Từ khuôn khổ diễn đàn G7, ý tưởng về áp dụng mức thuế doanh nghiệp tối thiểu 15% chung trên khắp thế giới đã được 136 quốc gia nhất trí trên cơ sở khuyến nghị của Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD). Sau đó, ý tưởng ấy đã được Nhóm G20 chấp thuận và mở đường cho việc luật hóa tương ứng ở các quốc gia trên thế giới.
Không những chỉ lần đầu tiên trên thế giới có sự ra đời của thuế doanh nghiệp thống nhất toàn cầu mà còn cả mức độ thuế tối thiểu được áp dụng (15%). Chỉ riêng điều này thôi cũng đã đủ để làm thay đổi trật tự tài chính thế giới và cục diện quan hệ kinh tế đối ngoại hiện tại. Luật pháp quốc gia về thuế phải thay đổi và các doanh nghiệp thuộc diện đối tượng bị chế tài phải thay đổi tổ chức doanh nghiệp và mạng lưới địa bàn sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Cuộc chiến lớn về chống lách luật quốc gia để trốn thuế và lậu thuế trên bình diện thế giới có được bước tiến mới rất quan trọng. Việc áp dụng thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu sẽ góp phần rất quan trọng vào các nỗ lực nhằm triệt tiêu những thiên đường và ốc đảo trốn thuế, lậu thuế trên thế giới.
Trên thế giới hiện tại, luật về thuế doanh nghiệp rất khác nhau giữa các quốc gia. Rất nhiều doanh nghiệp lớn lợi dụng sự khác biệt này để trốn thuế hoặc lậu thuế. Họ đăng ký thành lập công ty ở nơi mức thuế thấp nhất - chính là những thiên đường và ốc đảo thuế trên thế giới - trong khi hoạt động sản xuất kinh doanh thông qua các công ty con trên phạm vi khắp thế giới.
Công ty con hạch toán với công ty mẹ vì thế thường không phải nộp thuế hoặc chỉ phải nộp rất thấp ở những nơi làm ra doanh thu và lời lãi. Kết quả là rất nhiều nơi bị thất thu thuế và trên thế giới hình thành tình trạng bất công và không minh bạch về thuế, từ đó dẫn đến tình trạng cạnh tranh quốc tế không công bằng, lành mạnh và minh bạch.
Biện pháp áp dụng mức thuế doanh nghiệp toàn cầu tối thiểu này vận dụng đối với doanh nghiệp có mức doanh thu hàng năm tối thiểu từ 750 triệu USD trở lên. Cách vận hành của thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu đại khái như sau: Một doanh nghiệp của quốc gia A nhưng đóng trụ sở tại quốc gia B mà ở đấy áp dụng mức thuế doanh nghiệp thấp hơn 15% thì chính phủ quốc gia B phải nộp cho chính phủ quốc gia A phần thuế chênh lệch. Biện pháp chính sách thuế này sẽ buộc chính quyền ở quốc gia B phải áp dụng mức thuế doanh nghiệp ít nhất 15%. Các doanh nghiệp không còn có thể luồn lách giữa luật pháp của các quốc gia để trốn thuế hoặc lậu thuế.
Các nước trên thế giới đã phải mất rất nhiều năm tháng mới có được bước đi này và cũng đã phải đi qua chặng đường dài mới có được bước tiến hiện tại. Những lần giới báo chí quốc tế tiết lộ tài liệu về tình trạng trốn thuế và lậu thuế trên thế giới trong khuôn khổ Tài liệu Panana, Tài liệu Paradise và mới đây nhất là Tài liệu Pandora đều cho thấy chuyện trốn thuế và lậu thuế trên thế giới tinh vi, có hệ thống và tổ chức như thế nào.
Cuộc chiến nhằm loại trừ hoàn toàn các thiên đường và ốc đảo thuế trên thế giới rất cấp thiết cho dù rất khó khăn. Việc áp dụng mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu là cách tiếp cận mới nhằm thúc đẩy mạnh mẽ cuộc chiến trên thế giới vì công bằng và minh bạch trên lĩnh vực thuế.
Bước tiến này có ý nghĩa vô cùng to lớn nhưng để đưa lại hiệu ứng thiết thực thì các quốc gia trên thế giới phải tiếp tục thống nhất quan điểm và phối hợp hành động, đặc biệt là phải nhanh chóng luật hoá việc này trong khuôn khổ phạm vi quốc gia. Bước đi tiếp theo là điều chỉnh mức độ thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu này bởi thực tế cho thấy mức độ 15% là quá thấp. Vấn đề tiếp theo đặt ra là các nơi tăng thu được thuế thì sử dụng như thế nào để góp phần khắc phục sự mất cân đối và không công bằng giữa các nơi và giữa các nền kinh tế trên thế giới.
Bước tiến đã đi được tuy rất quan trọng và có ý nghĩa hết sức to lớn nhưng chặng đường còn phải đi tiếp vẫn rất dài ở phía trước đối với cả thế giới.
