án, không thực hiện quy trình lập, phê duyệt và công bố danh mục dự án; phê duyệt dự án trước khi có báo cáo đánh giá tác động môi trường, không tổ chức đấu thầu rộng rãi. Hầu hết chỉ định nhà thầu thi công, việc thu xếp vốn của nhà đầu tư chưa đảm bảo quy định hợp đồng, tiến độ. Cơ quan kiểm toán còn phát hiện hàng loạt dự án xác định sai tổng mức đầu tư; việc nghiệm thu, thanh toán còn sai sót.
Liên kết những sự kiện trên, dư luận tin rằng những động thái xử lý sai phạm của các dự án BOT, BT còn chưa dừng lại ở đây.
